Teoriden Pratiğe: Bellon ve Handler’ın Program Değerlendirme Modeli ve Literatürdeki Kullanımı

Year 2025, Volume: 10 Issue: 1, 35 - 53, 20.03.2025

Lütfiye Seda Aydan , Hürriyet Saridemir

https://doi.org/10.30622/tarr.1584068

Abstract

Program değerlendirmesi, daha etkili programlar tasarlamak ve hâlihazırda var olanları iyileştirmek için önemli bir süreçtir. Program değerlendirme çalışmalarının bulguları sayesinde, araştırmacılar ve eğitim kurumlarının paydaşları, programın amacına hizmet edip etmediğini, öğretimin etkili olup olmadığını kontrol edebilir ve programın öğrencilere olan etkileri hakkında sonuçlar çıkarabilirler. Bu bulguların sonucunda, programın güçlü ve zayıf yönleri belirlenir. Bellon ve Handler’ın Program Değerlendirme Modeli, ele alınan eğitim programları için teorik bir çerçeve sağlayan bir modeldir. Model, değerlendirme için veri toplamak amacıyla çeşitli kaynakların kullanılmasını önerir ve öğrencileri eğitim programının merkezine yerleştirir. Ayrıca, model mevcut kaynakların ve öğrencilerin ihtiyaçlarının değerlendirilmesini tavsiye eder. Bu modeli diğer modellerden ayıran özellik, program geliştirme ve program değerlendirmeyi bir arada ele almasıdır. Bu nedenle, aslında diğer modellere kıyasla daha avantajlıdır. Ancak, avantajlarına rağmen, nadiren faydalanılan bir model olarak kalmıştır. Bu modelin sınırlı uygulanmasının olası nedenlerini anlamak amacıyla, mevcut çalışma, bu alandaki alan yazını inceleyerek, Bellon ve Handler’ın Değerlendirme Modeli’nin zaman içinde program değerlendirme çalışmalarında nasıl kullanıldığını sistematik bir şekilde raporlamaktadır. Bu nedenle, mevcut çalışma, modelin yayımlandığı yıldan itibaren Bellon ve Handler’ın Değerlendirme Modeli ile yapılan program değerlendirme çalışmalarını analiz eden bir alan yazıntaraması sunmaktadır. Bu çalışmalar, dört Yüksek Lisans tezi, dört Doktora tezi ve üç araştırma makalesinden oluşmaktadır. Alan yazın taraması sonucunda elde edilen bulgular incelendiğinde görüşmüştür ki bu modelin yardımıyla yapılan çalışmaların genellikle İngilizce öğretim programını ele almaktadır. Çalışmaların çoğunluğu Türkiye bağlamında yürütülmüştür. Bu çalışmalar hem öğrencilerden hem de öğretmenlerden alınan nicel ve nitel veriler kullanılarak yürütülmüştür. Çalışmaların çoğunluğu vaka çalışmalarıdır. Anketler, görüşmeler, sınıf gözlemleri ve sınav belgelerinin incelenmesi en yaygın kullanılan veri toplama yöntemleridir. Araştırmacılar tarafından toplanan nitel veriler, belge analizi yöntemiyle analiz edilirken, nicel veriler betimsel istatistikler elde edilerek analiz edilmiştir. Bu program değerlendirme çalışmalarının sunduğu bazı yaygın sorunlar etkileşimli öğretim materyallerinin eksikliği ve ders içeriği ile uyuşmayan verimsiz ölçme ve değerlendirme araçları olarak özetlenebilir. Model, program geliştirme ve program değerlendirmeyi bir arada ele aldığı için, bu teorik çerçeve içinde gerçekleştirilen tüm çalışmalar, programları iyileştirmek adına çözümler de sunmaktadır. Bu çözüm önerilerinden bazıları ders amaçlarının gözden geçirilmesi ve öğrencilerin ilgi alanlarına hitap eden ders materyallerinin okulun materyal birimi tarafından hazırlanmasıdır. Ayrıca, daha önce de belirtildiği gibi, bu araştırma, modelin diğer değerlendirme modellerine kıyasla nadiren kullanılmasının olası nedenlerini modelin ayırt edici özelliklerini açıklayarak incelemektedir. Model, değerlendirmeden çok geliştirmeyi önceliklendirmektedir. Bu da onu paydaşların bilgi ihtiyaçlarını karşılamayı hedefleyen, diğer program geliştirme modellerinden farklı kılmaktadır. Program değerlendirme çalışmaları çoğunlukla eğitim kurumlarını paydaşları tarafından talep edilmesi bu modelin kullanılma ihtimalini düşürmektedir. Bir diğer etken ise bu modelde yapılan çalışmaların sadece İngilizce öğretimine odaklanmış olması bu nedenle de diğer dersler için değerlendirme sürecini yürütmeye ışık tutacak çalışmalar olmamasıdır. Alan yazındaki bu eksiklik modelin yaygın kullanılmasını olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle bu araştırmanın bulgularına dayanarak, bu modelin İngilizce dil öğretimi dışındaki çeşitli disiplinlerde daha fazla değerlendirilmesi önerilmektedir. Bu yaklaşım, modelin çeşitli çalışma alanlarındaki uygulanabilirliğini keşfetmeye olanak tanıyacak ve faydalılığını kapsamlı bir şekilde anlamayı sağlayacaktır. Ayrıca modelin başka disiplinlerde de kullanılması bu alanlardaki eğitim programlarının iyileştirilmesine de katkıda bulunacaktır. Son olarak modelin çoğunlukla Türkiye bağlamında kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu nedenle modelin başka bağlamlardaki kullanımını ve bu kullanımını etkilerini görmek amacıyla başka bağlamlarda da kullanılması ve sonuçlarının bildirilmesi bu alandaki alan yazına katkıda bulunacaktır.

Keywords

Müfrefat Değerlendirme, Bellon ve Handler değerlendirme modeli, program değerlendirme, literatür taraması

Ethical Statement

-

Supporting Institution

-

Thanks

-

Bridging Theory and Practice: Exploring Bellon and Handler’s Curriculum Evaluation Model and its Use in Literature

Abstract

Curriculum evaluation is a crucial process for designing more effective programs and for bettering the already existing ones. Thanks to the findings of the program evaluation studies, researchers and stakeholders of educational institutions can assess if the program serves its aims, whether the instruction is effective, and they can have conclusions drawn on the impacts of the program on the learners. As a result of these findings, the strengths and weaknesses of the program are determined. Bellon and Handler model of curriculum evaluation is a model which provides a theoretical framework for the evaluation of educational programs. The model proposes the use of a variety of sources to collect data for the evaluation and places the learners in the center of the curriculum. Besides, the model recommends the evaluation of the existing sources as well as the needs of the students. What makes this model distinctive from the other models is its involvement of program development as well as program evaluation. Thus, in fact, it has several advantages compared to the other models. However, despite its advantages, the model has been rarely utilized. To provide an understanding of the possible reasons for the limited application of this model, the present study explores the existing body of research and systematically reports the ways in which Bellon and Handler’s Evaluation Model has been employed in curriculum evaluation studies over time. Therefore, the present study presents an exploratory literature review analyzing the curriculum evaluation studies conducted with Bellon and Handler’s Evaluation Model since 1982, the year the model was published. These studies consisted of four master’s theses, four Ph.D. theses, and three research articles. The findings of the study indicate that studies conducted with the help of this model usually deal with English language teaching programs. They were mostly carried out in the context of Turkey. They make use of both quantitative and qualitative data from both students and teachers. The majority of the studies are case studies. Questionnaires, interviews, classroom observations, exam documents are the most employed data collection methods. The qualitative data collected by the researchers were analyzed via document analysis while the quantitative data were analyzed by obtaining descriptive statistics. Some common problems reported as a result of the evaluation were the lack of interactive teaching materials and inefficient assessment tools which do not align with the objectives of the class content. Since the model deals with program development as well as program evaluation, all the studies which were carried out within this theoretical framework offer solutions to improve the programs. Some of these solutions are revisiting the course materials and preparation of course materials appealing to the interests of the learner profiles. Additionally, as mentioned earlier, this research explores the potential factors contributing to the infrequent utilization of the model in comparison to other evaluation frameworks by elucidating its distinct characteristics. The model prioritizes enhancement over assessment, and this makes it diverge from other models aiming to fulfill stakeholders' informational requirements. Because program evaluation is frequently initiated by the stakeholders of educational institutions, the models prioritizing the informational needs of the stakeholders are preferred over this model which prioritizes improving the curricula. Another factor contributing the infrequent use of this model is the lack of guiding studies in the literature using this model to evaluate educational programs other than English language teaching. Based on the findings of this investigation, it is recommended to conduct further evaluations employing this model across diverse disciplines beyond English language teaching. This approach would facilitate an exploration of the model's applicability in various fields of study and yield a comprehensive understanding of its utility. Finally, the results of the study showed that the majority of the publications were sampled in the context of Turkey. For this reason, carrying out studies in a range of contexts can contribute to literature by shedding light into the use of the model in diverse contexts.

Keywords

Curriculum Evaluation, Bellon and Handler’s evaluation model, curriculum evaluation, review of literature

References

• References marked with an asterisk indicate studies included in the literature review.
• *Al-Nwaiem, A. (2012). An evaluation of the language improvement component in the pre-service ELT Programme at a College of Education in Kuwait: A case study. (Unpublished doctoral dissertation), University of Exeter, Exeter, UK.
• Bellon, J. J., & Handler, J. R. (1982). Curriculum development and evaluation: a design for improvement. Dubuque, Iowa: Kendall/Hunt Publishing Company.
• Brown, J.D. (1989). Language program evaluation: A synthesis of existing possibilities. The second language curriculum, 222-241.
• *Erdem, H. E. (1999). Evaluating the English language curriculum at a private school in Ankara: A case study. (Unpublished doctoral dissertation), Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
• *Erozan, F. (2005). Evaluating the language improvement courses in the undergraduate ELT curriculum at Eastern Mediterranean University: A case study. (Unpublished doctoral dissertation), Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
• Fitzpatrick, J.L., Sanders, J.R., & Worthen, B.R. (2004). Program Evaluation: Alternative Approaches and Practical Guidelines. Boston, USA : Pearson Education Inc.
• Gredler, M., E. (1996). Curriculum Evaluation. USA: Pearson Education Company.
• *Karcı Aktaş, C., & Gündoğdu, K. (2020). An extensive evaluation study of the English preparatory curriculum of a foreign language school. Pegem Eğitim Ve Öğretim Dergisi, 10(1), 169-214.
• *Mutlu, G. (2018). A program evaluation study of the main course at a preparatory program: A case study. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 9(3), 202-239.
• Mutlu, G., & Şimşek, İ. (2018). Bellon ve Handler'in Program Geliştirme Modeli ve Modele İlişkin Özellikler. Language Teaching and Educational Research, 1(2), 203-212.
• Mutlu, G. (2020). A Look Into Curriculum Evaluation And Curriculum Evaluation Models. In Theory and Research in Educational Sciences II (pp.227-246).Gece Publishing.
• Oliva, P. F. (1997). Developing the curriculum. (4th Ed.). USA: Longman.
• Onwuegbuzie, A. J., & Frels, R. (2015). Seven steps to a comprehensive literature review. Los Angeles, CA: Sage.
• Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2004). Curriculum: Foundations, principles and issues. Englawood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative Research & Evaluation Methods (3rd ed.). Sage Publications.
• Scriven, M. (1967). The methodology of evaluation. In Stake, R. E., et al. (eds.), AERA Mono graph Series on Curriculum Evaluation, No. 1, Chicago: Rand-McNally.
• Scriven, M. (1991). Evaluation thesaurus (4th ed.). Sage.
• Silverman, D., & Marvasti, A. (2008). Doing qualitative research: A comprehensive guide. Thousand Oaks: Sage.
• Stufflebeam, D. L. (1971, February 24). The relevance of the CIPP evaluation model for educational accountability. [Paper Presentation]. Annual Meeting of the American Association of School Administrators Atlantic City. New Jersey. http://eric.ed.gov/?id=ED062385
• Tekin, E. (2022). Covid-19 Sonrasında Uzaktan (Çevrim içi) Yabancı Dil Öğretimi İlkeleri Üzerine Bir Araştırma. Turkish Academic Research Review, 7(3), 604-617. https://doi.org/10.30622/tarr.1150646
• *Tekir, S. (2020). Evaluation of English as a Foreign Language Program in Turkey. Academic Studies, 183-209.
• *Topçu, T. (2005). An investigation of the effectiveness of the theme-based curriculum in the 2003-2004 academic year at the Department of Basic English at METU. (Unpublished master’s thesis), Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
• Tyler, R. W. (1949). Basic principles of curriculum and instruction. University of Chicago Press.
• *Uçkaya, Z. (2022). Evaluation of an English preparatory program using Bellon and Handler Model. (Unpublished master’s thesis), Akdeniz University, Antalya, Turkey.
• *Ward, J. G. (1987). An application and an analysis of the impact of the Bellon and Handler curriculum evaluation framework to the English as a Foreign Language program at the Huffco Indonesia intensive English Language program in Balikpapan.(Unpublished doctoral dissertation), University of Puerto Rico: Rio Piedras-Puerto Rico.
• White, J. P. (1971). The Concept of Curriculum Evaluation. Journal of Curriculum Studies, 3(2), 101-112.
• *Yel, A. (2009). Evaluation of the effectiveness of English courses in Sivas Anatolian High Schools. (Unpublished master’s thesis), Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
• *Yumuk, A. (1989). Systematic language program development and evaluation in Turkey. (Unpublished master’s thesis), Bilkent University, Ankara, Turkey.
• Zajda, J. (2024). Curriculum design and evaluation in the global culture. In Handbook of Curriculum Theory, Research, and Practice (pp. 783-797). Cham: Springer International Publishing.