Analyzing Reflective Thinking Skills towards Problem Solving of Gifted Children in Terms of Various Variables

Yıl 2014, Sayı: 31, 181 - 192, 01.08.2014

Gizem Saygılı Refika Atahan

Öz

The purpose of this study is to determine the reflective problem solving skill levels of gifted childrens. In this study it is questioned to identify the factors affecting reflective problem solving skill levels of gifted children in terms of various variables. 103 gifted children enrolling at Sivas Science and Arts Centre in 2013 participated in this study voluntarily. In this study which is a descriptive study appropriate to general survey method, “a reflective thinking skill scale towards problem solving” was used as data collection tool. In the analysis of the data obtained, One-Sample Kolmogorov-Smirnov test, independent t test, One Way ANOVA, correlation analysis were applied and descriptive statistics (means and frequencies) were utilized. As a result, it was determined that gifted children have this skill at maximum level. According to findings, there is no significant difference between the variables of gifted children's age, gender, playing computer games, educational status of parents and reflective thinking skills (p>0.05) whereas it is ascertained that there is a significant difference between the children doing sports in terms of their reflektive thinking skill levels (p<0.05). Based on the * Yrd. Doç. Dr., Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, [e-mail] ** Uzm., Sivas Bilim ve Sanat Merkezi, [e-mail] findings of the research, it can be said that doing sports affects the reflective problem solving skill levels of gifted children positively.

Anahtar Kelimeler

Gifted / talented children, thinking skills, reflective thinking, reflective problem solving skill, science and art center

Üstün Zekâlı Çocukların Problem Çözmeye Yönelik Yansıtıcı Düşünme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Bakımından İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı üstün zekalı çocukların yansıtıcı problem çözme beceri düzeylerini belirlemektir. Araştırmada üstün zekalı çocukların problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri üzerinde çeşitli değişkenlerin etkisi sorgulanmıştır. Araştırmaya, 2013 yılında Sivas Bilim ve Sanat Merkezine devam eden 103 üstün zekalı çocuk gönüllü olarak katılmıştır. Betimsel türde, genel tarama modeli esas alınarak gerçekleştirilen araştırmada, veri toplama aracı olarak “Problem Çözmeye Yönelik Yansıtıcı Düşünme Becerisi Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, One-Sample Kolmogorov-Smirnov test; Independent t test, One Way ANOVA, analizleri uygulanmıştır ve tanımlayıcı istatistiklerden (ortalamalar ve frekans) faydalanılmıştır. Araştırma sonucunda üstün zekâlı ya da yetenekli çocukların problem çözmeye yönelik yüksek düzeyde yansıtıcı düşünme becerisine sahip oldukları tespit edilmiştir. Bunun yanında çocukların anne-baba eğitim düzeyleri, yaş, cinsiyet özellikleri ve bilgisayarda oyun oynama durumu ile yansıtıcı düşünme becerileri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadığı (p>0.05), ancak spor yapma durumuna göre bu çocukların yansıtıcı düşünme becerileri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunduğu belirlenmiştir (p>0.05). Araştırmanın sonuçları doğrultusunda, spor yapmanın yansıtıcı düşünme becerilerini olumlu yönde etkilediği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Üstün Zekâlı/yetenekli çocuklar, düşünme becerileri, yansıtıcı düşünme, yansıtıcı problem çözme becerisi, bilim ve sanat merkezi

Kaynakça

• ALTUN Fatma ve YAZICI, Hikmet, “Üstün Yetenekli Öğrencilerin Benlik Kavramları ve Akademik Öz-Yeterlik İnançları: Karşılaştırmalı Bir Çalışma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Haziran 2012, Sayı 23, s. 319-334
• ATAMAN, Ayşegül, “Aileler ve Öğretmenler Üstün Zekalı Çocuklara Nasıl Yardımcı Olabilir?”, Özel Eğitimde Aile Eğitimi Sempozyumu, Milli Eğitim Basımevi, Ankara, 2000, s. 252-263
• ATAMAN, Ayşegül, “Üstün Zekâlılar ve Üstün Yetenekliler”, Özel Eğitim, (Ed: Süleyman Eripek), Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 1998, s. 173196
• BAYKOÇ DÖNMEZ, Necate, “Bilim Sanat Merkezleri’nin Kuruluşu ve İşleyişinde Yapılması Gereken Düzenlemeler”, I. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi, Üstün Yetenekli Çocuklar Bildiriler Kitabı, (Ed: Adnan Kulaksızoğlu, Ahmet Emre Bilgili, Mustafa Ruhi Şirin), Çocuk Vakfı Yayınları, İstanbul, 2004, s. 69–84.
• BENCİK KANGAL, Saniye, “Bilim Sanat Merkezlerine devam eden 12–14 yaş grubu üstün yetenekli çocukların benlik algılarının incelenmesi”, Eğitim ve Bilim, Ocak 2012, Cilt 37, Sayı 163, s. 3-16
• BİNGHAN, Alma, Çocuklarda Problem Çözme Yeteneklerinin Geliştirilmesi, (Çev: Ferhan Oğuzkan), Milli Eğitim Yayınevi, İstanbul, 2004, s. 26
• DEMİRALP, Demet, “İlköğretim Birinci Kademe Programlarının Öğrencilerin Yansıtıcı Düşünmelerini Geliştirmeye Etkisine Yönelik Öğretmen Görüşleri (Elazığ İli Örneği)”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Elazığ, 2010, s. 43
• DOĞANAY, Ahmet, “Üst Düzey Düşünme Becerilerinin Öğretimi” Öğretim İlke ve Yöntemleri, (Ed: Ahmet Doğanay), Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2007, s. 279331
• ERDOĞAN, İrfan, Eğitimde Değişim Yönetimi, Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2012, s. 7 GELEN, İsmail, “Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Düşünme Becerilerini Kazandırma Yeterliliklerinin Değerlendirilmesi”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 10, Sayı 10, 2002, s. 100-119 GELTER, Hans, “Why is Reflective Thinking Uncommon” Reflective Practice, Vol. 4, Issue 3, Ağustos 2010, s. 337-344. [DOI:10.1080/1462394032000112237] GÜNEY, Kaan ve SEMERCİ, Çetin, “Mikro-Yansıtıcı Öğretim Yönteminin Öğretmen Adaylarının Yansıtıcı Düşünmesine Etkisi”, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, cilt 8, sayı 1, 2009, s. 77-83
• İŞLEKELLER, Ayşegül, “Eleştirel düşünme becerilerini temel alan Türkçe öğretiminin üstün ve normal zihin düzeyindeki öğrencilerin erişi, eleştirel düşünme düzeylerine ve tutumlarına etkisi”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul, 2008, s. 329
• KALAYCI, Nurdan, Sosyal Bilimlerde Problem Çözme ve uygulamalar, Gazi Kitabevi, Ankara, 2001, s. 3
• KANLI, Esra, “Fen ve teknoloji öğretiminde probleme dayalı öğrenmenin üstün ve normal zihin düzeyindeki öğrencilerin erişi, yaratıcı düşünme ve motivasyon düzeylerine etkisi”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul, 2008, s. 276
• KARASAR, Niyazi, Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayınları, Ankara, 2005, s. 77
• KIZILKAYA Gonca ve AŞKAR, Petek, “Problem Çözmeye Yönelik Yansıtıcı Düşünme Becerisi Ölçeğinin Geliştirilmesi”, Eğitim ve Bilim, Cilt 34, Sayı 154, 2009, s.82
• METİN Nilgün ve SARANLI, Adile Gülşah, “Üstün yetenekli çocuklarda gözlenen sosyal-duygusal sorunlar”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt 45, Sayı 1, 2012, s. 139-163
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI [MEB], Millî Eğitim Bakanlığı Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi, Tebliğler Dergisi, (Şubat/2593), 2007, [Online]: http://mevzuat.meb.gov.tr/html/2593_0.html, 9 Ocak 2014
• OĞURLU, Üzeyir, “Üstün zekalı ve yeteneklilerde sosyal uyum ve arkadaşlık ilişkileri: Literatür taraması”, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2010, Cilt 3, Sayı 39, s. 90-99
• ÖPENGİN Ercan ve SAK, Uğur, “Üstün Zekâlı Öğrencilerin Bakış Açısıyla Üstün Zekâ Etiketinin Öğrencilerin Çeşitli Algıları Üzerindeki Etkileri”, Türk Üstün Zeka ve Eğitim Dergisi, Haziran 2012, Cilt 2, Sayı, s. 37-59
• ÖZDEN, Yüksel, Eğitimde Dönüşüm, Eğitimde Yeni Değerler, Pegem A Yayıncılık, Ankara, 1998, s. 132
• ÖZDEN, Yüksel , Öğrenme ve Öğretme, Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2009, s. 165
• ÖZKÖK, Alev, “Disiplinlerarası Yaklaşıma Dayalı Sanat Eğitiminin Yaratıcı Problem Çözme Becerisine Etkisi ve Bir Model Önerisi”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, yayınlanmamış doktora tezi, Ankara, 2004, s. 142
• SABAN, Ahmet, Öğrenme ve Öğretme Süreci, Nobel Yayıncılık, Ankara, 2005, s. 159
• SCHLECHTY, Philips C., Okulu Yeniden Kurmak. (Çev: Yüksel Özden), Nobel Yayıncılık, Ankara, 2005, s. 9-12
• STRYKER, Perrin, “Bu Problemi Nasıl Analiz Etmeli? Karar Alma”, Harvard Business Review on Decision Making, (Çev: Ahmet Kardam), MESS Yayınları, İstanbul, 2001, s. 118-145
• ŞENOL, Cem, “Üstün yetenekliler eğitim programlarına ilişkin öğretmen görüşleri (BİLSEM Örneği)”, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Elazığ, 2011, s. 176
• TAVŞANCIL, Ezel, Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, Nobel Yayınları, Ankara, 2002, s. 29
• UZUN, Metin, “Üstün yeteneklilerin eğitiminde farklı model uygulamalar”, Eğitim Bilim ve Kültür Dergisi, 2011, Cilt 7, Sayı 16, s. 74-80
• ÜNÜVAR, Ayşe, “Çok Yönlü Algılanan Sosyal Desteğin 15-18 Yaş Arası Lise Öğrencilerinin Problem Çözme Becerisine ve Benlik Saygısına Etkisi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Konya, 2003, s. 97
• ÜNVER, Gülsen, Yansıtıcı Düşünme, Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2003, s. 5
• ÜSTÜNOĞLU, Evrim, , “Üst düzey düşünme becerilerini geliştirmede bilişsel soruların rolü”, Çağdaş Eğitim Dergisi, Cilt 31, Sayı 331, 2006, s. 17-24.