Mustafa Balbay’ın Seçilen Makalelerinin Metindilbilim Açısından Bir Çözümlemesi

Year 2017, , 209 - 222, 15.04.2017

İlknur Kılıç

https://doi.org/10.19126/suje.291966

Abstract

Bu çalışmada Mustafa Balbay’ın 18 Şubat 2015 ile 5 Nisan 2015 tarihleri arasında yayınlanan yedi farklı makalesi metin bilimsel bağlamda çözümlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada başlıca şu makaleler metinbilim açısından değerlendirilmiştir: “Bunlarla da İlgilenebilirsiniz!”, “Çanakkale Ruhu”, “Yaşar Kemal”,” Japon Mühendis Enayi mi, En iyi mi?”, “Yemen’e Müdahalenin Anlamı”, “Arkadaşım Mücadele S-öğüt Ağacı!” Metinlerde yer alan örtük yapılar incelenerek, içinde barındırdıkları çıkarım ve sezdirimler bulunmuş, yapılan çıkarım ve sezdirimlere açıklamalar yapılmıştır. Eksiltili yapılar incelenerek, bu makalelerdeki özne, yüklem, nesne ve tamlayan eksiklikleri örneklendirilmiştir. Makalelerdeki artgönderimler tespit edilerek, adıl kullanımına ile artgönderim, sözcüksel artgönderim, göndergenin yinelenmesi ile artgönderim ve çağrışımsal artgönderim olmak üzere dört başlık altında incelenmiştir. Çözümlemedeki amaç, metinlerdeki temel konu ve bu temel konuları oluşturan alt konuların tespiti ve metnin görünen, anlaşılan kısmına ek olarak derin yapısının yani metinde saklı olan unsurların meydana çıkarılmasıdır. Bunun için, yazarın söylemek istediği ve vermek istediği mesajın derinlemesine irdelenmesi gerekmektedir. Metindilbilimsel çözümleme, kelimelerle ifade edilenden daha fazlasına ulaşmaya yöneliktir. Çalışmada, ayrıca, “Arkadaşım Mücadele” adlı makalenin sıralı düzene bağlı dönüşümleri verilmiştir. Sıralı düzene bağlı dönüşümlülük. Sıralı düzene bağlı dönüşümlülük bir anlatının temel konusunun yanı sıra içinde farklı birbirine bağlı alt dönüşümler de içermesidir. Her anlatıda anlatının kurulu olduğu genel dönüşümler bulunmaktadır. Fakat, başlangıç ve bitiş bölümlerini destekleyen başka dönüşümler de bulunmaktadır. Temel dönüşümleri destekleyen bu alt anlatılar metnin genel anlamını etkilemektedir.

Keywords

Metindilbilim, makale, metin

An Analysis of the Mustafa Balbay's Selected Works in terms of Text Linguistics

Abstract

In this study, Mustafa Balbay's seven different articles published between February 18, 2015 and April 5, 2015 are analyzed. The following articles in the study were evaluated in terms of text linguistics: "Canakkale Spirit", "Yasar Kemal", "Japanese Engineer, The Fool or The Best?", "Meaning of Intervention to Yemen" Willow Tree and My Friend Struggle". The implicit structures in the texts were examined, and the inferences and implications included in the articles were found, and explanations were made on the inferences and implications. The subject, predicate, object and complement deficiencies in these articles were exemplified by examining the anaphoric references. The anaphoric references in the texts have been identified and examined under four headings: Pronoun anaphors, lexical anaphors, anaphors as the repetition of the reference and associative anaphors. The purpose of the analysis is not only to determine the main subjects in the texts and the subdivisions that constitute these basic subjects, but also to determine the elements of the deep structures. For his reason, the message that the author wants to say and wants to give must be examined thoroughly. Textual analysis aims to go beyond what the words imply. Also in the study, the transformations based on conjunctive ordering in the article "My Friend Struggle" is given. Transformations based on conjunctive ordering involve not only the basic concepts of a narrative, but also the various interconnected sub-transformations. In every narrative, there are general transformations in which the narrative is established. However, there are other transformations that support the beginning and ending sections. These subdivisions supporting the basic transformations affect the general meaning of the text.

Keywords

Text linguistics, article, text

References

• Aksan, Doğan (1999) Anlambilim-Anlambilim Konuları Ve Türkçenin Anlambilimi, Ankara, Engin Yayınevi.
• Ayaz, E. S. (2009) Aytül Akal’ın Dilek Ağacı Masalı Üzerine Metindilbilimsel Bir Çözümleme.http://abs.kafkas.edu.tr/upload/479/AYTUL_AKAL___IN_DiLEK_AgACI_MASALI_UZERiNE_METiNDiLBiLiMSEL_BiR_coZUMLEME.pdf
• Balbay, M. (2015a, 18 Şubat). Bunlarla da İlgilenebilirsiniz! Cumhuriyet.
• Balbay, M. (2015b, 18 Mart). Çanakkale Ruhu. Cumhuriyet.
• Balbay, M. (2015c, 2 Mart). Yaşar Kemal. Cumhuriyet.
• Balbay, M. (2015d, 25 Mart). Japon Mühendis Enayi mi, En iyi mi? Cumhuriyet.
• Balbay, M. (2015e, 30 Mart). Yemen’e Müdahalenin Anlamı. Cumhuriyet.
• Balbay, M. (2015f, 31 Mart). Arkadaşım Mücadele. Cumhuriyet.
• Balbay, M. (2015g, 05 Nisan). S-öğüt Ağacı! Cumhuriyet.
• Balbay, M. (2015h, 01 Kasım). Aziz Sancar. Cumhuriyet.
• Balbay, M. (2016, 07 Haziran). Bayramın En Güzel Günü Son Gündür! Cumhuriyet.
• Balcı, H. A. (2006) Metindilbilim Açısından Bir Çözümleme. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 21 (2), 191-204.
• Ersoy, A. (2011) Mahmut Kaplan’ın Görüntünün Ötesi Adlı Hikâyesi Üzerine Metindilbilim Açısından Bir Yaklaşım. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi 9 (2), 76-84.
• Gökçe, B. (2014) Reşat Nuri Güntekin’in “Aşk Mektupları” Adlı Öyküsüne Metin Dilbilimsel Bir Yaklaşım. Turkish Studies 9 (3), 725-743.
• Günay, D. (2007) Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual.
• Hengirmen, Mehmet (1999) Dil Bilgisi ve Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Ankara, engine Yayınevi.
• Kıran, Z., Eziler KIRAN, A. (2007) Yazınsal ve Okuma Süreçleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Kıran, Zeynel. (2001) Dilbilimine Giriş, Ankara.
• Oraliş, M. ve Ozil. (1992) Metindilbilimsel Yaklaşımla Yazınsal Bir Metni Çözümleme Denemesi. http://dad.boun.edu.tr/index.php/DAD/article/view/71
• Özkan, B. (2004) Metindilbilimi, Metindilbilimsel Bağdaşıklık Ve Haldun Taner’in “Onikiye Bir Var” Adlı Öyküsünde Metindilbilimsel Bağdaşıklık Görünümleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (1), 167-182.
• Sinan, A. T. ve Demir, S. (2009) Metin Dilbilimsel Yöntemler Işığında Tahsin Yücel’in “Ayna” Adlı Öyküsünün Okunması. Turkish Studies 4 (3), 1955-1974.
• Topaloğlu, Ahmet (1989) Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü, İstanbul.
• Tosun, İ. (2014) Sait Faik’in “Sinağrit Baba” Adlı Öyküsüne Metin Dilbilimsel Bir Yaklaşım. Turkish Studies 9 (3),1451-1465.