The Concept of Direction in the Holy Qur’an

Year 2023, , 978 - 987, 25.06.2023

Enver Bayram

https://doi.org/10.30622/tarr.1244479

Abstract

This article delves into the topic of directions in the Qur'an. The Qur'an encompasses various concepts, one of which is the notion of directions. Directions, besides being widely used in daily life, are also a concept that facilitates navigation. People utilize directions for both locating themselves and pursuing different objectives. East, west, north, south, down, up, below, above, back, and front are the most frequently used directions in everyday life. The Qur'an includes references to the concept of directions in various verses, serving as a guide for human benefit. For instance, Allah's mention of sending the winds as heralds of His mercy (rain) also indicates a direction for human endeavors in daily life. Furthermore, the Qur'an acknowledges Allah as the Creator of directions in verses that discuss different subjects. In this context, directions are predominantly mentioned in verses that signify Allah's power, sovereignty, existence, and unity. Additionally, directions are mentioned in the Qur'an to indicate location, time, space, and condition. While directions carry their literal meaning, they are also employed metaphorically. The aim of this study is not only to explore the verses concerning directions in the Qur'an but also to seek answers to the following questions: To what extent does the Qur'an address the knowledge of location and directions? Does the Qur'an solely mention geographical directions, or are there metaphorical uses as well? Are directions treated as independent entities, or are they associated with other elements? These questions will guide our research. Consequently, this study will begin with a general overview of the concept of directions in the Qur'an, followed by a detailed examination of the specific directions mentioned in the Qur'an. After discussing the subject matter, the article will conclude with a summary of the findings.

Keywords

Qur'an, Tafsir, Direction, East, West

Kur’an-ı Kerîm’de Yön Kavramı

Abstract

Bu makalede Kur’an-ı Kerim’de yönler konu edilmektedir. Öyle ki Kur’an-ı Kerim, bünyesinde birçok kavramı barındırmaktadır. Bunlardan biri de yön kavramıdır. Yön, günlük hayatta çokça kullanılan bir kavram olmasının yanında hayatı da kolaylaştıran bir kavramdır. Zira insanlar hem konum bulmada hem de farklı amaçlarla yönleri kullanmaktadır. Doğu, batı, kuzey, güney, aşağı, yukarı, alt, üst, arka, ön gibi yönler günlük hayatta en çok kullanılanlardır. Kur’an-ı Kerim, farklı ayetlerde çeşitli saiklerle yön kavramına yer vermiş ve bunu insanın istifadesine sunmuştur. Mesela Allah’ın, rüzgârları rahmetinin (yağmurun) önünde müjdeci olarak gönderdiğini ifade etmesi, insanın gündelik hayatta yapacağı işlere de bir yön çizmektedir. Yine yönlerin yaratıcısının Allah olduğuna değinen Kur’an-ı Kerim, yönlere konusu farklı olan ayetlerde yer vermiştir. Bu minvalde Kur’an-ı Kerim’de yönler daha çok Allah’ın güç ve saltanatına işaret eden, Allah’ın varlığı ve birliğinden bahseden ayetlerde zikredilmektedir. Bunun yanında ayetlerde zikredilen yönler konum, zaman, mekân ve keyfiyet bildirmek için zikredilmiştir. Yönler gerçek anlamı ifade ettiği gibi mecaz anlam ifade etmek üzere de kullanılmıştır. Bu çalışmanın amacı Kur’an-ı Kerim’de yer alan yön ile ilgili ayetlerin bilinmesinin yanında aşağıdaki sorulara cevap aramaktadır. Acaba Kur’an-ı Kerim konum ve yön bilgisine hangi oranda yer vermektedir? Kur’an’ Kerim sadece coğrafi yönlerden mi bahsetmektedir? Yoksa onda mecazî kullanımlar da mevcut mudur? Yönler müstakil olarak mı ele alınmıştır? Yoksa başka şeylerle irtibatlandırılmış mıdır? gibi sorular çalışmamızın amacını ortaya koymaktadır. Bu nedenle öncelikle Kur’an-ı Kerim’de geçen yön kavramına genel olarak değinilecek ardından ise Kur’an-ı Kerim’de yer verilen yönler detaylı bir şekilde ele alınıp incelecektir. İşlenen konudan sonra ise makalenin geneline dair bir sonuca varılmaya çalışılacaktır.

Keywords

Kur'an, Tefsir, Yön, Doğu, Batı

References

• Abdülbaki, Muhammed Fuâd. (1990) el-Muʿcemü’l-müfehres. li-Elfâẓi’l-Ḳurʾâni’l-Kerîm. İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Beyzavi, Abdullah b. Ömer b. Muhammed. (1418) Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî.
• Bozkurt, N.. (1995) Türkiye Diyanet İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları.
• Demirci, M.. (2012) Tefsir Tarihi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• İbn Kesir, Ebu’l-Fidâ İsmâîl İbn Ömer. (1999) Tefsîru’l-Kur’ân’il-azîm. b.y.: Dâru Tayyibe, 2. Basım.
• İbn Mansur, Muhammed b. Mükerrem. (1414) Lisânü’l-‘Arab. Beyrut: Dâru Sadr.
• İsfehani, Rağıb. (1412) el-Müfredât. Beyrut: Dâru’ş-Şâmiye.
• Kurtubi, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed el-Ensarî. (1964) el-Câmiʿ liaḥkâmi’l-Ḳurʾân. Kahire: Dâru’l-Kütübi’l-Mısrıyye.
• Kutup, S. (ts) Fî Zılâli’l-Kurʾân. b.y.: Hikmet Yayınları.
• Mevdudi, Ebû’l-Alâ. (1997) Tefhîmu’l-Kur’ân. çev. Yusuf karaca vd.. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Razi, Ebu Abdillâh Fahrüddîn Muhammed b. Ömer. (1420) Tefsîr-i kebîr. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî.
• Haberi, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî. (2000) Câmiu’l-beyân. b.y.: Müeessetü’r-Risâle.
• Zemahşeri, Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. (1407) el-Keşşâf an hakâiki’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳâvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî.
• İnternet Kaynakları TDK, Türk Dil Kurumu Sözlükleri, Alt, 2022. https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 16.11.2022.
• TDK, Türk Dil Kurumu Sözlükleri, Arka, 2022. https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 16.11.2022.
• TDK, Türk Dil Kurumu Sözlükleri, Batı, 2022. https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 21.09.2022.
• TDK, Türk Dil Kurumu Sözlükleri, Doğu, 2022. https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 21.09.2022.
• TDK, Türk Dil Kurumu Sözlükleri, Ön, 2022. https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 16.11.2022.
• TDK, Türk Dil Kurumu Sözlükleri, Sağ, 2022. https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 21.09.2022.
• TDK, Türk Dil Kurumu Sözlükleri, Sol, 2022. https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 21.09.2022.
• TDK, Türk Dil Kurumu Sözlükleri, Üst, 2022. https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 16.11.2022.
• TDK, Türk Dil Kurumu Sözlükleri, Yön vermek, 2022. https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 25.12.2022.
• TDK, Türk Dil Kurumu Sözlükleri, Yön, 2022. https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 14.12.2022.