Düzce İlinde Görev Yapan Hakemlerin Kadın Kavramına Yönelik Metaforik Algılarının İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 12 - 25, 30.06.2025

Rumeysa Alper , Elif Karagün , Levent Görün

https://doi.org/10.52272/srad.1686630

Öz

Bu araştırmanın amacı Düzce ilinde görev yapan hakemlerin kadın kavramına yönelik metaforik algılarının incelenmesidir. Bu amacı gerçekleştirmek için araştırmacılar tarafından iki bölümden oluşan anket formu hazırlanmıştır. İlk bölümde sosyo-demografik özellikleri ölçen 7 soru, ikinci bölümde de hakemlerin kadınlar hakkındaki düşüncelerini metafor yoluyla belirlemek için “Kadın … benzer. Çünkü …” şeklinde hazırlanan bir soru sorulmuştur. Sorular Google Forms üzerinden sosyal medyadan duyurulmuştur. Araştırmanın evreni Düzce ilinde görev yapan hakemlerden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise Düzce ilinde görev yapan ve anket formlarını eksiksiz dolduran toplam 112 gönüllü hakemden oluşmaktadır. Verilerin analizinde Frekans ve % değerleri hesaplanmıştır. Metaforlara ilişkin verilerin analizinde betimsel çözümleme tekniği kullanılmıştır. Ulaşılan veriler sayısallaştırılarak yüzde olarak sunulmuştur. Hakemlerin verdiği “kadın” kavramına ilişkin 9 kavramsal kategori oluşturulmuştur. Katılımcıların genel olarak “kadın” kavramına ilişkin geliştirdikleri metaforlar incelendiğinde en çok “Dişil özellikli varlık”, ardından “Pozitif özellikli, yararlı ve güçlü bir varlık” ve sonrasında da “Nesne” kavramsal kategorisinde yer alan metaforlarla ilişkilendirdikleri görülmüştür. Kadın kavramına ilişkin metaforlar cinsiyet açısından incelendiğinde; kadın hakemlerin en fazla “Pozitif özellikli, yararlı ve güçlü bir varlık” kavramsal kategorisinde yer alan metafor ile ilişkilendirdikleri görülmüştür. Erkek hakemlerin ise en fazla “Dişil özellikli varlık” kavramsal kategorisinde yer alan metafor ile ilişkilendirdikleri görülmüştür. Konuyla ilgili daha detaylı çalışmalar yapılması ve hakemlere toplumsal cinsiyet kavramıyla ilgili eğitim verilmesinin önerilmesi uygun görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Kadın algısı, hakem, kadın, metafor.

Anahtar Kelimeler

Kadın algısı , hakem , kadın , metafor.

Examination of Metaphorical Perceptions of Referees Working in Düzce Province Towards the Concept of Woman

Öz

The aim of this study is to examine the metaphorical perceptions of referees working in Düzce province towards the concept of woman. In order to realize this purpose, a questionnaire form consisting of two parts was prepared by the researchers. In the first part, 7 questions measuring socio-demographic characteristics were asked, and in the second part, a question prepared as "Woman is similar to ..... Because ..." was asked in the second part to determine the referees' thoughts about women through metaphor. The questions were announced on social media via Google Forms. The population of the research consists of referees working in Düzce province. The sample of the study consists of 112 volunteer referees working in Düzce province who completed the questionnaire forms completely. Frequency and % values were calculated to analyze the data. Descriptive analysis technique was used to analyze the data related to metaphors. The data obtained were quantified and presented as percentages. Nine conceptual categories were created for the concept of "woman" given by the referees. When the metaphors developed by the participants about the concept of "woman" in general were examined, it was seen that they mostly associated it with the metaphors in the conceptual category of "Feminine being", followed by "A useful and powerful being with positive characteristics" and then "Object". When the metaphors related to the concept of woman were analyzed in terms of gender, it was seen that female referees associated the most with the metaphor in the conceptual category of "A useful and powerful being with positive characteristics". On the other hand, it was observed that male referees mostly associated with the metaphor in the conceptual category of "Being with feminine characteristics". It was deemed appropriate to conduct more detailed studies on the subject and to suggest that referees be trained on the concept of gender.
Key Words: Perception of women, referee, woman, metaphor.

Anahtar Kelimeler

Perception of women , referee , woman , metaphor.

Kaynakça

• Ada, Ö. (2019). Türkiye’de 21. Yüzyılda Sporda Kadın Algısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ada, Ö., Yıldız, K., Güzel, P., & Özbey, S. (2021). Sporcu Bakış Açısıyla Kadın Algısı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (43), 277-291.
• Akgül, H. (2022). X, Y ve Z Kuşağı Bireylerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. International Journal Of Educational Spectrum, 4(1), 31-42.
• Aslan, G. (2015). A metaphoric analysis regarding gender perceptions of preservice teachers. Egitim ve Bilim, 40(181).
• Başarır, F. & Sarı, M. (2015). Kadın akademisyenlerin “kadın akademisyen olma” ya ilişkin algılarının metaforlar yoluyla incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (1), 41-51.
• Bingöl, O. (2014). Toplumsal cinsiyet olgusu ve Türkiye'de kadınlık. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2014(3), 108-114.
• Burt, K. B. ve Scott, J. (2002). Parent and adolescent gender role attitudes ın 1990's great Britain. Sex Roles, 46((7/8)), 239–244.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 22. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Ciğeroğlu Öztepe, M. (2023). Kamu Yönetiminde Kadın: Toplumsal Cinsiyet Temelli Bir Değerlendirme. Anadolu Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 203-223.
• Creswell J.W. (2020). Nitel Araştırma Yöntemleri. 5. Baskı. Ankara, Siyasal Kitabevi.
• Demir, C., & Karakaş Yıldırım, Ö. (2019). Türkçede metaforlar ve metaforik anlatımlar. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(4), 1085-1096.
• Demirel H. & Pekasıl A.N. (2024). “Toplumsal Cinsiyet Algısı ve Cinsiyetçi Kelime Kullanma Sıklığının Sosyodemografik Değişkenler ve Yaşam Tarzları Açısından İncelenmesi: Ankara Örneği”. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (36), 345- 360.
• Ehtiyar, V. R., Solmaz, C., & Üst Can, Ç. (2019). “Kadın Akademisyen” Olmak: Turizm Alanındaki Kadın Akademisyenlere Yönelik Bir Metafor Çalışması. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(2), 296-318.
• Erdoğan, D.G. & Yılmaz, Ö. (2021). Türk Dil Kurumu Sözlüklerinde Kadın. Internatıonal Black Sea Coastlıne Countrıes Scıentıfıc Research Symposıum – Vı.
• Frieze, I. H., Ferligoj, A., Kogovšek, T. & Rener, T. (2003). Gender-role attitudes in university students in the United States, Slovenia, and Croatia. Psychology of Women Quarterly, 27(3), 256-261.
• García-González, J., Forcén, P., & Jimenez-Sanchez, M. (2019). Men and women differ in their perception of gender bias in research institutions. PloS one, 14(12), e0225763.
• Günay, E., & Koç, Ö. O. (2021). Güzel Sanatlar Lisesi Resim Bölümü Öğrencilerinin Cinsiyet Kalıp Yargıları: Metafor Analizi ve Resim Çizme-Yazma Yöntemi. Gelişim ve Psikoloji Dergisi, 2(3), 55-74.
• Hanin Y. L., & Stambulova, N. B. (2002). Metaphoric description of performance states: An application of the IZOF model. The Sport Psychologist 16(4), 396-415.
• Husu, L. (2001). On metaphors on the position of women in academia and science. NORA: Nordic Journal of Women's Studies, 9(3), 172-181.
• Kahveci, M. S., Karagün, E., & Çiçek, A. C. (2022). Spor Yapan ve Yapmayan Bireylerin “Kadın” Kavramına İlişkin Metaforları. Pearson Journal, 7(18), 122-136.
• Kavasoğlu, İ., & Yaşar, M. (2016). Toplumsal cinsiyet normlarının dışındaki sporcular. Spor Bilimleri Dergisi, 27(3), 118-132.
• Kittay, E. F. (1988). Woman as metaphor 1. Hypatia, 3(2), 63-86.
• Koca, C. (2018). Sporda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Haritalama ve İzleme Çalışması. Ankara: Cedi Yayınları.
• Ozbey, S. (2019). Metaphorical perception of sports management students on women in sport concept. Journal of Education and Training Studies, 7(4), 193-203.
• Öngen, B. & Aytaç , S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlari ve yaşam değerleri ilişkisi. Istanbul Journal of Sociological Studies(48), 1-18.
• Özkan, R. (2017). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Kadın Olgusuna İlişkin Algılarının Belirlenmesi. HAYEF Journal of Education, 14(2), 7-31.
• Sargın, N. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Kadın Kavramına İlişkin Metaforları: Necmettin Erbakan Üniversitesi Örneği. Journal of Education and Teaching, 7(2), 22-28.
• Silván-Ferrero, M. D. P., & Bustillos López, A. (2007). Benevolent sexism toward men and women: Justification of the traditional system and conventional gender roles in Spain. Sex Roles, 57, 607-614.
• Sözer, M. A., & Özkan, R. (2014). Öğretmen adaylarının kadın olgusuna ilişkin algılarının belirlenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1).
• Sunami, N., Roth, Z. C., Kopatich, R., Bradshaw, H., Hosseini, Z., & Kelly, K. (2014). A Cross-Cultural Examination of Gender Norms and Sexism. In Midwestern Psychological Association 86th Annual Meeting.
• Topuz, S. K., & Erkanlı, H. (2016). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Kadın ve Erkeğe Atfedilen Anlamların Metafor Yöntemiyle Analizi. Alternative Politics/Alternatif Politika, 8(2).
• Tursunovich, R. I. (2022). On The Conceptual Metaphor: Man Is Up, Woman Is Down. In Proceedings Of International Conference On Modern Science And Scientific Studies (Vol. 1, No. 2, Pp. 28-31).
• Türk Dil Kurumu (2024). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/
• Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algilanişi. Istanbul Journal of Sociological Studies, (35), 29-56.
• Yazıcı, M. (2020). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin “Hakem” Kavramına İlişkin Metaforik Algılarının İncelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 15(1), 4911-4929.
• Yıldırım, A. & Şimşek H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 11. Baskı. Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, Y., Gürkan, S., Akdeniz, E. T. & Tınaz, S. N. (2022). Bireylerin toplumsal cinsiyet rollerinin ve algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(3), 1021-1032.
• Zhang, N. (2006). Gender role egalitarian attitudes among Chinese college students. Sex Roles: A Journal of Research, 55(7-8), 545–553.