Covid-19 Pandemi Sürecinde Uzaktan Eğitim: Köşe Yazıları Üzerine Bir İnceleme

Year 2021, Volume: 6 Issue: 5, 1293 - 1329, 31.12.2021

Mehmet Fatih Karaca Şirin Karal Temüroğlu Güler Uzun

https://doi.org/10.30622/tarr.992615

Abstract

İlk kez 2019 yılının aralık ayında ortaya çıkan ve kısa sürede dünyayı etkisi altına Covid-19 nedeniyle 11 Mart 2020’de pandemi ilan edilmiştir. Bu süreçte tüm dünyanın en önemli gündemi haline gelen Covid-19 pandemisi, birçok alanla beraber eğitim alanı da etkilemiştir. Covid-19 pandemisi sürecinde salgın seyrine bağlı olarak farklı zamanlarda sosyal izolasyonun sağlanması ve bulaş riskinin azaltılması amacıyla yüz yüze eğitimden uzaktan eğitime geçiş kararları alınmıştır. Fakat uzaktan eğitime geçiş önündeki birtakım engellerin kaldırılması ve sürecin mümkün olduğu kadar az zararla atlatılabilmesi için yetkililer tarafından ortaya konulan uygulamaların çeşitli yönleriyle ele alınarak tartışıldığı ve ülke gündemi haline geldiği görülmüştür. Pandemi döneminde eğitim-öğretim köşe yazılarına da konu olmuş, köşe yazarları tarafından bu yazılarda uzaktan eğitime ilişkin çeşitli değerlendirmeler yapılmış ve konu birçok yönüyle ele alınmıştır.
Bu çalışmada, Türkiye’nin tirajı en yüksek 10 yaygın gazetesi içinden seçilen Hürriyet, Milliyet, Sabah, Sözcü ve Yeni Şafak gazetelerinin haber sitelerinde 1 Mart - 31 Aralık 2020 tarihleri arasında yayımlanan köşe yazılarında Covid-19 pandemisinin eğitim alanına etkisinin, pandemi sürecinin yönetilmesinin ve yaşanan dijital dönüşümün ne şekilde değerlendirildiğinin belirlenmesine çalışılmıştır. Bu amaçla köşe yazarlarının uzaktan eğitim sürecine ilişkin 153 köşe yazısı içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışma kapsamında incelenen köşe yazılarında pandemi sürecinde eğitim-öğretimin işleyişine yönelik olarak Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullara üniversitelere oranla daha fazla değinildiği görülmüş, sürecin öğrenciler üzerindeki psikolojik etkileri, Millî Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurumu’nun süreci nasıl yönettiği, Liselere Geçiş Sınavı ve Yükseköğretim Kurumları Sınavı, özel okulların durumu, teknik altyapı yetersizlikleri ve eğitim-öğretimde fırsat eşitsizliğinin ortaya çıkması konularının öne çıktığı belirlenmiş, uzaktan eğitimin örgün eğitimin yerini alamayacağı konusunda fikir birliğinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Covid-19, Koronavirüs, Pandemi, Uzaktan Eğitim, İçerik Analizi

Online Education on the Covid-19 Pandemic Process: A Review on Columns

Abstract

Pandemic was announced on March 11, 2020 as a result of Covid-19 which first appeared in December 2019 and affected the world in a short period. Covid-19 pandemic which became the most important agenda of the world also affected the field of education as well as many other fields in this process. The decisions of transition to online education from a face-to-face education were taken in order to provide social isolation and decrease the virus contagion risk different periods depending on the course of the epidemic of Covid-19 pandemic process. However, it was seen that the applications stated by authorities were discussed from different perspectives and the applications became the agenda of the country in order to eliminate some barriers on transition to online education and to overcome the process with the least damage. In pandemic period, education-instruction process also became the topic of the columns in media outlets and various evaluations were made by columnists related to distance education and various aspects of the topic were discussed.

In this study, we try to find out the effect of Covid-19 pandemic on the field of education, management of pandemic process and the evaluation of digital transformation experienced on the columns published on the news sites of the following newspapers between 1 March - 31 December 2020: Hürriyet, Milliyet, Sabah, Sözcü and Yeni Şafak, which are among the highest general circulation in in Turkey and selected out of 10 prevailing newspapers. 153 columns related to online education process of columnists were analyzed with content analysis method. Within the columns the schools affiliated with Ministry of National Education were dealt with more compared to universities considering education-instruction procedures during pandemic process. Psychological effects of the process on students, management systems of Ministry of National Education and Higher Education Institution, High-school Entrance Exam and Higher Education Foundations Examination, the statuses of private schools, technical infrastructure insufficiencies and emergence of unequal opportunity in education topics were highlighted in the columns. Also, it was concluded that there is a consensus on the topic of online education cannot replace formal education.

Keywords

Covid-19, Coronavirus, Pandemic, Online Education, Content Analysis

References

• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6 (2): 11-53. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/auad/issue/55662/761354.
• Çakmakçı, N. (2020a, March 21). İlk teneffüste ziyafet var. Hürriyet. Retrieved from https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/nuran-cakmakci/ilk-teneffuste-ziyafet-var-41474161.
• Çakmakçı, N. (2020b, April 4). LGS kontenjanı yüzde 50 arttı. Hürriyet. Retrieved from https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/nuran-cakmakci/lgs-kontenjani-yuzde-50-artti-41486122.
• Çakmakçı, N. (2020c, April 19). Pazar günü bile telafi olabilir. Hürriyet. Retrieved from https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/nuran-cakmakci/pazar-gunu-bile-telafi-olabilir-41497652.
• Çakmakçı, N. (2020d, May 23). LGS ve YKS böyle olacak. Hürriyet. Retrieved from https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/nuran-cakmakci/lgs-ve-yks-boyle-olacak-41523892.
• Çakmakçı, N. (2020e, July 25). Doğa Koleji’nde İTÜ’lü Dönem. Hürriyet. Retrieved from https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/nuran-cakmakci/doga-kolejinde-itulu-donem-41572356.
• Çakmakçı, N. (2020f, August 14). Telafisi zor olacak. Hürriyet. Retrieved from https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/nuran-cakmakci/telafisi-zor-olacak-41586106.
• Çakmakçı, N. (2020g, August 15). 21 Eylül’de okullar böyle açılacak. Hürriyet. Retrieved from https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/nuran-cakmakci/21-eylulde-okullar-boyle-acilacak-41587597.
• Çakmakçı, N. (2020h, September 26). ‘Çalıkuşu’nun Şirinler Sınıfı’. Hürriyet. Retrieved from https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/nuran-cakmakci/calikusunun-sirinler-sinifi-41621008.
• Çakmakçı, N. (2020i, November 28). Evdeki çocuklar için adım adım kaygı azaltma rehberi. Hürriyet. Retrieved from https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/nuran-cakmakci/evdeki-cocuklar-icin-adim-adim-kaygi-azaltma-rehberi-41674271.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (2006, July 28). Bilgi toplumu stratejisi (2006-2010). Retrieved from http://www.bilgitoplumu.gov.tr/wp-content/uploads/2014/04/Bilgi_Toplumu_Strateji_2006-2010.pdf.
• Güçlü, A. (2020a, April 7). Eğitimi unutursanız, 50 milyonu unutursunuz! Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/egitimi-unutursaniz-50-milyonu-unutursunuz-6182789.
• Güçlü, A. (2020b, April 19). Okullar, yaşlılar ve pilot uygulama. Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/okullar-yaslilar-ve-pilot-uygulama-6191978.
• Güçlü, A. (2020c, May 5). Attığımız taş ürküttüğümüz kurbağaya değecek mi?.. Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/attigimiz-tas-urkuttugumuz-kurbagaya-degecek-mi-6205360.
• Güçlü, A. (2020d, May 10). Korona sınavı! Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/korona-sinavi-6208965.
• Güçlü, A. (2020e, May 20). Karnesiz kapanış, törensiz mezuniyet. Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/karnesiz-kapanis-torensiz-mezuniyet-6215959.
• Güçlü, A. (2020f, May 30). Sınav için değil, yaşam için eğitim! Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/sinav-icin-degil-yasam-icin-egitim-6222634.
• Güçlü, A. (2020g, June 3). Zor sorular? Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/zor-sorular-6225772.
• Güçlü, A. (2020h, June 25). Üniversite sınav maratonu başlıyor. Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/universite-sinav-maratonu-basliyor-6243605.
• Güçlü, A. (2020i, July 4). Kolejler, uzaktan eğitim ve formasyon? Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/kolejler-uzaktan-egitim-ve-formasyon-6251067.
• Güçlü, A. (2020j, July 5). Yeni öğretim yılı AÖF ve ÖSYM! Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/yeni-ogretim-yili-aof-ve-osym-6251666.
• Güçlü, A. (2020k, July 12). Diyelim ki açıldı, diyelim ki açılmadı? Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/diyelim-ki-acildi-diyelim-ki-acilmadi-6257303.
• Güçlü, A. (2020l, August 12). Uzaktan eğitimde neler olacak? Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/uzaktan-egitimde-neler-olacak-6279953.
• Güçlü, A. (2020m, August 15). Yeni öğretim yılına ne kadar hazırız?... Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/yeni-ogretim-yilina-ne-kadar-haziriz-6282361.
• Güçlü, A. (2020n, August 16). Sezon bitti mi yoksa daha yeni mi başlıyor? Milliyet (16.08.2020). Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/sezon-bitti-mi-yoksa-daha-yeni-mi-basliyor-6282836.
• Güçlü, A. (2020o, August 18). 17 Ağustos’tan ders aldık mı? Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/17-agustostan-ders-aldik-mi-6284213.
• Güçlü, A. (2020p August 23). Kolejler bindikleri dalı kesmedi! Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/kolejler-bindikleri-dali-kesmedi-6288083.
• Güçlü, A. (2020r, September 2). Öğrenim ücretleri, dolmayan kontenjanlar ve ek atama?... Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/ogrenim-ucretleri-dolmayan-kontenjanlar-ve-ek-atama-6295492.
• Güçlü, A. (2020s, September 4). KPSS dayatması, YÖK ve üniversiteler? Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/kpss-dayatmasi-yok-ve-universiteler-6297467.
• Güçlü, A. (2020t, September 11). Bu gidişle okullar zor açılır. Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/bu-gidisle-okullar-zor-acilir-6303622.
• Güçlü, A. (2020u, October 7). Okula gönderme isteğe bağlı olacak. Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/okula-gonderme-istege-bagli-olacak-6323747.
• Güçlü, A. (2020v, November 20). Ekran bıkkınlığı. Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/ekran-bikkinligi-6359286.
• Güçlü, A. (2020y, December 4). Bugünler de geçecek! Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/bugunler-de-gececek-6370859.
• Güçlü, A. (2020z, December 13). Hayat için eğitim! Milliyet. Retrieved from https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/hayat-icin-egitim-6378333.
• Gürsoy, S. (2020a, April 1). Koronavirüsün psikolojik etkileri. Sabah. Retrieved from https://www.sabah.com.tr/yazarlar/gursoy/2020/04/01/koronavirusun-psikolojik-etkileri.
• Gürsoy, S. (2020b, April 29). Uzaktan eğitime yakın takip. Sabah. Retrieved from https://www.sabah.com.tr/yazarlar/gursoy/2020/04/29/uzaktan-egitime-yakindan-takip.
• Gürsoy, S. (2020c, May 6). Okul öncesi ve koronavirüs. Sabah. Retrieved from https://www.sabah.com.tr/yazarlar/gursoy/2020/05/06/okul-oncesi-ve-koronavirus.
• Gürsoy, S. (2020d, May 20). Ortaokul ve koronavirüs. Sabah. Retrieved from https://www.sabah.com.tr/yazarlar/gursoy/2020/05/20/ortaokul-ve-koronavirus.
• Gürsoy, S. (2020e, June 3). LGS’ye 15 gün kala. Sabah. Retrieved from https://www.sabah.com.tr/yazarlar/gursoy/2020/06/03/lgsye-15-gun-kala.
• Gürsoy, S. (2020f, September 9). Uzaktan eğitim ve ekonomi. Sabah. Retrieved from https://www.sabah.com.tr/yazarlar/gursoy/2020/09/09/uzaktan-egitim-ve-ekonomi.
• Gürsoy, S. (2020g, December 30). Kovid-19 gölgesinde OBP. Sabah. Retrieved from https://www.sabah.com.tr/yazarlar/gursoy/2020/12/30/kovid-19-golgesinde-obp.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020a, March 12). Bakan Selçuk, Koronavirüs’e karşı eğitim alanında alınan tedbirleri açıkladı. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-koronaviruse-karsi-egitim-alaninda-alinan-tedbirleri-acikladi/haber/20497/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020b, March 19). Bakan Selçuk, 23 Mart'ta başlayacak uzaktan eğitime ilişkin detayları anlattı. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-23-martta-baslayacak-uzaktan-egitime-iliskin-detaylari-anlatti/haber/20554/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020c, March 25). Uzaktan eğitim 30 Nisan’a kadar devam edecek. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/uzaktan-egitim-30-nisana-kadar-devam-edecek/haber/20585/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020d, March 29). EBA’da canlı sınıfla eğitim başlıyor. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/ebada-canli-sinifla-egitim-basliyor/haber/20602/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020e, April 1). Türkiye, koronavirüs salgınında ulusal çapta uzaktan eğitim veren 2 ülkeden biri. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/turkiye-koronavirus-salgininda-ulusal-capta-uzaktan-egitim-veren-2-ulkeden-biri/haber/20618/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020f, April 6). Uzaktan eğitimde “Veli Kuşağı”nı Ziya Öğretmen başlatıyor. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/uzaktan-egitimde-veli-kusagini-ziya-ogretmen-baslatiyor/haber/20650/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020g, April 10). Koronavirüs ile mücadelede gençler için “Psikolojik Destek” rehberi. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/koronavirus-ile-mucadelede-gencler-icin-psikolojik-destek-rehberi/haber/20677/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020h, April 29). Uzaktan eğitim 31 Mayıs’a kadar devam edecek. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/uzaktan-egitim-31-mayisa-kadar-devam-edecek/haber/20803/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020i, May 2). “EBA Asistan” uzaktan eğitimde cevapsız soru bırakmayacak. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/eba-asistan-uzaktan-egitimde-cevapsiz-soru-birakmayacak/haber/20829/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020j, May 31). Teknolojinin doğru kullanımı için ailelere yönelik iki yeni kılavuz. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/teknolojinin-dogru-kullanimi-icin-ailelere-yonelik-iki-yeni-kilavuz/haber/21018/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020k, August 12). Okulları birlikte açacağız. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/okullari-birlikte-acacagiz/haber/21424/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020l, September 2). “EBA Destek Noktaları” uzaktan eğitime erişimin önündeki engelleri kaldırıyor. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/eba-destek-noktalari-uzaktan-egitime-erisimin-onundeki-engelleri-kaldiriyor/haber/21553/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020m, September 11). Okul öncesi eğitim ve 1. sınıflar yüz yüze eğitime başlıyor. (11.09.2020). Retrieved from https://www.meb.gov.tr/okul-oncesi-egitim-ve-1-siniflar-yuz-yuze-egitime-basliyor/haber/21614/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020n, October 8). Okullarda yüz yüze eğitimde ikinci aşama 12 Ekim Pazartesi günü başlıyor. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/okullarda-yuz-yuze-egitimde-ikinci-asama-12-ekim-pazartesi-gunu-basliyor/haber/21776/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020o, October 23). Okullarda yüz yüze eğitimde üçüncü aşama 2 kasım pazartesi günü başlıyor. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/okullarda-yuz-yuze-egitimde-ucuncu-asama-2-kasim-pazartesi-gunu-basliyor/haber/21861/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020p, November 18). Uzaktan eğitim sürecinin detayları. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/uzaktan-egitim-surecinin-detaylari/haber/21990/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020r, December 18). Basın açıklaması. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/basin-aciklamasi/haber/22189/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2021a, February 4). İlk ve ortaokullarda yüz yüze eğitimin usul ve esasları. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/ilk-ve-ortaokullarda-yuz-yuze-egitimin-usul-ve-esaslari/haber/22479/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2021b, February 12). Liselerde yüz yüze ve uzaktan eğitime ilişkin usul ve esaslar belirlendi. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/liselerde-yuz-yuze-ve-uzaktan-egitime-iliskin-usul-ve-esaslar-belirlendi/haber/22545/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2021c, March 3). İlkokul, ortaokul ve liselerde yüz yüze eğitim detayları belirlendi. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/ilkokul-ortaokul-ve-liselerde-yuz-yuze-egitim-detaylari-belirlendi/haber/22672/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2021d, April 14). Yüz yüze eğitime verdiğimiz bu aranın son olmasını yürekten diliyorum. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/yuz-yuze-egitime-verdigimiz-bu-aranin-son-olmasini-yurekten-diliyorum/haber/23012/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2021e, April 15). Tablet bilgisayar desteğinin 12. fazında, 42 bin 873 tablet daha 62 ildeki öğrencilerimize ulaşıyor. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/tablet-bilgisayar-desteginin-12-fazinda-42-bin-873-tablet-daha-62-ildeki-ogrencilerimize-ulasiyor/haber/23030/tr.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2021f, May 1). Covid-19. Retrieved from http://covid19.meb.gov.tr/.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2021g, May 1). EBA destek noktası. Retrieved from http://ebadesteknoktasi.meb.gov.tr/.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2021h, May 1). İnternet paketi desteği. Retrieved from http://covid19.meb.gov.tr/covid19.html?catNo=16.
• Polat, T. (2020a, April 2). BÖTE ve Eğitim. Yeni Şafak. Retrieved from https://www.yenisafak.com/yazarlar/turgay-polat/bote-ve-egitim-2054722.
• Polat, T. (2020b, April 9). Bu yıl için baraj sıra uygulamasını kaldırın. Yeni Şafak. Retrieved from https://www.yenisafak.com/yazarlar/turgay-polat/bu-yil-icin-baraj-sira-uygulamasini-kaldirin-2054787.
• Polat, T. (2020c, April 16). Uzaktan eğitim sorunu ve sınavlar. Yeni Şafak. Retrieved from https://www.yenisafak.com/yazarlar/turgay-polat/uzaktan-egitim-sorunu-ve-sinavlar-2054856.
• Polat, T. (2020d, June 4). Pandemi döneminin lideri YÖK’tür. Yeni Şafak. Retrieved from https://www.yenisafak.com/yazarlar/turgay-polat/pandemi-doneminin-lideri-yoktur-2055291.
• Polat, T. (2020e, August 14). Okullar Neden Açılmıyor. Yeni Şafak. Retrieved from https://www.yenisafak.com/yazarlar/turgay-polat/okullar-neden-acilmiyor-2055945.
• Polat, T. (2020f, August 20). Her koşulda öncelikli konumuz eğitimdir. Yeni Şafak. Retrieved from https://www.yenisafak.com/yazarlar/turgay-polat/her-kosulda-oncelikli-konumuz-egitimdir-2055999.
• Polat, T. (2020g, September 10). Dünya okulları açarken biz neden korkuyoruz. Yeni Şafak. Retrieved from https://www.yenisafak.com/yazarlar/turgay-polat/dunya-okullari-acarken-biz-neden-korkuyoruz-2056187.
• Polat, T. (2020h, December 3). Bu Yıl LGS ve YKS Eskisi Gibi Olmamalı. Yeni Şafak. Retrieved from https://www.yenisafak.com/yazarlar/turgay-polat/bu-yil-lgs-ve-yks-eskisi-gibi-olmamali-2056960.
• Polat, T. (2020i, December 17). Okullar kapalı kurslar açık. Yeni Şafak (17.12.2020). Retrieved from https://www.yenisafak.com/yazarlar/turgay-polat/okullar-kapali-kurslar-acik-2057090.
• Porta, M. (2001). A Dictionary of Epidemiology (4th ed.). New York, USA: Oxford University Press.
• Sağlık Bakanlığı, Covid-19 Bilgilendirme Platformu. (2020a, July 2). Yayınlar, Covid-19 sözlüğü. Retrieved from https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66494/pandemi.html.
• Sağlık Bakanlığı, Covid-19 Bilgilendirme Platformu. (2020b, July 20). Covid-19 nedir? Retrieved from https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66300/covid-19-nedir-.html.
• Sağlık Bakanlığı, Covid-19 Bilgilendirme Platformu. (2021a, May 1). Retrieved from https://covid19.saglik.gov.tr/.
• Sağlık Bakanlığı, Covid-19 Bilgilendirme Platformu. (2021b, May 2). Genel koronavirüs Tablosu. Retrieved from https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genel-koronavirus-tablosu.html.
• Türk Dil Kurumu. (2021, March 5). Güncel Türkçe sözlük. Retrieved from https://sozluk.gov.tr/.
• Türkdoğan, O., & Gökçe, O. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Konya, Turkey: Çizgi Kitabevi.
• Uçar, S. (2020a, July 10). Kolejler batarken tarikatlar çıkacak! Sözcü. Retrieved from https://www.sozcu.com.tr/2020/yazarlar/sultan-ucar/kolejler-batarken-tarikatlar-cikacak-5922042/.
• Uçar, S. (2020b, December 4). Gıda mühendisi yok! Veteriner olur mu? Sözcü. Retrieved from https://www.sozcu.com.tr/2020/yazarlar/sultan-ucar/gida-muhendisi-yok-veteriner-olur-mu-6152739/.
• Ünalan, D . (2021). Gazeteciliğin dönüşümü: Habertürk, Sözcü ve Yeni Şafak gazetelerinin sosyal medya haberciliği çerçevesinde incelenmesi. Selçuk İletişim, 14 (2), 952-981. DOI: https://doi.org/10.18094/josc.862047.
• World Health Organization. (2020, March 11). WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020. Retrieved from https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020.
• World Health Organization. (2021a, May 2). WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard. Retrieved from https://covid19.who.int/.
• World Health Organization. (2021b, May 5). Coronavirus prevention. Retrieved from https://www.who.int/health-topics/coronavirus#tab=tab_2.
• Yıldırım, B. (2015). İçerik Çözümlemesi Yönteminin Tarihsel Gelişimi Uygulama Alanları ve Aşamaları. B. Yıldırım (Ed.). İletişim Araştırmalarında Yöntemler Uygulama ve Örneklerle içinde (s. 105-153). Konya, Turkey: Literatürk Academia Yayınları.
• Yükseköğretim Kurulu. (2020a, March 13). Koronavirüs (Covid-19) bilgilendirme notu: 1. Retrieved from https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/coronavirus_bilgilendirme_1.aspx.
• Yükseköğretim Kurulu. (2020b, March 18). Basın açıklaması. Retrieved from https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/universitelerde-uygulanacak-uzaktan-egitime-iliskin-aciklama.aspx.
• Yükseköğretim Kurulu. (2020c, March 23). YÖK dersleri platformu (Yükseköğretim kurumları dersleri). Retrieved from https://yokdersleri.yok.gov.tr/.
• Yükseköğretim Kurulu. (2020d, March 23). “YÖK dersleri platformu” öğrencilerin erişimine açıldı. Retrieved from https://www.yok.gov.tr/HaberBelgeleri/BasinDuyurusu/2020/yok-dersleri-platformu-erisime-acildi.pdf.
• Yükseköğretim Kurulu. (2020e, March 26). Basın açıklaması. Retrieved from https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/YKS%20Ertelenmesi%20Bas%C4%B1n%20A%C3%A7%C4%B1klamas%C4%B1.aspx.
• Yükseköğretim Kurulu. (2020f, April 29). Üniversite öğrencilerine ücretsiz 6 GB’lık “uzaktan eğitime destek” kotası. Retrieved from https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/ogrencilere-egitime-destek-kotasi.aspx.
• Yükseköğretim Kurulu. (2020g, May 8). Covid-19 bilgilendirme. Retrieved from https://covid19.yok.gov.tr/.
• Yükseköğretim Kurulu. (2020h, August 13). Yükseköğretim kurumlarımızdaki 2020-2021 eğitim ve öğretim dönemine yönelik açıklama. Retrieved from https://www.yok.gov.tr/HaberBelgeleri/BasinAciklamasi/2020/2020_2021_akademik_yili_baslangici_aciklama.pdf.