Effects of different organomineral and inorganic compound fertilizers on seed yield and some yield components of winter bread wheat

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 87 - 92, 12.12.2017

Sami Süzer Ebru Çulhacı

Öz

This research was carried out to determine the effects of different organomineral and inorganic compound fertilizers on seed yield and some yield components of winter bread wheat (Triticum aestivum L.) in 2014-2015 growing seasons. The experiments were conducted using Selimiye winter bread wheat variety in a randomized complete block design with 4 replications at Trakya Agricultural Research Institute in Edirne, Turkey. In the research, 7 different treatments; 1) Control 0 kg/ha no fertilizer, 2) 250 kg/ha organomineral fertilizer of Hexaferm® 10N.10P.0K+20S 3) 250 kg/ha organomineral fertilizer of Hexaferm® Süper 8N.21P.0K 4) 250 kg/ha organomineral fertilizer of Hexaferm® 10N.15P.0K+20S 5) 250 kg/ha organomineral fertilizer of Hexaferm® 12N.12P.0K+12S 6) 250 kg/ha inorganic compound granule fertilizer of 20N.20N.0K+1Zn (farmer application) and 7) 250 kg/ha inorganic compound granule fertilizer of 18N.46P.0K (farmer application) were evaluated. In autumn, before sowing wheat, the different treatments as base dressing fertilizations were applied with surface broadcasting in each plot uniformly by hand and mixed well with the soil according to the experimental design. In spring, top dressing nitrogen applications; 150 kg/ha urea (N-46%) at tillering and 150 kg/ha ammonium nitrate (N-33%) at stem elongation stages were applied with surface broadcasting in each plot uniformly by hand. In this research, beside seed yield, the other yield components; plant height, seed number per spike, spike number per square meter, 1000 seed weight, and hectoliter weight were evaluated. The seed yield of winter bread wheat was significantly (%5) affected by the different organomineral and inorganic compound fertilizers under natural rain fed conditions. Based on statistical analyses results; the highest winter bread wheat seed yield with a mean of 6361 kg/ha was obtained at 250 kg/ha of the organomineral fertilizer base dressing application treatment of Hexaferm® 12N.12P.0K+12S in autumn + 150 kg/ha urea (N-46%) of top dressing nitrogen applications at tillering and 150 kg/ha of ammonium nitrate (N-33%) at stem elongation stages in spring.

Anahtar Kelimeler

Winter bread wheat, organomineral, fertilizer, yield

Farklı organomineral ve inorganik kompoze gübrelerin kışlık ekmeklik buğday tane verimi ve bazı verim unsurları üzerine etkileri

Öz

Bu araştırma, farklı organomineral ve inorganik kompoze gübrelerin kışlık ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) tane verimi ve bazı verim unsurları üzerindeki etkilerini belirlemek üzere 2014-2015 döneminde gerçekleştirilmiştir. Denemeler, Edirne’de bulunan Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde tesadüf blokları deneme deseninde, 4 tekerrürlü olarak Selimiye Kışlık Ekmeklik buğday çeşidi kullanılarak yapılmıştır. Araştırmada 7 farklı uygulama konusu; 1) Kontrol 0 kg/da gübresiz, 2) 25 kg/da Hexaferm® 10N.10P.0K+20S organomineral gübre, 3) 25 kg/da Hexaferm® Süper 8N.21P.0K organomineral gübre, 4) 25 kg/da Hexaferm® 10N.15P.0K+20S organomineral gübre, 5) 25 kg/da Hexaferm® 12N.12P.0K+12S organomineral gübre, 6) 20N.20N.0K+1Zn 25 kg/da inorganik kompoze gübre (çiftçi uygulaması) ve 7) 25 kg/da 18N.46P.0K inorganik kompoze gübre (çiftçi uygulaması) değerlendirilmiştir. Buğday ekiminden önce sonbaharda, 1 nolu kontrol parseller hariç konulara göre farklı organomineral ve inorganik kompoze gübreler ilgili her parselin yüzeyine deneme desenine göre dekara 25 kg doz hesabıyla homojen bir biçimde elle uygulanmış ve toprakla iyice karıştırılmıştır. İlkbaharda üste azotlu gübre uygulaması olarak 1 nolu kontrol parseller hariç, buğdayın kardeşlenme döneminde her parsele Üre (%46 N) 15 kg/da ve kaleme kalkma döneminde Amonyum Nitrat (%33N) 15 kg/da doz hesabıyla ilgili her parselin yüzeyine el ile serpilerek homojen biçimde uygulanmıştır. Bu araştırmada, buğday tane veriminin yanı sıra bitki boyu, bir metrekarede başak sayısı, bir başakta tane sayısı, bin tane ve hektolitre ağırlıkları değerlendirilmiştir. Buğday tane verimi, doğal yağış koşullarında farklı organomineral ve inorganik kompoze gübre uygulama konularından istatistiki olarak %5 seviyesinde önemli ölçüde etkilenmiştir. İstatistiki analiz sonuçlarına göre; kışlık Selimiye ekmeklik buğday çeşidinde en yüksek tane verimi, ekim öncesi sonbaharda toprak altına tabana Hexaferm® 12N.12P.0K+12S’den 25 kg/da ve ilkbaharda üste kardeşlenmede 15 kg/da Üre + bitkilerin kaleme kalkma devresinde 15 kg/da dozunda Amonyum Nitrat (%33 N) gübre uygulanan 5 nolu konudan 636.1 kg/da ortalamayla %5 olasılık düzeyinde elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kışlık ekmeklik buğday, organomineral, gübre, verim

Kaynakça

• Anonim 2002. JMP® Design of Experiments, Version 5.0.1.2, SAS Institute Inc., Cary, NC. USA. Anonim 2014. FAOSTAT. http://faostat.fao.org Kacar, B. 1998. Bitki ve toprağın kimyasal analizleri III, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları No: 3, 468, Ankara. Kacar B., Katkat, VA 1999. Gübreler ve Gübreleme Tekniği. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No:144, Vipaş Yayın No: 20, Bursa. Makinde EA, Ayeni LS, Ojeniyi SO, 2011. Effects of organic, organomineral and npk fertilizer treatments on the nutrient uptake of Amaranthus cruentue (L.) on two soil types in Lagos. J. Central Eur. Agric. 12:114-23. Olaniyi JO, Akanbi WB, Olaniran OA, Ilupeju OT, 2010. The effect of organomineral and inorganic fertilizer on the growth, fruit yield quality and chemical composition of okra. J. Anim. Plant Sci., 9: 1135-1140. Süzer S, 1998. Effect of different form of nitrogen fertilizers, rates and application Times on sunflower yield and yield components. Proceedings of 2'nd Balkan Symposium on Field Crops. 219-224, 16-20 June, Novisad. Süzer S, 2000. Effects of conventional and biological agricultural systems on soil organisms and productivity. AGROENVIRON 2000. Proceeding of 2'nd International Symposium on New Technologies for Environmental Monitoring and Agro-Uplications. 137-142, 18-20 October, Tekirdağ. Süzer S, 2009. Sürdürülebilir Tarım ve Yeşil Gübreleme. Hasad Bitkisel Üretim Dergisi. 295: 26-32. Süzer S, 2010a. Effects of nitrogen and plant density on dwarf sunflower (Helianthus Annuus L.) Hybrids. SUNBIO 2010 8’th European Sunflower Biotechnology Conference. 76-79, 1-3 March, Antalya. Süzer S, 2010b. Effects of Potassium Fertilization on Sunflower (Helianthus annuus L.) and Canola (Brassica napus L.) Growth. Proceedings of the Regional Workshop of the International Potash Institute held at Antalya, Turkey, 22-25 November, 2010. Süzer S, 2012. Buğday Tarımında Yüksek Verim ve Kalitelinin Artırılması İçin Uygun Yetiştirme Tekniklerinin Önemi. TÜRKTOP Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi. 4: 58-63. Süzer S, 2013. Kışlık Buğday Tarımında Azotlu Gübre Kullanımının Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Harman Time Aylık Bitkisel Üretim-Hayvancılık Dergisi. 1: 38-46. Süzer S, 2016. Effects of Plant Nutrition on Canola (Brassica Napus L.) Growth. Trakya University Journal of Natural Sciences, 2: 87-90. Süzer S, 2015. Tarımda Toprak Islahı ve Bitki Beslemenin Önemi. Tarım Türk Gübre ve Sulama Dergisi. 51: 38-42. Süzer S, Çulhacı E, 2016. Effects of Different Organomineral and Inorganic Compound Fertilizers on Seed Yield and Some Yield Components of Sunflower (Helianthus Annuus L.). 19th International Sunflower Conference. 881-885, 29 May-3 June, Edirne. Süzer S, 2016. Sürdürülebilir Bitki Besleme Stratejisi Kapsamında Buğday Tarımında Bilinçli Azotlu Gübre Kullanımı. Agrotime Dergisi. 24: 44-47. Süzer S, 2017. Kaliteli Buğday Yetiştiriciliğinde Azotlu Gübrelemenin Önemi. Köyüm Dergisi. 12: 48-56. TC Resmi Gazete, 2014. Tarımda Kullanılan Organik, Organomineral Gübreler ve Toprak Düzenleyiciler ile Mikrobiyal, Enzim İçerikli ve Organik Kaynaklı Diğer Ürünlerin Üretimi, İthalatı, İhracatı ve Piyasaya Arzına Dair Yönetmelik, 24.03.2014 Erişim: http://www.resmigazete.gov.tr Yurtsever N, 1984. Deneysel istatistik metotları, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü, Genel Yayın No: 121, Ankara.