Hat Sanatının Sergilenme Usûlü ve Dijital Mecrada Hat Sanatı

Year 2021, Volume: 2 Issue: 1, 107 - 125, 30.06.2021

Serkan Selalmaz

https://doi.org/10.53352/tevilat.960707

Abstract

Cilt, tezhip ve ebrû gibi İslam sanatları, hat sanatının merkezî rolüyle gelişmiştir. Hat sanatının teşhiri başlangıçta Kur’an-ı Kerim’in istinsahı ve yapılar üzerindeki kitabelerle olmuştur. İslam medeniyeti, farklı milletlerle farklı coğrafyalarda temsil edilmiş ancak hepsinin ortak sanatı her zaman hat sanatı olmuştur. Orta Çağda net bir şekilde kaideleri ve kuralları olan tek sanatın hat sanatı olduğu bilinmektedir. Hat sanatı tarihin hiçbir döneminde belirli bir zümreye has kalmamış, her zaman toplumun tüm kesimlerinin ilgisini çeken bir sanat olmuştur. Yüzyıllar boyunca değişen şehirler, gelişen teknolojilere rağmen hat sanatına olan ilgi hiçbir zaman eksilmemiş, bilakis her dönem artarak devam etmiştir. Yazıya çok hürmet gösteren Türkler, özellikle XV. asırdan sonra hat sanatında öncülüğü temsil etmiş, dünyaca ünlü sanatkârlar yetiştirmiş ve yeni yazı türleri icat etmiştir. Hat sanatının sergilendiği zeminler mimari eserler, kitaplar ve levhalardan müteşekkildir. Araştırmamız hat sanatının teşhirinin geçirdiği dönemleri, günümüzde dijital mecrada hat sanatının sergilenmesi hususundaki menfi ve müspet sonuçları değerlendirmeyi ve bu bağlamdaki bazı yeni sorularla literatüre katkıda bulunmayı hedeflemektedir.

Keywords

Geleneksel Türk Sanatları, Hat Sanatı, Kitabe, Levha, Sanal Sergiler.

References

• Alparslan Ali. Osmanlı Hat Sanatı Tarihi. İstanbul: YKY Yayınları, 3.Basım, 2007.
• Ayverdi, Ekrem Hakkı. Fâtih Devri Hattatları ve Hat Sanatı. İstanbul: İstanbul Fethi Derneği Yayınları, 1. Basım, 1953.
• Derman, Uğur. “Hilye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 18/47-51. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
• Çetin, Nihad M. "Aklam-ı Sitte". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 2/276-280. İstanbul: TDV Yayınları, 1989.
• Serin, Muhittin. “"İbn’ül Bevvab". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20/534-535. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
• Serin, Muhittin. “Yâkût el-Müsta’sımî“. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 43/291-293. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
• Uğur Derman, "Hasan Çelebi". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 16/312-313. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
• Gedik, Ahmet. “Karatay Medresesi Taçkapısı’ndaki Celî Yazıların Hat San’atı Bakımından Değerlendirilmesi”. İstem Dergisi 3 (2004), 165-189.
• Nefeszâde İbrâhim (Neşre Hazırlayan Kilis Muallim Rif’at). Gülzâr-ı Savâb. İstanbul: Güzel Sanatlar Akademisi Neşriyat, 1.Basım, 1939.
• Reisoğlu, Cansu. Ahlat Meydan Mezarlığı’ndaki Hacı Miran Bin Yusuf’a Ait Mezar Taşları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Yazır, Mahmud Bedreddin. Medeniyet Âleminde Yazı ve İslâm Medeniyetinde Kalem Güzeli, Ankara.:Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1. Basım, 1981.
• Serin, Muhittin. Hat Sanatı ve Meşhur Hattatlar. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat, 3. Basım, 2008.
• We Are Social, We Are Social Ltd,”Digital In 2020”. Erişim 15 Haziran 2021. https://wearesocial.com/digital-2020
• Kalem Güzeli, Kalem Güzeli, “site hakkında”. Erişim 1 Haziran 2021. http://www.kalemguzeli.org/index.php?go=hakkında
• Ketebe, Ketebe, “künye”. Erişim 1 Haziran 2021. https://www.ketebe.org/kunye
• Youtube ”Soraya’s Story - A Calligrapher’s Journey” (Erişim 10 Temmuz 2021) https://www.youtube.com/watch?v=vDCuRG4rQ0E