İKİ SÛFÎNİN MÜCADELESİ

Year 2022, Volume: 25 Issue: 49, 247 - 251, 30.04.2022

Güneş Gezer

Abstract

Eser, 16. yüzyılın sonlarında yaşayan Rusûhî Efendi’nin (ö. 983/1576’dan sonra) yazdığı bir gazel ve Yusuf Sinânüddîn’in (ö. 988/1581) bu gazel üzerine yönelttiği eleştirileri konu edinmektedir. Eseri önemli kılan nokta, Halvetiyye tarikatına müntesip iki şeyhin bir gazel üzerine tartışması ve böylece Osmanlı döneminde tarikat içi eleştiriye örnek olmasıdır. Yazar, öncelikle Rusûhî’nin hayatına ve risalesine, ardından Sinânüddîn’in hayatına ve risalesine yer vermiştir. Daha sonra Rusûhî’nin gazeline yazdığı te’vîli ve Sinânüddîn’in bu gazel üzerine yazdığı reddiyesi ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Bununla birlikte daha sonraki dönemlerde yaşayan Münîrî-yi Belgrâdî’nin (ö. 1018/1620’den sonra), Rusûhî’nin gazeline yazdığı reddiye incelenmiştir. Rusûhî, Sinânüddîn tarafından ilhad ile suçlanırken; Münîrî tarafından Ekberi gelenekten etkilenmesi ve yanlış anlaşılabilecek kelimeler kullanması sebebiyle eleştirilmektedir. Oğuzhan Şahin, tüm belgeleri ve risaleleri ortaya koyarak genel çerçeveyi çizmiş; ancak gazelin etrafında oluşan polemiğin dini kaygılar sebebiyle mi yoksa dünyevi güç elde etme arzusu ile mi yazıldığı hakkında kesin bir sonuca ulaşamamıştır. Bu çalışmada Oğuzhan Şahin'in bahsi geçen eseri içerik ve yöntem bakımından ele alınıp incelenecektir.

Keywords

TASAVVUF, Halvetiyye, Rusûhî Efendi, Yusuf Sinânüddîn, Münîrî-yi Belgrâdî

Thanks

Ahmet Cahid HAKSEVER Emrah BAŞ

References

• Oğuzhan Şahin, İki Sûfînin Mücadelesi, Litera Yayıncılık, İstanbul-2018