Relations between Turkey and Germany: a Triangle of Admiration, Friendship and Self-Interest

Yıl 2015, Sayı: 34, 35 - 48, 20.04.2015

M Nail Alkan

Öz

Throughout history Turkey and Germany have experienced an intense relationship. Today the relationship continues to develop. This article analyses the relationship from the 16th century up to the First World War. It is a process that varies from friendship to selfinterest. The main topic of this article is the triangle of admiration, friendship and self-interest during the period up to the start of the First World War. At times mutual admiration was dominant, and self-interest dominated at other times.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Empire, Ottoman Empire, German Empire, Wilhelm II, Abdülhamit II, Weltpolitik, German Military Mission

Hayranlık, Dostluk ve Çıkar Üçgeninde Türk-Alman İlişkileri

Öz

Türkiye ile Almanya arasında tarihsel süreçte yoğun bir ilişki yaşanmıştır. Günümüzde taraflar arasındaki ilişkiler gelişerek devam etmektedir. Bu makalede iki ülke arasında 16. yüzyıldan başlayarak I. Dünya Savaşı’na kadar devam eden, dostluk ve çıkar arasında gidip gelen ilişki süreci incelenecektir. Makalenin temel konusunu oluşturan I. Dünya Savaşı’na kadarki süreçte ilişkilerin en dikkat çekici özelliği hayranlık, dostluk ve çıkar üçgeninde cereyan etmesidir. Kimi zaman hayranlığın ağır bastığı dönemler olmuş, kimi zaman ilişkilerde çıkar ön plana çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı İmparatorluğu, Alman İmparatorluğu, II. Wilhelm, II. Abdülhamit, Weltpolitik, Alman Askeri Heyetleri

Kaynakça

• ALBAYRAK, Mustafa, “Osmanlı-Alman İlişkilerinin Gelişimi ve Bağdat Demiryolu’nun Yapımı”, OTAM (Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi) Yayınları, Sayı: 6, Ankara, 1995, s. 1-38.
• ALKAN, Necmettin, “Dış Siyasetin bir Aracı olarak Hükümdar Gezileri: Kaiser II. Wilhelm’in 1898 Şark Seyahati”, Osmanlı Araştırmaları, XXXI, İstanbul, 2008, s. 9-53.
• ALTINTAŞ, Yusuf Ziya, “Prusya’dan Alman İmparatorluğu’na: Osmanlı ile İlişkiler”, Perspektif, Sayı 218, Şubat 2013, s. 46-50.
• BEYDİLLİ, Kemal, Büyük Friedrich ve Osmanlılar, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fak. Yay., İstanbul, 1985.
• BEYDİLLİ, Kemal, 1790 Osmanlı Prusya İttifakı, İstanbul Üniversitesi Yay., İstanbul, 1984.
• BUSBECQ, Ogier Ghiselin de, The Turkish Letters of Ogier Ghiselin de Busbecq Imperial Ambassador at Constantinople 1554 – 1562, (Çev.) Edward Seymour Forster, Oxford, 1927.
• COŞAN, Leyla, “Almanya’da Hıristiyanlaştırılan Türk Savaş Esirleri ve Bunların Vaftiz Törenleri (16-18. Yüzyıllar)”, Türk Kültürünü İncelemeleri Dergisi, The Journal of Turkish Cultural Studies 19, İstanbul, 2008, s. 43-60.
• ÇALIK, Ramazan, “Colmar Freıherr Von Der Goltz (Paşa) Ve Bazı Görüşleri”, http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-36/asdasd , 02.05.2014.
• ÇELİK, Latif, Türkische Spuren in Deutschland- Almanya’da Türk İzleri, Logophon, Mainz, 2008.
• DOĞAN, Cabir, “II. Mahmut Dönemi Osmanlı Merkezileşme Politikasının Vilayetlerinde Uygulanması”, Doğu Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Sayı/Cilt No: 6/4, Ankara, 2011, s. 505-521.
• FLOCKEN, Jan von, “Friedrich Barbarossa – ein Kaiser ertrinkt”, Die Welt, 07.01.2008.
• GÜMÜŞ, Musa, “1893’ten 1923 Chester Projesi’ne Türk Topraklarında Demiryolu İmtiyaz Mücadeleleri ve Büyük Güçler”, Tarih Okulu, Sayı X, Mayıs-Ağustos 2011, s. 151-194.
• HELFFERİCH, Karl, Die Deutsche Türkenpolitik, Berlin, 1921.
• HELLER, Hartmut, “Carl Osman und das Türkenmariandl”, Die Zeit, 04.09.2003.
• HELLER, Hartmut, “Türkentaufen um 1700- ein vergessenes Kapitel der fränkischen Bevölkerungsgeschichte”, Glaubensflüchtlinge und Glaubensfremde in Franken. 26, Seminar des Frankenbundes vom 10-12 Oktober 1986, s.255-271.
• http://www.3sat.de/page/?source=/dokumentationen/178340/index.html, 20.10.2014.
• JULİA Teresa Friehs, “Maria Theresia im Kleid der Osmanen”, http://www.habsburger.net/de/kapitel/maria-theresia-im-kleid-der-osmanen”, 11.04.2014.
• KARACAGİL, Ö. Kürşad, “Alman İmparatoru İstanbul’da ( 1917 )”, Gazi Akademik Bakış, Cilt 6, Sayı 12, yaz 2013, s.111-133.
• KESKİNKILIÇ, Erdoğan, “Ein kurzer Einblick in die Geschichte deutsch-türkischer Institut, deutschland/interreligioeser-dialog/ein-kurzer-einblick-in-die-geschichte- deutsch-t%C3%BCrkischer-beziehungen.html, 11.03.2014.
• KONRAD, Felix, “Von der 'Türkengefahr' zu Exotismus und Orientalismus: Der Islam als Antithese Europas (1453–1914)?”, Europäische Geschichte Online (EGO), (Ed.) Institut für Europäische Geschichte (IEG), 03.12.2010, http://www.ieg-ego.eu/konradf-2010-de, 10.03.2014.
• MAERTİN, Ralf-Peter, “Navarino - die Schlacht, die keiner wollte.”, Die Zeit, 10 Ekim _die_Schlacht_die_keiner_wollte, 23.10.2014.
• http://www.zeit.de/1997/42/Navarino_
• MANFRED, Pohl, Von Stambul nach Bagdad, Piper, Münih, 1999.
• MARZ, Rasim, Das Osmanische Reich auf dem Weg nach Europa, BOD (Book on Demand), Norderstedt, 2013.
• MEYER, Eve R., “Türk Modası ve On Sekizinci Yüzyıl Müziği”, Tarih Dergisi, Sayı: 56, 2013, s. 147-165.
• MÖCKELMANN, Reiner, “Meilensteine der deutsch-türkischen Beziehungen”, http://www.xn--deutsch-trkische-gesellschaft- tbd.de/index.php?article_id=11&clang=0, 24.06.2014.
• ORTAYLI, İlber, Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu, Kaynak Yayıncılık, İstanbul, 1983.
• ÖZGÜLDÜR, Yavuz, “Yüzbaşı Helmut von Moltke'den Müşir Liman von Sanders’e Osmanlı Ordusunda Alman Askeri Heyetleri”, OTAM (Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi) Yayınları, Sayı: 4, Ankara, 1993, s. 297-307.
• PAZARKAYA, Yüksel, “Büyük Frederik Üç Yüz Yaşında”, Cumhuriyet, 21 Şubat 2012, http://www.cumhuriyet.com.tr/koseyazisi/321754/Buyuk_Frederik_Uc_Yuz_ Yasinda.html, 09.10.2014.
• SCHWARZ, Klaus, “Brandenburg-.Preussen und die Osmanen – Frühe Beziehungen in Überblick”, Osmanlı Araştırmalar IX, İstanbul, 1989, s. 361-379.
• SPOHN, Margret, Her Şey Türk İşi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1996. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Resmi Web Sitesi, http://www.kultur.gov.tr/TR,72160/troya-hazinesinden-24-parca-eser- vatanina-getirildi.html, 20.05.2014.
• TOSUN, Murat, “İlk adım böyle atılmıştı”, Hürriyet Avrupa, 02 Aralık 2013, http://www.hurriyet.com.tr/avrupa/25258183.asp, 09.10.2014. Tulpe und Kaffee - Neues aus dem Orient, http://www.tuerkenbeute.de/kun/kun_eur/TulpeUndKaffee_de.php, 02.04.2014. Türk Tarih Kurumu, Osmanlı Padişahları, http://www.ttk.gov.tr/index.php?Page=Print&SayfaNo=127&Yer=StandartSa yfa, 10.06.2014.
• TÜRK, Fahri, Türkiye ile Almanya Arasındaki Silah Ticareti 1871-1914, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 2012.
• TÜRKENBEUTE, Karlsruher, “Turquerie, Turkomanie, "alla turca" - Die Türkenmoden http://www.tuerkenbeute.de/kun/kun_eur/ModenTurquerie_de.php, 11.04.2014. Europas”,
• Werner-Ulrich Deetjen, “700-jähriges Jubiläum Sadok Selim-Johannes Soldan (um 1270–1328), erster urkundlich bekannter türkischer Deutscher und Brackenheimer Bürger”, Brackenheim, 2005.
• YILDIRIM, Mustafa, “Tarihten Günümüze Münih’teki Türkler ve Bazı Türk Eserleri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 19, 2008, s. 489- 506.
• ZENGİN, Erkan, “Türk-Alman İlişkilerinde Türk İmajını Meydana Getiren Olgular Ve Eserlere Yansıması”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 11, Sayı:1, 2013, s. 48-57.