Amaç: 24 Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlaması, Dünya kamuoyunda gıda tedariki sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Bu çalışma son dönemde dünya gıda fiyatlarında yaşanan değişim ve enflasyonist artışların nedenlerini ortaya koymak için kaleme alınmıştır.
Tasarım/metodoloji/yaklaşım: Bu araştırmanın ana materyali; dünya geneli için 1990:01-2022:M04 dönemine ait gıda fiyatları endeksleri, Brent Petrol Varil Fiyatları, gıda arz miktarları ile Gübre Fiyatları verileri ile oluşturulmuştur. Ampirik analizler Enders ve Lee (2012) Fourier ADF birim kök testi, Solarin (2019) Fourier Bootstrap ARDL yöntemi ve Nazlıoğlu vd. (2016) Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto nedensellik testi kullanılarak gerçekleştirilmiştir.
Bulgular: Yapılan analizlerde; dünya petrol fiyatlarındaki %1’lik artışın tahıl fiyatlarını %0.5, et fiyatlarını %0.61, yağ fiyatlarını %0.11 ve şeker fiyatlarını %0.59 artırdığı belirlenmiştir. Dünya genelinde arz edilen ürün miktarı %1 arttığında tahıl fiyatları %0.05, süt ürünlerinin fiyatı %0.13, yağ fiyatları %0.01 ve şeker fiyatları %0.48 azalmaktadır. Gübre fiyatlarındaki %1’lik artış tahıl ürünleri fiyatını %2.25, yağ fiyatlarını %0.44 ve şeker fiyatlarını %2.40 oranında artırmıştır. Ayrıca petrol fiyatlarından süt ürünleri ve et fiyatlarına doğru, arzdan yağ ve şeker fiyatlarına doğru, gübre fiyatlarından tahıl, et ve yağ fiyatlarına doğru nedensellik ilişkileri olduğu gösterilmiştir.
Özgünlük/değer: Dünya gıda enflasyonun azaltılmasında dikkat edilmesi gereken hususların kanıta dayalı olarak ortaya konulması nedeniyle politika yapıcıları için yararlı olması beklenmektedir.
Gıda Fiyatları Petrol Fiyatları Gübre Fiyatları Arz Fourier ADF Birim Kök Testi Fourier Bootstrap ARDL Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto Nedensellik Testi Gıda Fiyatları, Petrol Fiyatları, Gübre Fiyatları, Arz, Fourier ADF Birim Kök Testi, Fourier Bootstrap ARDL, Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto Nedensellik Testi
Purpose: On February 24, 2022, Russia's invasion of Ukraine caused food supply problems across the globe. This study intends to highlight the reasons for the recent changes in global food prices and the increase in inflation.
Design/Methodology/Approach: The main reference materials for this study are food price indices Brent Petroleum Barrel Prices, food supplies, and Fertilizer Prices for the period 1990:01-2022:M04 across the world. The empirical analyses are based on the Fourier ADF unit root test of Enders and Lee (2012), the Fourier Bootstrap ARDL method of Solarin (2019), and Nazlıoğlu et al. (2016) Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto causality test.
Findings: The analyses showed that a 1% increase in global petroleum prices pushes up grain prices by 0.5%, meat prices by 0.61%, oil prices by 0.11%, and sugar prices by 0.59%. When the quantity of products supplied worldwide increases by 1%, grain prices decrease by 0.05%, dairy prices by 0.13%, oil prices by 0.01%, and sugar prices by 0.48%. A 1% increase in fertilizer prices pushes up grain prices by 2.25%, oil prices by 0.44%, and sugar prices by 2.40%. It is also shown that there are causality relationships between petroleum prices to dairy and meat prices, supply amount to oil and sugar prices, and fertilizer prices to grain, meat, and oil prices.
Originality/Value: Expected to be useful to policy makers as it provides evidence-based insights into the issues that need to be considered in reducing global food inflation.
Key words: Food Prices, Petroleum Prices, Fertilizer Prices, Supply, Fourier ADF Unit Root Test, Fourier Bootstrap ARDL, Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto Causality Test.
Food Prices Petroleum Prices Fertilizer Prices Supply Fourier ADF Unit Root Test Fourier Bootstrap ARDL Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto Causality Test. Food Prices, Petroleum Prices, Fertilizer Prices, Supply, Fourier ADF Unit Root Test, Fourier Bootstrap ARDL, Fourier Bootstrap Toda-Yamamoto Causality Test.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Business Administration |
Journal Section | Research |
Authors | |
Early Pub Date | June 30, 2023 |
Publication Date | June 29, 2023 |
Submission Date | June 19, 2022 |
Published in Issue | Year 2023 Volume: 29 Issue: 1 |