The Press in the Ottoman Modernization

Year 2014, Issue: 32, 131 - 142, 19.01.2015

Mehmet Ali Karaman

Abstract

This study elaborates on the place and significance of the press in modernization.
Mankind has always greatly appreciated the concept of information. For thousands of years
societies have gathered both experiences and inventions and collected them into books in
order to pass them on to the next generations. This process was accelerated by the press. From
the beginning, using books and the culture of books, precise and consistent information was
provided and checking the accuracy of information became easier. Various cases of false
information, based on rumour and false reports, lost their validity through the use of books.
Thus information became clearer and gained scientific validity. In addition, the necessity of
transmission of more current information to the masses through immediate publication paved
the way for the emergence of journals

Keywords

: Ottoman Empire, Modernization, Press, Printing House

Osmanlı Modernleşmesinde Basın

Abstract

Bu çalışmamızda modernleşmede matbuatın yeri ve önemi üzerinde duracağız. Bilgi
bütün insanlığın en çok değer verdiği kavram olmuştur. Binlerce yıldan bu yana toplumlar
gerek edinilmiş tecrübeleri, gerekse yapılan buluşları sonraki nesillere aktarma adına bir
araya toplayarak kitaplaştırmışlardır. Bu da basının sayesinde ivme kazanmıştır. Kitap ve
kültürünün kullanılmaya başlamasıyla kesin ve kalıcı bilgiye ulaşıldığı gibi, bilginin
doğruluğunun sorgulanması da kolaylaşmıştır. Söylenti ve yanlış tecrübelere dayanan çeşitli
kirli bilgiler kitabın kullanılmasıyla geçerliliğini kaybetmiştir. Böylelikle bilgiler daha fazla
netleşmiş, bilimsel geçerlilik kazanmıştır. Öte yandan daha güncel olan bilgileri yayın yolu
ile anında kitlelere ulaştırma gerekliliği gazete mantığının doğmasına ortam hazırlamıştır.

Keywords

: Osmanlı İmparatorluğu, Modernleşme, Basın, Matbaa

References

• AFYONCU, Erhan, http://www.matbaaiamire.com (22/07/2012)
• Ahmet Cevdet Paşa, Tezakir 40 Tetimme, T.T.K. Yay., Ankara, 1991.
• Ali Şükrü, “Matbuat Âlemi”, Donanma Mecmuası, S, 156, 7 Mart 1334.
• BERKES, Niyazi, Türkiye’de Çağdaşlaşma, Doğu-Batı Yay., İstanbul,1985.
• BEYDİLLİ, Kemal, “Matbaa”, T.D.V. İslam Ansiklopedisi, Ankara, 2003.
• CEM, İsmail, Türkiye’de Geri Kalmışlığın Tarihi, İş Bankası Yay., İstanbul, 2007.
• ÇAKIR, Hamza, Osmanlı’da Basın İktidar İlişkileri, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2002.
• GAXOTTE, Pierre, Fransız İhtilali Tarihi, Varlık Yay., İstanbul, 1962.
• GÖKALP, Ziya, “Asrın En Mühim Müessesesi Gazetedir” Cumhuriyet Gazetesi, 4 Haziran 1924.
• GÜLERYÜZ, Naim Avigdor, Bizans’tan 20. Yüzyıla Türk Yahudileri Tarihi, Gözlem Yay., İstanbul, 2012.
• İNUĞUR, M. Nuri, Basın ve Yayın Tarihi, Der Yay., İstanbul, 2005.
• KABACALI, Alpay, Başlangıçtan Günümüze Türkiye’de Matbaa ve Basın ve Yayın, Literatür Yay., İstanbul, 2000.
• KABACALI, Alpay, Türk Basınında Demokrasi, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 1994.
• KARPAT, Kemal, Osmanlı’da Değişim, Modernleşme ve Uluslaşma, İmge Yay., İstanbul, 2006.
• KOCABAŞOĞLU, Uygur Anadolu’daki Amerika, Arba Yay., İstanbul, 1991.
• KOLOĞLU, Orhan, Osmanlı’dan 21. Yüzyıla Basın Tarihi, Pozitif Yay., İstanbul, 2006, s.15.
• KURAN, Ahmet Bedevi, İnkılâp Tarihimiz ve İttihat ve Terakki, Tan Matbaası, İstanbul, 1948.
• MCNEİLL, William H. “Osmanlı İmparatorluğu’nun Dünyadaki Yeri”, Tarih ve Toplum, S.2, Şubat 1984.
• MERİÇ, Cemil, Bu Ülke, Ötüken Yayınları, İstanbul, 1976.
• Montesquieu, İran Mektupları, Hüsnütabiat Matbaası, İstanbul, 1963.
• ŞAHİN, Gürsoy, “II. Meşrutiyet Döneminde Pozitivist Anlayış ve Bu Anlayışın Türk Modernleşmesindeki Yeri”, 100.Yılında II. Meşrutiyet; Gelenek ve Değişim Ekseninde Türk Modernleşmesi Sempozyumu, Marmara Üniversitesi-Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Haz. Zekeriya Kurşun v.d., İstanbul, 2009, ss. 217-247.
• RAMSOUR, Ernest Edmondson, Genç Türkler ve İttihat Terakki, Etkin Kitap, İstanbul, 2009.
• SABEV, Orlin, (Orhan Salih), İbrahim Müteferrika ya da İlk Osmanlı Matbaa Serüveni (1726 - 1746), Yeditepe Yay., İstanbul, 2006.
• ŞAHİN, Gürsoy, İngiliz Seyahatnamelerinde Osmanlı Toplumu ve Türk İmajı, Gökkubbe Yay., İstanbul, 2007.
• Şapolyo, Enver Behnan, Türk Gazetecilik Tarihi ve Her Yönü İle Basın, Güven Matbaası, Ankara, 1969.
• TOPUZ, Hıfzı, II. Mahmut’tan Holdinglere Türk Basın Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2003.
• YERASİMOS, Stefanos, Az Gelişmişlik Sürecinde Türkiye, Belge Yay., İstanbul, 1987