KURULUŞUNUN 10.YILINDA TÜRK KONSEYİ’NİN TÜRKİYE İLE DİĞER ÜYE ÜLKELER ARASINDAKİ TİCARETE ETKİLERİ

Yeşim Kaygusuz

doi:10.30626/tesamakademi.748658

Research Article

KURULUŞUNUN 10.YILINDA TÜRK KONSEYİ’NİN TÜRKİYE İLE DİĞER ÜYE ÜLKELER ARASINDAKİ TİCARETE ETKİLERİ

Year 2021, Volume: 8 Issue: 1, 199 - 236, 26.02.2021

Yeşim Kaygusuz

https://doi.org/10.30626/tesamakademi.748658

Cited By: 5

Abstract

1990 yılında SSCB’nin dağılmasıyla bağımsızlıklarını kazanan Orta Asya ve Kafkasya’daki Türk Cumhuriyetlerini tanıyan ilk ülke, Türkiye Cumhuriyeti olmuştur ve bu ülkelerle bağımsızlık öncesi engellenmiş olan bağları kurmak, kültürel, ekonomik ve siyasi ilişkilerini güçlü bir zeminde yapılandırmak için hemen harekete geçmiştir. Bu yönde atılan adımlardan ilki Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirveleridir. 1992’den 2010 yılına kadar zirveler süreci ile kaydedilen aşamalardan sonra bu buluşmalar, Türk Cumhuriyetleri arasında resmi bir statüye kavuşmuş ve Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi olarak uluslararası bir örgüte dönüşmüştür. Kısa ismi ile Türk Konseyi ya da Öztürkçe olarak Türk Keneşi bünyesinde üye ülkeler arasında hedeflenen işbirliği alanlarında birçok ortak çalışma ve projeler yürütülmektedir. Üye ülkeler arasındaki ticaretin geliştirilmesi de hedeflenen işbirliği alanlarından biridir ve ilk Türk Konseyi Zirvesinden bu yana çalışmalar yapılmaktadır.
Bu çalışmada, Türk Konseyi’nin, zirvelerden bir örgüte dönüşmesi ve ekonomik işbirliği süreçleri incelenmiş, 10. yılında Türkiye’nin üye ülkelerle olan dış ticaretine etkileri araştırılmıştır.

Keywords

Türk Konseyi, Türk Keneşi, Türk Cumhuriyetleri, Dış Ticaret, İhracat

References

Alagöz M., Saçık, S. ve Yapar, R. (2004). Türk Cumhuriyetleri ile ilişkilerimize ekonomik açıdan bir yaklaşım. S.Ü.S.B.E.Dergisi, 12, 59-74.
Amirbek, A., Anuarbekuly, A. ve Makhanov, K. (2017). Türk Dili konuşan ülkeler entegrasyonu: tarihsel geçmişi ve kurumsallaşması. Ankasam Bölgesel Araştırmalar Dergisi, 1(3),164-204.
Bal, S.G., Yayar, R. ve Karkacıer, O. (2009). Türkiye-Türk Cumhuriyetleri dış ticaret ilişkilerine genel bir bakış. Gaziosman Paşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4 (1),1-23.
Balcıoğlu, S. (2019). Türkiye-Özbekistan ticari ilişkileri 1992-2017. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Ensitüsü, İstanbul).
Bıyıklı, M. (2018). Türk Keneşi bünyesinde kurulan Türk İş Konseyi’nin Türk Dünyası Ekonomik İşbirliği açısından yeri ve önemi. IX. International Congress on Entrepreneurship Proceedings. Bişkek, 136-149.
Bulut, R. (2018). Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkeleri ve ekonomileri. Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi, 6(69), 59-65.
DEİK. Azerbeycan ülke bülteni 2012, Erişim tarihi: 16.03.2020, http://deik.org.tr/uploads/azerbaycan-ulke-bulteni.pdf.
DEİK. Kazakistan ülke bülteni 2012, Erişim tarihi: 16.03.2020, http://deik.org.tr/uploads/kazakistan-ulke-bulteni.pdf.
DEİK. Kırgızistan ülke bülteni Ağustos 2018, Erişim tarihi: 16.03.2020, https://www.deik.org.tr/ulke-bultenleri-kirgizistan-ulke-bulteni-agustos-2018.
DEİK. Türkiye-Türkmenistan ticari ve ekonomik ilişkileri Mart 2012, Erişim tarihi: 17.03.2010, https://www.deik.org.tr/ulke-bultenleri-kirgizistan-ulke-bulteni-agustos-2018.
Denizci, G., Marangoz, M. (2019). Avrasya Ekonomik Birliği ve Avrasya Ekonomik Birliği üyesi ülkeleri ile Türkiye’nin dış ticaretinin karşılaştırmalı analizi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 414-431.
Ersoy, A. Y., Durmuşkaya, S. ve İbrahimli, A. (2017). Azerbaycan-Türkiye dış ticaret ilişkilerinin ekonometrik analizi. Sakarya, S.Ü. İşletme Bilimi Dergisi, 5(2), 181-197. http://dx.doi.org/10.22139/jobs.313187.
Hepaktan, C. E. (2017). Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) ve Türkiye’nin ŞİÖ ile gerçekleştirdiği dış ticaretin analizi. Manisa, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (4), 395-410.
Humbatov, M., Sarı, K. (2017). Turkic Council Countries: Infrastructure, trade, logistics and trasnsportation. Bakü: SAM-Center for Strategic Studies.
Kasım Eren, K. (2012). Bağımsız devletler topluluğu içinde Türk Cumhuriyetleri. Muğla, Sıtkı Koçman Üniversitesi .İ. İ. B. F. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 43-73.
Mert, O. (2015). Türk Konseyi Türk Üniversiteler Birliği ve Türk Üniversiteler Birliği 1. Genel Kurulu. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 53, 273-290.
Musabay Baki, P.M.(2014). Avrasya’da bölgesel işbirliği sürecinden işbirliği mekanizmasına: Türk Konseyi. Bilge Strateji Dergisi, 6(11),133-162.
Mustafa Ersungur, M., Kızıltan, A. ve Karabulut, K. (2007). Türkiye ile diğer Türk cumhuriyetlerinin ekonomik ilişkilerinin analizi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 385-309.
Raimbekova, A. (2019, 3 Temmuz). Türk Konseyi üyeleri arasındaki ticaret arttırılmalı. Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 18.05.2020, https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/turk-konseyi-uyeleri-arasindaki-karsilikli-ticaret-hacmi-artirilmali/1522084.
Shadybekov, K. (2019). The Cooperation council of Turkic speaking states: main stages and prospects of development. Bakü: Turkic Council 10. Anniversary Of The Nakhchivan Agreement. https://www.turkkon.org/tr/yayinlar/ozel-yayin-turk-konseyi-nahcivan-anlasmasinin-10-yil-donumu_11.
Shaukenova, Z. (2019). Turkıc Councıl: Achıevements And Prospects. Bakü: Turkic Council 10. Anniversary Of The Nakhchivan Agreement. https://www.turkkon.org/tr/yayinlar/ozel-yayin-turk-konseyi-nahcivan-anlasmasinin-10-yil-donumu_11.
T.C. Dışişleri Bakanlığı (2020). Erişim tarihi: 22.04.2020, http://www.mfa.gov.tr/turk-konseyi.tr.mfa.
T.C. Ticaret Bakanlığı (2019). Erişim tarihi: 16.03.2020, https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/orta-asya/kirgizistan/ulke-profili/turkiye-ile-ticaret.
Tanınmış Yücememiş, B., Arıcan, E. ve Alkan, U. (2017). Türkiye-Özbekistan-Kazakistan ekonomik ilişkileri ve bankacılık sistemi. M.Ü.Bankacılık ve Sigortacılık Yüksekokulu Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 9(17), 161-203. http://dx.doi.org/10.14784/marufacd.346208.
TCDD (2019). Haberler(2017, 30 Ekim). Erişim tarihi: 18.05.2020, http://www.tcddtasimacilik.gov.tr/haber/116/.
Terzioğlu, S. S. (2013). Uluslararası Hukuk açısından Türk dili konuşan ülkeler işbirliği konseyi. Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, 9 (36), 45-72.
Türk Konseyi (2020). Zirveler. https://www.turkkon.org/tr/zirveler
Türk Konseyi (2020). Erişim tarihi: 19.05.2020, https://www.turkkon.org/en/isbirligi-alanlari/transport_10/sister-ports-process_12.
Türk Konseyi (2020). Erişim tarihi: 19.05.2020, https://www.turkkon.org/tr/isbirligi-alanlari/gumruk_9/bakanlarcalisma-grubu-toplantilari_30.
Türk Konseyi (2020). Erişim tarihi:18.05.2020, http://turkkon.org.tr/organizasyon-tarihcesi.
Türk Konseyi (2020). https://turkkon.org.tr/organizasyon-semasi.
Türk Konseyi (2020). Erişim tarihi: 18.05.2020, https://www.turkkon.org/en/isbirligi-alanlari/economic-cooperation_2/turkic-business-council_9.
Türk Konseyi (2020). Erişim tarihi: 18.05.20202, https://www.turkkon.org/en/isbirligi-alanlari/economic-cooperation_2/turkic-business-portal_10.
TOBB. (2019, 17 Ekim). Türk Konseyi ülkeleri arasında Türk Ticaret ve Sanayi Odası kuruldu. Erişim tarihi: 22.04.2020 Erişim adresi: https://www. tobb.org.tr/Sayfalar/Detay.php?rid=24552&lst=MansetListesi.
AA. (2019, 3 Temmuz). Türk Konseyi üyeleri arasında karşılıklı ticaret hacmi arttırılmalı. Erişim tarihi: 22.04.2020. https://www.aa.com.tr/ tr/ekonomi/turk-konseyi-uyeleri-arasindaki-karsilikli-ticaret-hacmi-artirilmali/ 1522084.
World Bank. https://data.worldbank.org/country.
World Trade Organization. https://www.wto.org/
Yezdani, İ. (2019, 27 Haziran). Türk Konseyi atağa kalktı. Erişim tarihi:18.05.2020, http//:hürriyet.com.tr/ .

Year 2021, Volume: 8 Issue: 1, 199 - 236, 26.02.2021

Yeşim Kaygusuz

https://doi.org/10.30626/tesamakademi.748658

Cited By: 5

Abstract

The Republic of Turkey, as the first country recognizing the Turkic Republics in Central Asia and the Caucasus, which gained independence in 1990 with the dissolution of the USSR, immediately took action to rebuild its pre-independence blocked ties and to strongly structure its cultural, economic and political relations with these countries. The most important step taken to promote relations was the very first summit of the Heads of the Turkic Speaking States. After the progress made with the summits until 2010, these meetings gained an official status among the Turkic Republics and became an international organization as the Cooperation Council of Turkic Speaking Countries. Many joint works and projects carry out in the intended fields of cooperation between the member countries within the body of the Turkic Council or Türk Keneşi in pure Turkish. Areas of cooperation have also been identified for the development of trade between member states and the works were carried out as of the first Turkish Council summit.
This study examined the transformation process of the Turkic Council, established in 2010, which went from the summit stage to an organization and then investigated of the effects of Turkic Council on Turkey's foreign trade with member countries in its 10th year.

Keywords

Turkic Council, Türk Keneşi, Turkic Republics, Foreign Trade, Export

References

Alagöz M., Saçık, S. ve Yapar, R. (2004). Türk Cumhuriyetleri ile ilişkilerimize ekonomik açıdan bir yaklaşım. S.Ü.S.B.E.Dergisi, 12, 59-74.
Amirbek, A., Anuarbekuly, A. ve Makhanov, K. (2017). Türk Dili konuşan ülkeler entegrasyonu: tarihsel geçmişi ve kurumsallaşması. Ankasam Bölgesel Araştırmalar Dergisi, 1(3),164-204.
Bal, S.G., Yayar, R. ve Karkacıer, O. (2009). Türkiye-Türk Cumhuriyetleri dış ticaret ilişkilerine genel bir bakış. Gaziosman Paşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4 (1),1-23.
Balcıoğlu, S. (2019). Türkiye-Özbekistan ticari ilişkileri 1992-2017. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Ensitüsü, İstanbul).
Bıyıklı, M. (2018). Türk Keneşi bünyesinde kurulan Türk İş Konseyi’nin Türk Dünyası Ekonomik İşbirliği açısından yeri ve önemi. IX. International Congress on Entrepreneurship Proceedings. Bişkek, 136-149.
Bulut, R. (2018). Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkeleri ve ekonomileri. Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi, 6(69), 59-65.
DEİK. Azerbeycan ülke bülteni 2012, Erişim tarihi: 16.03.2020, http://deik.org.tr/uploads/azerbaycan-ulke-bulteni.pdf.
DEİK. Kazakistan ülke bülteni 2012, Erişim tarihi: 16.03.2020, http://deik.org.tr/uploads/kazakistan-ulke-bulteni.pdf.
DEİK. Kırgızistan ülke bülteni Ağustos 2018, Erişim tarihi: 16.03.2020, https://www.deik.org.tr/ulke-bultenleri-kirgizistan-ulke-bulteni-agustos-2018.
DEİK. Türkiye-Türkmenistan ticari ve ekonomik ilişkileri Mart 2012, Erişim tarihi: 17.03.2010, https://www.deik.org.tr/ulke-bultenleri-kirgizistan-ulke-bulteni-agustos-2018.
Denizci, G., Marangoz, M. (2019). Avrasya Ekonomik Birliği ve Avrasya Ekonomik Birliği üyesi ülkeleri ile Türkiye’nin dış ticaretinin karşılaştırmalı analizi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 414-431.
Ersoy, A. Y., Durmuşkaya, S. ve İbrahimli, A. (2017). Azerbaycan-Türkiye dış ticaret ilişkilerinin ekonometrik analizi. Sakarya, S.Ü. İşletme Bilimi Dergisi, 5(2), 181-197. http://dx.doi.org/10.22139/jobs.313187.
Hepaktan, C. E. (2017). Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) ve Türkiye’nin ŞİÖ ile gerçekleştirdiği dış ticaretin analizi. Manisa, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (4), 395-410.
Humbatov, M., Sarı, K. (2017). Turkic Council Countries: Infrastructure, trade, logistics and trasnsportation. Bakü: SAM-Center for Strategic Studies.
Kasım Eren, K. (2012). Bağımsız devletler topluluğu içinde Türk Cumhuriyetleri. Muğla, Sıtkı Koçman Üniversitesi .İ. İ. B. F. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 43-73.
Mert, O. (2015). Türk Konseyi Türk Üniversiteler Birliği ve Türk Üniversiteler Birliği 1. Genel Kurulu. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 53, 273-290.
Musabay Baki, P.M.(2014). Avrasya’da bölgesel işbirliği sürecinden işbirliği mekanizmasına: Türk Konseyi. Bilge Strateji Dergisi, 6(11),133-162.
Mustafa Ersungur, M., Kızıltan, A. ve Karabulut, K. (2007). Türkiye ile diğer Türk cumhuriyetlerinin ekonomik ilişkilerinin analizi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 385-309.
Raimbekova, A. (2019, 3 Temmuz). Türk Konseyi üyeleri arasındaki ticaret arttırılmalı. Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 18.05.2020, https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/turk-konseyi-uyeleri-arasindaki-karsilikli-ticaret-hacmi-artirilmali/1522084.
Shadybekov, K. (2019). The Cooperation council of Turkic speaking states: main stages and prospects of development. Bakü: Turkic Council 10. Anniversary Of The Nakhchivan Agreement. https://www.turkkon.org/tr/yayinlar/ozel-yayin-turk-konseyi-nahcivan-anlasmasinin-10-yil-donumu_11.
Shaukenova, Z. (2019). Turkıc Councıl: Achıevements And Prospects. Bakü: Turkic Council 10. Anniversary Of The Nakhchivan Agreement. https://www.turkkon.org/tr/yayinlar/ozel-yayin-turk-konseyi-nahcivan-anlasmasinin-10-yil-donumu_11.
T.C. Dışişleri Bakanlığı (2020). Erişim tarihi: 22.04.2020, http://www.mfa.gov.tr/turk-konseyi.tr.mfa.
T.C. Ticaret Bakanlığı (2019). Erişim tarihi: 16.03.2020, https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/orta-asya/kirgizistan/ulke-profili/turkiye-ile-ticaret.
Tanınmış Yücememiş, B., Arıcan, E. ve Alkan, U. (2017). Türkiye-Özbekistan-Kazakistan ekonomik ilişkileri ve bankacılık sistemi. M.Ü.Bankacılık ve Sigortacılık Yüksekokulu Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 9(17), 161-203. http://dx.doi.org/10.14784/marufacd.346208.
TCDD (2019). Haberler(2017, 30 Ekim). Erişim tarihi: 18.05.2020, http://www.tcddtasimacilik.gov.tr/haber/116/.
Terzioğlu, S. S. (2013). Uluslararası Hukuk açısından Türk dili konuşan ülkeler işbirliği konseyi. Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, 9 (36), 45-72.
Türk Konseyi (2020). Zirveler. https://www.turkkon.org/tr/zirveler
Türk Konseyi (2020). Erişim tarihi: 19.05.2020, https://www.turkkon.org/en/isbirligi-alanlari/transport_10/sister-ports-process_12.
Türk Konseyi (2020). Erişim tarihi: 19.05.2020, https://www.turkkon.org/tr/isbirligi-alanlari/gumruk_9/bakanlarcalisma-grubu-toplantilari_30.
Türk Konseyi (2020). Erişim tarihi:18.05.2020, http://turkkon.org.tr/organizasyon-tarihcesi.
Türk Konseyi (2020). https://turkkon.org.tr/organizasyon-semasi.
Türk Konseyi (2020). Erişim tarihi: 18.05.2020, https://www.turkkon.org/en/isbirligi-alanlari/economic-cooperation_2/turkic-business-council_9.
Türk Konseyi (2020). Erişim tarihi: 18.05.20202, https://www.turkkon.org/en/isbirligi-alanlari/economic-cooperation_2/turkic-business-portal_10.
TOBB. (2019, 17 Ekim). Türk Konseyi ülkeleri arasında Türk Ticaret ve Sanayi Odası kuruldu. Erişim tarihi: 22.04.2020 Erişim adresi: https://www. tobb.org.tr/Sayfalar/Detay.php?rid=24552&lst=MansetListesi.
AA. (2019, 3 Temmuz). Türk Konseyi üyeleri arasında karşılıklı ticaret hacmi arttırılmalı. Erişim tarihi: 22.04.2020. https://www.aa.com.tr/ tr/ekonomi/turk-konseyi-uyeleri-arasindaki-karsilikli-ticaret-hacmi-artirilmali/ 1522084.
World Bank. https://data.worldbank.org/country.
World Trade Organization. https://www.wto.org/
Yezdani, İ. (2019, 27 Haziran). Türk Konseyi atağa kalktı. Erişim tarihi:18.05.2020, http//:hürriyet.com.tr/ .

There are 38 citations in total.

Details

Primary Language	Turkish
Journal Section	Articles
Authors	Yeşim Kaygusuz 0000-0001-9759-9010
Publication Date	February 26, 2021
Published in Issue	Year 2021 Volume: 8 Issue: 1

Cite

APA	Kaygusuz, Y. (2021). KURULUŞUNUN 10.YILINDA TÜRK KONSEYİ’NİN TÜRKİYE İLE DİĞER ÜYE ÜLKELER ARASINDAKİ TİCARETE ETKİLERİ. TESAM Akademi Dergisi, 8(1), 199-236. https://doi.org/10.30626/tesamakademi.748658
AMA	Kaygusuz Y. KURULUŞUNUN 10.YILINDA TÜRK KONSEYİ’NİN TÜRKİYE İLE DİĞER ÜYE ÜLKELER ARASINDAKİ TİCARETE ETKİLERİ. TESAM Akademi Dergisi. February 2021;8(1):199-236. doi:10.30626/tesamakademi.748658
Chicago	Kaygusuz, Yeşim. “KURULUŞUNUN 10.YILINDA TÜRK KONSEYİ’NİN TÜRKİYE İLE DİĞER ÜYE ÜLKELER ARASINDAKİ TİCARETE ETKİLERİ”. TESAM Akademi Dergisi 8, no. 1 (February 2021): 199-236. https://doi.org/10.30626/tesamakademi.748658.
EndNote	Kaygusuz Y (February 1, 2021) KURULUŞUNUN 10.YILINDA TÜRK KONSEYİ’NİN TÜRKİYE İLE DİĞER ÜYE ÜLKELER ARASINDAKİ TİCARETE ETKİLERİ. TESAM Akademi Dergisi 8 1 199–236.
IEEE	Y. Kaygusuz, “KURULUŞUNUN 10.YILINDA TÜRK KONSEYİ’NİN TÜRKİYE İLE DİĞER ÜYE ÜLKELER ARASINDAKİ TİCARETE ETKİLERİ”, TESAM Akademi Dergisi, vol. 8, no. 1, pp. 199–236, 2021, doi: 10.30626/tesamakademi.748658.
ISNAD	Kaygusuz, Yeşim. “KURULUŞUNUN 10.YILINDA TÜRK KONSEYİ’NİN TÜRKİYE İLE DİĞER ÜYE ÜLKELER ARASINDAKİ TİCARETE ETKİLERİ”. TESAM Akademi Dergisi 8/1 (February 2021), 199-236. https://doi.org/10.30626/tesamakademi.748658.
JAMA	Kaygusuz Y. KURULUŞUNUN 10.YILINDA TÜRK KONSEYİ’NİN TÜRKİYE İLE DİĞER ÜYE ÜLKELER ARASINDAKİ TİCARETE ETKİLERİ. TESAM Akademi Dergisi. 2021;8:199–236.
MLA	Kaygusuz, Yeşim. “KURULUŞUNUN 10.YILINDA TÜRK KONSEYİ’NİN TÜRKİYE İLE DİĞER ÜYE ÜLKELER ARASINDAKİ TİCARETE ETKİLERİ”. TESAM Akademi Dergisi, vol. 8, no. 1, 2021, pp. 199-36, doi:10.30626/tesamakademi.748658.
Vancouver	Kaygusuz Y. KURULUŞUNUN 10.YILINDA TÜRK KONSEYİ’NİN TÜRKİYE İLE DİĞER ÜYE ÜLKELER ARASINDAKİ TİCARETE ETKİLERİ. TESAM Akademi Dergisi. 2021;8(1):199-236.