İngiliz Sömürgeciliği ile Emperyalizminin Gelişimi ve Özellikleri

Yıl 2022, Sayı: 57, 426 - 444, 01.01.2023

Ayşe Yaşar , Hamza Akengin

Öz

Sömürgecilik faaliyetlerine İspanya ve Portekiz’den sonra başlasa da 16. yüzyıldan itibaren İngiltere dünyanın çeşitli kıta, bölge ve ülkelerinde, denizyolları ve stratejik güzergâhlarında varlığını giderek güçlendirmiştir. Birkaç yüzyıl içinde dünyanın en büyük sömürge imparatorluğu durumuna gelen İngiltere, bu denizaşırı topraklarından siyasi, askeri ve özellikle ekonomik-ticari anlamlarda çok büyük faydalar elde etmiştir. Bu çıkarlarını muhafaza etmek ve sömürge topraklarını elde tutabilmek adına çeşitli yöntemlere başvuran İngiltere, özellikle II. Dünya Savaşı’ndan sonra bir küçülme dönemiyle karşı karşıya kalmıştır. II. Dünya Savaşı’ndan sonra iç sorunlarına yönelmesi, sömürgelerindeki güçlü bağımsızlık hareketleri ve ABD’nin dünya süper gücü haline gelmesinden sonra birçok sömürge, manda ve himâyesinden çekilen veya çekilmek zorunda kalan İngiltere, bu ülkelerle inşa ettiği yeni ilişki biçimleri sayesinde siyasi, askeri ve ekonomik çıkarlarını muhafaza etmeyi bilmiştir. Bu çalışmada İngiliz sömürge imparatorluğunun gelişimi, özellikleri, toprak kayıpları ve eski sömürgeleriyle olan neokolonyal ilişki biçimleri açıklanmıştır. Çalışmanın amacı da yine İngiliz sömürge imparatorluğunun oluşumunu, gelişimini, temel motivasyonlarını, bağımsızlıklarını verdikten sonraki süreçte çeşitli sömürgeleri üzerindeki nüfuzunun mahiyetini ve bu ülkelerle kurduğu yeni ilişki biçimlerini açıklamaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi ve betimsel analiz yöntemleri kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İngiltere, İmparatorluk, Sömürgecilik, Emperyalizm, Neokolonyalizm

Development and Features of British Colonialism and Imperialism

Öz

Despite the fact that it began the colonial activities later than Spain and Portugal, Britain considerably strengthened its presence on important strategic routes on several continents, regions, countries and seaways from the 16th century. Having become the most important coloniser in a few centuries, Britain made use of the overseas militarily, politically and especially economically. Britain which has gone to any lengths to retain this benefits and conquests faced with a period of stagnation, especially after the World War II. Even if the Britain had to step back from power on its colonies, mandates as it focused on own internal affairs, its colonies started the liberation movemens and USA became as global power after the World War II however, it was able to ensure these political, military and economical benefits as a result of the new strong ties with these countries. This research clarifies the development of the British colonial empire, its characteristics, territorial losses and neocolonial relations with its former colonies. The formation and development of the British colonial empire, its basic motivations, the nature of its power over its colonies after their independence and the new forms of relations it established with these countries are explained in this research as well. This research is based on document analysis and descriptive analysis methods from qualitative research methods.

Anahtar Kelimeler

Britain, Empire, Colonialism, Imperialism, Neocolonialism

Kaynakça

• kaynakça referans