The Theme of Separation-Abandonment in Yunus Emre

Year 2023, Issue: 1, 46 - 56, 27.12.2023

Seda Gedik

Abstract

Although there is not much information about him in the sources, it is stated that Yunus Emre lived in the 13th and 14th centuries. The life view of Yunus Emre, one of the leading Sufis, his love of God and humanity, his dervish attitude, etc. It has transcended its age and continues to have an impact until today. Yunus knows that the world is temporary and that the most important thing is to pass the test in this world well and reach God, and he adopts this as his motto in his life. Yunus Emre's journey towards Sufism begins with his visit to Haci Bektaş Veli's dervish lodge and his actual departure from there. A parting term that normally denotes an ending; For Yunus Emre, it was the beginning of being a dervish.
When Yunus Emre leaves both the Haci Bektaş Veli lodge and the lodge of Tapduk Emre, sent by Haci Bektaş Veli, his inner journey begins and reaches the secret. The first step of his divine journey was shaped by separation. In addition, reaching God involves the self, the self, the mortal world and worldly blessings, etc. Yunus Emre, who frequently expresses in his couplets that he is going through abandonment, both describes his own inner journey and indicates the stages of his Sufi journey. In this respect, the concepts of "separation" and "abandonment" gain different meanings and values in Yunus' language and life. The aim of this study is; The aim is to examine in detail the meanings of the concepts of "separation" and "abandonment" in Yunus Emre's life and couplets with examples.

Keywords

Yunus Emre, Mysticism, Separation, Abandonment, Dervish

Yunus Emre’de Ayrılık-Terk Temi

Abstract

Kaynaklarda hakkında çok fazla bilgiye rastlanmasa da Yunus Emre’nin 13. ve 14. yüzyıllarda yaşadığı belirtilmektedir. Önde gelen mutasavvıfların başında olan Yunus Emre’nin hayat görüşü, Allah ve insan sevgisi, dervişane tavrı vb. yaşadığı çağı aşmış günümüze kadar etkisini devam ettirmiştir. Yunus, dünyanın geçiciliğini ve asıl önemli olanın bu dünyadaki sınavı layıkıyla verip Allah’a ulaşmak olduğunu bilir ve hayatında da bunu şiar edinir. Yunus Emre’nin tasavvuf yolculuğu Hacı Bektaş Veli’nin dergâhına gitmesiyle ve de asıl oradan ayrılmasıyla başlar. Normalde bir bitişi ifade eden ayrılık terimi; Yunus Emre için dervişliğin başlangıcı olur.
Yunus Emre hem Hacı Bektaş Veli dergâhından hem de Hacı Bektaş Veli’nin gönderdiği Tapduk Emre’nin dergâhından ayrıldığında onun içsel yolcuğu başlar ve sırra erer. Onun ilahi yolculuğunun ilk adımı ayrılık üzerine şekillenmiştir. Ayrıca Allah’a ulaşmanın nefsi, benliği, fani dünyayı ve dünya nimetlerini vb. terk etmekten geçtiğini sıkça beyitlerinde dile getiren Yunus Emre, beyitlerinde hem kendi içsel yolculuğunu anlatırken hem de tasavvuf yolculuğunun aşamalarını belirtir. Bu bakımdan “ayrılık” ve “terk” kavramları Yunus’un dilinde ve hayatında farklı anlamlar ve değerler kazanır. Bu çalışmanın amacı da Yunus Emre’nin hayatında ve beyitlerinde “ayrılık” ve “terk” kavramlarının yüklendiği anlamları örneklerle detaylı bir şekilde ele alıp incelemektir.

Keywords

Yunus Emre, Tasavvuf, Ayrılık, Terk, Derviş

References

• Aktüccar, H. (1984). Yunus Emre hayatı, sanatı ve eserleri (1. Baskı). Gökşin Yayınları.
• Ay Say, Ü. (2022). Yunus Emre’de terk kavramı. Yunus Emre (Hayatı- Düşünceleri-Eserleri). TBMM. Ss.81-88.
• Banarlı, N. S. (1971). Resimli Türk Edebiyatı tarihi. (Cilt 1). (1. Basım) Milli Eğitim Basımevi.
• Bozkurt, T. (2016). Sevgi ve aşk çağlayanı Yunus Emre (2. Baskı). Halk Kitabevi.
• Çubukçu, İ. A. (1992). Yunus Emre ve felsefesi (1. Baskı). Ankara.
• Dalkılıç, B. (2004). Yunus Emre’de Allah-âlem-insan münasebeti (1. Baskı). Kendözü Yayınları.
• Demirci, M. (1997). Yunus Emre’de ilahî aşk ve insan sevgisi (1. Baskı). Kubbealtı Neşriyatı.
• Emil, B. (1994). Yunus’un ulu nazarı, Yunus Emre ile ilgili makalelerden seçmeler. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. ss.94-206.
• Ergün, M. (1997). Yunus Emre’de tasavvuf ve eğitim (1. Baskı). Ocak Yayınları.
• Fowler, J. W. (2000). İman bilincinin evreleri. (A. U. Mehmedoğlu Çev.). Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 19, ss.85-104. https://doi.org/10.15370/muifd.87378.
• Gökalp, Z. (1998). Yunus Emre ve İslam (2. Baskı). Asır Ajans Yayınları.
• Gölpınarlı, A. (1992). Yunus Emre ve tasavvuf (2. Baskı). İnkılâp Kitabevi.
• Huxley, A. (2003). Kalıcı felsefe (5. Baskı). (L. Boyacı Çev.). İnsan Yayınları.
• Kaplan, M. (1991). Yunus Emre’nin insan ve ahlak görüşü. Yunus Emre ile İlgili Makalelerden Seçmeler. Kültür Bakanlığı Yayınları Sayı:1275. ss.206-244.
• Köprülü, F. (2013). Türk edebiyatında ilk mutasavvıflar (13. Baskı). Akçağ Yayınları.
• Özdemir, C. (2021). Bir şiir şerhi: Yunus’un dünyasında derviş kimliği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(2), 563-577.
• Tatcı, M. (2009a). İşitin ey yârenler (Yunus Emre yorumları) (2. Baskı). H Yayınları.
• Tatcı, M. (2009b). Aşk bir güneşe benzer Yûnus Emre yorumları (2. Baskı). H Yayınları.
• Tatcı, M. (2005). Yunus Emre divan ve Risaletü’n-Nushiyye. (3. Baskı). Sahaflar Kitap Sarayı Divanlar Serisi: 3.
• Üstüner, K. (2010). Yunus Emre Divanı’nda “dost”. 1. Ulusal Yunus Emre Sempozyumu “Yunus Emre’yi Anlamaya Doğru” Bildiriler Kitabı. T.C. Karaman Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Kültür Yayınları. Yalçınkaya, F. (2021). Yûnus Emre’de can/ruh kavramı. Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi. S.23. ss. 113-130.
• Yaşar, S. (1991). Hayatı, sanatı ve tefekkürü: Yunus Emre (3. Baskı). Yeni Asya Yayınları.
• Yılmaz, F. (1992). Yunus Emre hayatı-düşüncesi-etkisi (4.Baskı). Marifet Yayınları.
• (2011). Türkçe sözlük (5. Baskı). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• (1998). TDK Türkçe Sözlük (4.Baskı). Türk Tarih Kurumu Basım Evi.