US-China Competition in 21st Century

Yıl 2013, Cilt: 2013 Sayı: 29, 1 - 14, 01.06.2013

Ozan Örmeci

Öz

Among the projections about the world order in 21st century, the most popular one is about US-China rivalry. This article provides a of the views about the American decline, Chinese rise and US-China rivalry in 21st century in addition to Turkey’s positioning in this competition.

Anahtar Kelimeler

People’s Republic of China, United States of American, US-China Rivalry, Global Leadership in 21st Century, Dominant Power, Turkish Foreign Policy.

21. Yüzyılda ABD-Çin Rekabeti

Öz

21. yüzyıl dünyasının nasıl olacağıyla ilgili projeksiyonlarda en çok işlenen konulardan birisi ABD-Çin rekabetidir. “21. Yüzyılda ABD-Çin Rekabeti” adlı bu makalede ABD’nin son yıllardaki düşüşü, Çin’in hızlı yükselişi ve bu trendler doğrultusunda iki ülke arasındaki rekabetin 21. yüzyılda nasıl seyredeceğiyle ilgili bir özet değerlendirme sunulmakta ve bu denklemde Türkiye’nin pozisyonu değerlendirilmektedir. Bu bağlamda ABD-Çin rekabeti askeri, siyasi, ekonomik, teknolojik ve kültürel alanlarda değerlendirilmekte, iki ülkenin birbirine üstün yönleri hakkında öngörülerde bulunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çin Halk Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri, Çin-ABD rekabeti, 21. Yüzyılda küresel liderlik, Başat güç, Türk Dış Politikası.

Kaynakça

• ATAGENÇ, Ömer (2012), “Pasifik Sularındaki Bermuda ġeytan Üçgeni: ABD-ÇinHindistan”, Bilgesam, Erişim Tarihi: 02012, Erişim Adresi: http://www.bilgesam.org/tr/index.php? option=com_content&view=article&id=2006:pasifik-sularndaki-bermuda-eytanuecgeni-abd-cin-hindistan&catid=92:analizler-uzakdogu&Itemid=140.
• BRZEZİNSKİ, Zbigniew (2000), The Geostrategic Triad: Living with China, Europe, and Russia, Center for Strategic & Intl Studies. “Çin’in Yükselişi ABD İçin Bir Tehdit Mi?”, Münazara: Zbigniew Brzezinski ve John J. Mearsheimer (Türkçesi Ertuğrul Aydın), DÜBAM, Erişim Tarihi: 02012, Erişim Adresi: http://www.dunyabulteni.net/file/2010/munazaracinin-yukselisi-abd-icin-bir-tehdit-mi.pdf.
• DEDEKOCA, A. Ersin (2011), “ABD-Çin İlişkilerinin Ekonomi Politiği ve Yeni Dünya Düzeni Oluşumuna Etkileri”, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı Uluslararası İlişkiler ve Küreselleşme Programı Yüksek Lisans Tezi.
• FİDAN, Giray (2011), “Çin: Arap Dünyası İlişkileri: Herşey Yolundayken Bu Devrim Nereden Çıktı?”, 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü, Erişim Tarihi: 15.04.2012, Erişim Adresi:http://www.21yyte.org/tr/yazi6096-Cin_Arap_Dunyasi_Iliskileri_Hersey_ Yolundayken Bu_ Devrim_Nereden_Cikti.html.
• GÜNEġ, Köken (2012), “Çin Açılımı: Türk Çin Politik ve Ekonomik İlişkilerinde Yeni Boyut”, Uluslararası Politika Akademisi, Erişim Tarihi: 15.04.2012, Erişim Adresi: http://politikaakademisi.org/?p=630.
• GÜNEġ, Köken (2012), “Yeni Dönem Türk-Çin Ekonomik İlişkileri - 1”, Uluslararası Politika Akademisi, Erişim Tarihi: 02012, Erişim Adresi: http://politikaakademisi.org/?p=111.
• KARACA, R. Kutay (2007), “Türkiye-Çin Halk Cumhuriyeti İlişkilerinde Doğu Türkistan Sorunu”, Akademik Bakış, Cilt 1, Sayı 1, Kış 2007.
• KIZILTAN, Alaattin (2004), “Tek Kutuplu Bir Dünyada Çin Halk Cumhuriyeti’nin Süper Güç Olabilirliği”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 1.
• KİREÇCİ, M. Akif (2011), “Türk Cumhuriyetleri’nin Bağımsızlıklarının 20. Yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Orta Asya Politikaları”, Erişim Tarihi: 16.04.2012, Erişim Adresi: http://yayinlar.yesevi.edu.tr/static/kitaplar/abd_ortaasya_ raporu.pdf.
• LAİ, David (2011), “The United States and China in Power Transition”, Erişim Tarihi: 02012, Erişim Adresi: http://www.strategicstudiesinstitute.army.mil/pdffiles /PUB1093.pdf.
• LİBRARY of Congress – Federal Research Division (2006), “Country Profile: China”, Erişim Tarihi: 16.04.2012, Erişim Adresi: http://lcweb2.loc.gov/frd/cs /profiles/China.pdf.
• LİN, Christina Y. (2010), “China, Iran, and North Korea: A Triangular Strategic Alliance”, Middle East Review of International Affairs, Vol. 14, No. 1 (March 2010).
• MARTİN, Jacques (2009), When China Rules the World: The End of the Western World and the Birth of a New Global Order, Penguin Press HC.
• NYE, Joseph (2010), “TED Talks-Joseph Nye on Global Power Shifts”, Erişim Tarihi: 02012, Erişim Adresi: http://www.ted.com/talks/joseph_nye_on_ global_power_shifts.html.
• SANDIKLI, Atilla (2009), “Geleceğin Süper Gücü Çin”, Bilge Strateji, Cilt 1, Sayı 1, Güz 200
• OECD (2002), “China in the World Economy The Domestic Policy Challenges Synthesis Report”, Erişim Tarihi: 14.04.2012, Erişim Adresi: http://www.oecd.org/ dataoecd/45/57/2075272.pdf.
• RAND (2009), “China’s International Behavior Activism, Opportunism, and Diversification”, Erişim Tarihi: 16.04.2012, Erişim Adresi: http://www.rand.org /pubs/monographs/MG850.html.
• SANDER, Oral, Siyasi Tarih İlkçağlardan 1918’e, 2006, Ankara: İmge Kitabevi.
• SANDER, Oral, Siyasi Tarih 1918-1994, Ankara: İmge Kitabevi.
• TÖREN, Deniz (2011), “Türkiye’ye Oynayan Uçan Ejderha: Çin”, TUİÇ Akademi, Erişim Tarihi: 16.04.2012, Erişim Adresi: http://www.tuicakademi.org/index.php /yazarlar1/102-deniz-toren-tum-yazilari/1947-turkiyeye-oynayan-ucan-ejderha-cin. UĞUR, Cihan (2010), “Türk-Çin İlişkilerinde Yeni Dönem”, TÜRKSAM, Erişim Tarihi: 02012, Erişim Adresi: http://turksam.org/tr/a2210.html. United States of America Department of Defense (2012), “Sustaining U.S. Global Leadership: Priorities for 21st Century Defense”, Erişim Tarihi: 16.04.2012, Erişim Adresi: http://graphics8.nytimes.com/packages/pdf/us/20120106-PENTAGON. PDF.
• YILDIZOĞLU, Ergin (2011), “Ç’K’P 90 Yaşında”, Erişim Tarihi: 17.04.2012, Erişim Adresi: http://erginyildizoglu.blogspot.com/2011/07/ckp-90-yasnda.html.
• YILDIZOĞLU, Ergin (2012), “ABD’nin Yeni Savunma Stratejisi (I)”, Erişim Tarihi: 02012, Erişim Adresi: http://erginyildizoglu.blogspot.com/2012/01/abdninyeni-savunma-stratejisi-i.html.
• YILDIZOĞLU, Ergin (2012), “ABD’nin Yeni Savunma Stratejisi (II)”, Erişim Tarihi: 02012, Erişim Adresi: http://globalpolitikultur.blogspot.com/2012/01 /abdnin-yeni-savunma-stratejisi-ii.html.
• YILMAZ, Sait (2008), “ABD’nin Savaş Senaryoları; Nükleer Çözümler ve Füze Kalkanı”, Erişim Tarihi: 02012, Erişim Adresi: http://www.beykent.edu.tr/WebProjects/Web/egitim.php?CategoryId=830& ContentId=640&phpMyAdmin=26b1ab37aa748d52c4747d623bec741b.