Hiperakümülasyon ve Türkiye florasındaki hiperakümülatör türler Kürşad Özbek

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 1, 37 - 43, 30.07.2015

Kürşad Özbek

Öz

Sanayileşme ve nüfus artışı tüm ekosistemler üzerinde büyük bir baskıya sahiptir. Özellikle ağır metal kirliliği gelişmiş ülkelerde her geçen gün daha da ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Sanayileşmiş ülkelerde ağır metallerce kirlenmiş alanların temizlenmesinde hiperakümülatör bitkiler büyük öneme sahiptir. Bu alanların temizlenmesinde en önemli metotlardan birisi Fitoremediasyondur. 11 familyadan yaklaşık 400 bitkinin ağır metalleri toplayarak toprağı temizlediği bilinmektedir. Bu familyalar; Asteraceae, Brassicaceae, Caryophyllaceae, Cyperaceae, Cunouniaceae, Fabaceae, Flacourtiaceae, Lamiaceae, Poaceae, Violaceae, ve Euphobiaceae’dir. Türkiye florası 11.0707 takson ve 3.035 adet endemik tür ile dünyada önemli bir yere sahiptir. Ülkemiz bitki genetik kaynaklarının bu zenginliğine karşı bunların çok azından yarar sağlanabilmektedir. Türkiye florası incelendiğinde uluslararası literatürde yaralan farklı familyalardan 38 adet hiperakümülatör türe rastlanmaktadır. Bunlardan bazıları tarımda kullanılarak halk sağlığı için risk oluşturabilme potansiyeline sahiptir. Ülkemiz toprakları genel olarak gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında temiz olmakla beraber, özellikle yanlış tarım uygulamaları sonucu toprakta biriken kadmiyum gibi ağır metaller bu bitkiler veya hayvansal ürünlerle insana ulaşabilmektedir. 10 günde yeni bir bitki türünün keşfedildiği ülkemiz Florasında yer alan hiperakümülator bitkiler kullanılarak mevcut kirlenmiş alanların temizlenmesinin yanı sıra bu tür testlere tabi tutulmamış birçok bitkide bulunmaktadır. Araştırma sonuçları diğer kültür bitkilerinin yetiştirilemediği alanlarda bu türlerin potansiyel olarak yetiştirilebileceği göstermiştir. Tarım alanlarındaki ekiliş ile diğer çevre ve insan sağlığına etkileri göz önüne alınarak belirlenmiş bu hiperakümülatör türlere ait bitkilerin beklenen etkileri sayesinde, bozulan ekolojik dengenin tamiri, korunması ve kirliliğin azaltılmasındaki etkileri ümit var görülmektedir. Konuların genişliği ve dağınıklığı, envanter kayıtlarının cılızlığı ve ülke yüzölçümünün büyüklüğü etmenleri göz önüne alındığında, konuya bir giriş katkısı sağlamanın ne denli ivedi bir gereksinim olduğu açıkça görülmektedir

Anahtar Kelimeler

Hiperakümülatör, ağır metal, fitoremediasyon Effects of conditioner application on soil erodibility ın soils with different pH

Effects of conditioner application on soil erodibility ın soils with different pH

Öz

Growths of industrialization and population have a big pressure on all ecosystems. Especially heavy metal contamination is getting more and more serious for developed countries. The importance of biodiversity is increasingly considered for cleaning the metal contaminated and polluted ecosystems. One of the leading methods for cleaning these areas is Phytoremediation. Approximately 400 plants from 11 families that hyperaccumulate metals are reported. The families dominating these members are Asteraceae, Brassicaceae, Caryophyllaceae, Cyperaceae, Cunouniaceae, Fabaceae, Flacourtiaceae, Lamiaceae, Poaceae, Violaceae, and Euphobiaceae. Plants that hyperaccumulate metals have tremendous effect on remediation of metal contaminated areas in developed countries. Having a total count of 11.0707 taxa and comprising 3035 endemics, the flora of Turkey has a significant place in the world (Türkiye Bitkileri Listesi 2012). Even though our country cradles such vast plant genetic resources, we can merely benefit from this abundance. When it is investigated, it can be seen that the flora of Turkey consists of 38 hyperaccumulator plants from different families that are also mentioned in international literature. Some of hyperaccumulator plants have the potential of harm and can pose a risk for public health if used for agricultural purposes. Although the soil of our country can be considered less contaminated when compared to developed countries, heavy metals such as cadmium depositing onto soils can pass through humans via plant or animal produces especially as a result of poor agricultural practices. As a result of the factors such as broader, disorganized topics, the scarcity of inventory records and the size of the surface area of the country it is clear how vital is to provide at least an entry level of input on the subject

Anahtar Kelimeler

Hyperaccumulator, heavy metal, phytoremediation

Kaynakça

• Altınözlü H, Karagöz A, Polat T, Ünver İ. 2012. Nickel hyperaccumulation by natural plants in Turkish serpentine soils. Turk J Bot 36: 269-280
• Baker AJM, Brooks RR, 1989. Terrestrial higher plants which hyperaccumulate metallic elements - a review of their distribution, ecology and phytochemistry. Biorecovery 1: 81-126.
• Baumann A. 1885. Das verhalten von zinksatzen gegen pflanzen und imboden. Landwirtsch. Verss. 3:1–53.
• Bradshaw AD, 1952. Population of Agrostis tennis resistant to lead and zinc poisoning. Nature 169:1098.
• Byers HG, 1935. Selenium occurence in certain soils in the united states, with a discussion of the related topics. U.S. Dep. Agric. Technol. Bull. 482: 1-47.
• Chaney RL, 1983. Plant uptake of inorganic waste constituents. In: Parr .IF, Marsh PI3. Kia JM, eds. Land Treatment of Hazardous Wastes. Park Ridge, NJ: Noyes Data Corp. pp: 50-76.
• Chaney WR, Pope PE, Byrnes WR, 1995. Tree survival and growth after twelve years on mined land reclaimed in accord with the 1977 surface mining control and reclamation act. J Environ Qual 24: 630-634. David ES, 2005. Genome-Wide Hunt for Metal Hyperaccumulation Genes. http://www.sc.doe.gov/ober/ERSD/ersd _Phyto.html
• Davis PH, 1965-1985. Flora of Turkey and East Aegean Islands. V 1-9. Edinburgh Univ. Pres. Edinburgh U.K.
• Davis PH, Mill RR, Tan K, 1988. Flora of Turkey and East Aegean Islands. Vol. 10, Edinburgh Univ. Press, Edinbrugh
• Gerard E, Echevarria G, Sterckeman, T, Morel JL, 2000. Cadmium Availability to Three Plant Species Varying in Cadmium Accumulation Pattern. J Environ Qual 29(4): 1117-1123
• Güner A, Aslan S, Ekim T, Vural M, Babaç MT (edlr.) 2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul.
• Güner A, Özhatay N, Ekim T, Başer KHC, 2000. Flora of Turkey and East Aegean Islands. Vol. 11 (Suppl.2), Edinburgh Univ. Press., Edinbrugh.
• Malaise, F, Brooks RR, 1982. Colonisation of modified metalliferous environments in Zaire bv the copper flower Haumaniastrum katangense. Plant Soil 64: 289-293.
• Minguzzi, C, Vergnano O, 1948. Il contento di nichel nelli ceneri di Alyssum bertlonii Desv. Atti della Societa Toscana di Science Naturali, Mem Ser A 55: 49–77.
• Morrey DR, Balkwjll K, Balkwill MJ, 1989. Studies on serpentine flora: Preliminary analyses of soils and vegetation associated with scrpentiniie rock formations in the south-Doğu Transvaal. South Afr J Hot 55: 171-177.
• Özbek K, Cebel N, Ünver İ, 2010. Bioavailable cadmium contents of zinc mining soils and the adapted plant species. International Soil Science Congress May 26-28, 2010 Samsun,Turkey.
• Özbek K, Cebel N, Ünver İ, 2013. Extractability and phytoavailability of cadmium in Cd-rich pedogenic soils. Turk J Agric For 38: 70- 79.
• Öztürk L, Karanlık S, Özkutlu F, Çakmak İ, Kochian LV, 2003. Shoot Biomass and Zinc/Cadmium Uptake for Hyperaccumulator and Non-Accumulator Thlaspi Species in Response to Growth on a Zinc-Deficient Calcareous Soil. Plant Science, 164(6): 1095- 1101.
• Rascio N, Navari-Izzo F, 2011. Heavy metal hyperaccumulating plants: How and why do they do it? And what makes them so interesting?. Plant Science 180 (2): 169–181.
• Reeves RD, 1992. The hyperaccumulation of nickel by serpentine plants. In: Baker AJM. Proctor J. Reeves RD, eds. The Vegetation of U Urania fie (Serpentine) Soils. Andover, Hampshire. UK: Intercept, pp: 253-277.
• Reeves RD, Schwartz C, Morel JL, Edmondson J, 2001. Distribution and Metal Accumulating Behaviour of Thlaspi caerulescens and Associated Metallophytes in France. International Journal of Phytoremediation, 3(2): 145-172.
• Smith RAH, Bradshaw AD, 1979. The use of metal tolerant plant populations for the reclamation of metalliferous wastes. J AppI Ecol 16: 595-612.
• Thompson L, 1997. Exciting Environmental Technologies. Ünver İ, Madenoğlu S, Özbek K, 2008. Available Ni potentials of Batıern Anadolu. International Geology Symposium, 6-9 Şubat 2009, MTA Gn Md Kültür Sitesi, Ankara, sf: 146-153.