BRICS-T ÜLKELERİNDE MAKROEKONOMİK FAKTÖRLERİN KÜRESELLEŞME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: PANEL VERİ ANALİZİ

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 11, 34 - 52, 30.06.2025

Abdullah Yıldız , Sertaç Hopoğlu

https://doi.org/10.51727/tbj.1672581

Öz

Bu çalışmanın amacı BRICS-T ülkelerinin (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika ve Türkiye) ekonomik özgürlüğü, Ar-Ge harcamaları, kişi başına düşen milli geliri ve ticari açıklığının küreselleşme üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. Küreselleşmeyi etki eden faktörlerin tespit edilmesinde 2000-2020 dönemi için Dünya Bankası yıllık verileri kullanılarak panel veri analizi yapılmıştır. KOF Politik Küreselleşme Endeksi bağımlı değişken olarak belirlenirken, Ekonomik Özgürlük (EF), Ar-Ge Harcamalarının GDP’ye oranı (RD), Kişi Başına Düşen Milli Gelir (GDP) ve Ticari Açıklık (TO) bağımsız değişkenler olarak kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre kişi başına düşen gelir, Ar-Ge harcamaları ve ticari açıklığın küreselleşme üzerinde pozitif ve anlamlı etkileri olduğu görülmektedir. Kişi başına düşen milli gelirdeki artışın tüketim ve yatırım kapasitesini artırması dış ticareti teşvik etmekte, Ar-Ge harcamaları ile de inovasyon ve teknoloji transferini artırarak küresel entegrasyona katkıda bulunmaktadır. Ticari açıklık, uluslararası ticaretin serbestleştirilmesi aracılığıyla küreselleşme sürecini pozitif yönde etkilemektedir. Öte yandan, ekonomik özgürlüğün küreselleşme üzerindeki etkisinde bir anlamlılık bulunamamıştır. Bu sonuç, ekonomik özgürlüğün dolaylı etkilerinin olabileceğini veya yasal çerçevelerdeki farklılıkların önemli olabileceğini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, ekonomik özgürlüğün etkilerinin daha iyi anlaşılmasında kurumsal kalite ve siyasi istikrar gibi unsurların da değerlendirilmesi tavsiye edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kişi Başına Düşen Milli Gelir , Politik Küreselleşme , Ekonomik Özgürlük , Ar-Ge Harcamalarının GDP’ye Oranı , Ticari Açıklık

THE IMPACT OF MACROECONOMIC FACTORS ON GLOBALIZATION IN BRICS-T COUNTRIES: PANEL DATA ANALYSIS

Öz

The aim of this study is to reveal the effects of economic freedom, R&D expenditures, per capita income and trade openness of BRICS-T countries (Brazil, Russia, India, China, South Africa and Turkey) on globalization. Panel data analysis using World Bank annual data for the period 2000-2020 has been effective in determining the factors affecting globalization. KOF Political Globalization Index is used as the dependent variable, while Economic Freedom (EF), R&D Expenditure to GDP (RD), GDP Per Capita (GDP) and Trade Openness (TO) are used as independent variables. According to the results of the analysis, per capita income, R&D expenditures and trade openness have positive and significant effects on globalization. The increase in per capita income encourages foreign trade by increasing consumption and investment capacity and contributes to global integration by increasing innovation and technology transfer through R&D expenditures. Trade openness positively affects the globalization process through international trade liberalization. On the other hand, the effect of economic freedom on globalization is not significant. In this context, it is recommended to also consider factors such as institutional quality and political stability to better understand the effects of economic freedom.

Anahtar Kelimeler

GDP Per Capita , Political Globalisation , Economic Freedom , R&D Expenditures to GDP , Trade Openness

Kaynakça

• Afzal, M. (2007). The impact of globalisation on economic growth of Pakistan. The Pakistan Development Review, 723-734.
• Ağır, H., & Yıldırım, S. (2015). Türkiye ile BRICS ekonomilerinin makroekonomik performans karşılaştırması: Betimsel bir analiz. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 39-66.
• Akıncı, M., Akıncı, G. Y., & Yılmaz, Ö. (2014). Ekonomik özgürlüklerin iktisadi büyüme üzerindeki etkileri: Bir panel veri analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 81-96.
• Armutçu, B. (2022). BRICS-T ülkelerinde politik istikrar ve ekonomik büyüme ilişkisi üzerine bir araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 21(4), 1917-1932.
• Atabey, A. Ö., & Karakuş, M. (2023). BRICS-T Ülkelerine Yönelik İşgücü Piyasalarında Histeri Etkisi: Güncel Yaklaşımlarla Zaman Serisi ve Panel Veri Analizleri. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 8(2), 67-82.
• Bayar, F. (2008). Küreselleşme kavramı ve küreselleşme sürecinde Türkiye. Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, 32(4), 25-34.
• Bai, J., Baltagi, B., & Pesaran, H. (2016). Cross-sectional dependence in panel data models: A special issue.
• Behera, J., & Mishra, A. K. (2016). Inflation and economic growth nexus in BRICS: Evidence from ARDL bound testing approach. Asian Journal of Economic Modelling, 4(1), 1-17.
• Bergh, A., & Karlsson, M. (2010). Government size and growth: Accounting for economic freedom and globalization. Public choice, 142, 195-213.
• Birol, Y. E., & Demirgil, B. (2020). Ekonomik özgürlükler ve ekonomik büyüme ilişkisi: BRICS ülkeleri üzerine ampirik bir çalışma. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 546-558.
• Dam, M. M., & Yıldız, B. (2016). BRICS-TM ülkelerinde AR-GE ve inovasyonun ekonomik büyüme üzerine etkisi: Ekonometrik bir analiz. Akdeniz İİBF Dergisi, 16(33), 220-236.
• Dreher, A. (2006). Does globalization affect growth? Evidence from a new index of globalization. Applied Economics, 38(10), 1091-1110.
• Effiong, U. E. (2023). Globalization and Per Capita Income Growth in Emerging Economies. Scientific Annals of Economics and Business, 70(2), 235-262.
• Gövdere, B., & Can, M. (2016). Türkiye’de enerji tüketimi, dişa açiklik, finansal gelişme, sabit sermaye yatirimlari ve diş ticaretin ekonomik büyümeye etkisi: sinir testi yaklaşimi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 209-228.
• Gül, E., & Kamacı, A. (2012). Dış ticaretin büyüme üzerine etkileri: Bir panel veri analizi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(3), 81-91.
• Güney, T. (2017). Türkiye ve BRICS ülkelerinde ekonomik özgürlüğün ekonomik büyüme üzerine etkisi. International Review of Economics and Management, 5(2), 30-47.
• Hayaloğlu, P., Kalaycı, C., & Artan, S. (2015). Küreselleşme farklı gelir grubundaki ülkelerde ekonomik büyümeyi nasıl etkilemektedir. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(1), 119-152.
• Heritage Foundation. (2023). 2023 Index of Economic Freedom. The Heritage Foundation. https://www.heritage.org/index
• Huchet‐Bourdon, M., Le Mouël, C., & Vijil, M. (2018). The relationship between trade openness and economic growth: Some new insights on the openness measurement issue. The World Economy, 41(1), 59-76.
• Karaca, T., Güney, N., & Hopoğlu, S. (2022). Ticari dışa açıklık-doğrudan yabancı yatırımlar-ekonomik büyüme ilişkisi: BRICS-T ülkeleri örneği. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 109-146.
• Keleş, S. S. (2022). BRICS-T Ülkelerinde küreselleşme, ekonomik karmaşıklık ve gelir eşitsizliği: Heterojen Panel Veri Analizi. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 7(2), 379-388.
• KOF Swiss Economic Institute. (2023). KOF Globalisation Index: 2023 update. ETH Zurich. https://kof.ethz.ch
• Khobai, H. (2018). Electricity consumption and economic growth: A panel data approach for Brazil, Russia, India, China and South Africa countries. International Journal of Energy Economics and Policy, 8(3), 283-289.
• Korkmaz, S., & Korkmaz, O. (2017). The relationship between labor productivity and economic growth in OECD Countries. International Journal of Economics and Finance, 9(5), 71-76.
• Manamperi, N. (2014). The short and long-run dynamics between inflation and economic growth in BRICS. Applied Economics Letters, 21(2), 140-145.
• Manwa, F., Wijeweera, A., & Kortt, M. A. (2019). Trade and growth in SACU countries: A panel data analysis. Economic Analysis and Policy, 63, 107-118.
• Marčeta, M., & Bojnec, Š. (2023). Trade openness, global competitiveness, and catching up between the European Union countries. Review of International Business and Strategy, 33(4), 691-714.
• Menon, A. A. (2017). Performance of economic growth in BRICS countries. International Journal of Informative & Futuristic Research, 4(5), 6200-6203.
• Mohanty, S., & Sethi, N. (2019). Outward FDI, human capital and economic growth in BRICS countries: an empirical insight. Transnational Corporations Review, 11(3), 235-249.
• Morçiçek, Z. (2024). BRICS ve G7 Ülkelerinde Döviz Kuru Oynaklığının İhracat Hacmi Üzerindeki Etkisi: Panel Veri Analizi. EKOIST Journal of Econometrics and Statistics, (41), 1-12.
• Musila, J., & Mpekansambo, A. (2024). Trade openness and growth in a small economy: Evidence from Malawi. The World Economy, 47(11), 4331-4358.
• Neto, D. G., & Veiga, F. J. (2013). Financial globalization, convergence and growth: The role of foreign direct investment. Journal of International Money and Finance, 37, 161-186.
• Olawumi, A. D. (2019). Human capital development and economic growth in BRICS countries: controlling for country differences. Journal of Economics and Behavioral Studies, 11(4), 1-17.
• Oliveira de Gomes Joao Pedro (2014). The Determinants of Foreign Direct Investment in BRIC Countries: A Focus on Brazil, Universidade Catolica Portuguesa.
• Örgün, B. O., & Pala, A. (2017). Enerji tüketimi, dışa açıklık ve ekonomik büyüme ilişkisi: 28 Avrupa Birliği Ülkesi için panel Granger nedensellik analizi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (623), 9-20.
• Ray, S. (2012). Testing granger causal relationship between macroeconomic variables and stock price behaviour: evidence from India. Advances in Applied Economics and Finance, 3(1), 470-481.
• Shahbaz, M., Lahiani, A., Abosedra, S., & Hammoudeh, S. (2018). The role of globalization in energy consumption: a quantile cointegrating regression approach. Energy Economics, 71, 161-170.
• Seki, İsmail (2005), “Gümrük Birli ği’nin Türkiye’nin Net İhracatı Üzerine Etkileri 1985–2003”, İnternet Adresi: http://www.tcmb.gov.tr/ yeni/iletisimgm/ismail_seki .pdf, Erişim Tarihi: 11.12.2006.
• Silberberger, M., & Königer, J. (2016). Regulation, trade and economic growth. Economic Systems, 40(2), 308-322.
• Sökmen, F. Ş., & Yunus, A. Ç. C. I. (2017). BRICS-T ülkelerinde AR-GE harcamalarının ekonomik büyümeye etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 83-100.
• Şahin, D., & Temelli, F. (2022). Türkiye ve BRICS ülkelerinde turizm, finansal gelişme, ticari açıklık ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Panel veri analizi (1995-2019). Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 179-191.
• Topallı, N. (2016). Doğrudan sermaye yatırımları, ticari dışa açıklık ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Türkiye ve BRICS ülkeleri örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(1), 83-95.
• Tunçsiper, B., & Biçen, Ö. F. (2014). Ekonomik özgürlükler ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin panel regresyon yöntemiyle incelenmesi.
• Türedi, S., & Berber, M. (2010). Finansal kalkinma, ticari açiklik ve ekonomik büyüme arasindaki ilişki: Türkiye üzerine bir analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (35), 301-316.
• Uygun, A. G. (2023). Avrupa Birliği’nin Rusya’ya yönelik yaptırımları: dış politika aracı olarak yaptırımlar. TroyAcademy, 8(1), 136-155.
• Ümit, A. Ö. (2016). Türkiye’de Ticari Açiklik, Finansal Açiklik Ve Ekonomik Büyüme Arasindaki İlişkiler: Sinir Testi Yaklaşimi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 255-272.
• Yenisu, E. (2019). BRICS-T ülkelerinde işgücü verimliliği ve ekonomik büyüme ilişkisi: panel veri analizi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 35-60.
• Yapraklı, S. (2007). Ticari ve finansal dışa açıklık ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Türkiye üzerine bir uygulama. Istanbul University Econometrics and Statistics E-Journal, (5), 67-89.
• Yıldırım, D. Ç., & Çevik, E. İ. (2017). Finansal dışa açıklık ile ekonomik büyüme ilişkisi: Asimetrik nedensellik testi sonuçları. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (625), 41-51.
• Yiğiteli, N. (2023). Teknik Etkinsizlik Kaynaklı Üretim Kayıpları: BRICS-T Ülkeleri Örneğinde Bir Panel Veri Analizi. Ekoist: Journal of Econometrics and Statistics, 3-4.
• Quinn, D., Schindler, M., & Toyoda, A. M. (2011). Assessing measures of financial openness and integration. IMF Economic Review, 59(3), 488-522.
• World Bank. (2023). World Development Indicators. The World Bank. https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators