CENTRAL COUNTERPARTY (CCP) PRACTICE AND LEGAL NATURE OF CCP MEMBERSHIP AGREEMENT

Year 2019, Volume: 5 Issue: 2, 170 - 191, 30.12.2019

Erkan Eren

Abstract

The subject of this article is the central counterparty (CCP) practice, which was enacted on 6/12/2012 in Turkish law and regulated in the Article 78 of the Capital Markets Law No. 6362. It will be appropriate to build CCP system on a solid legal base in order to ensure that the financial markets are not adversely affected during periods of economic crisis, or to keep the losses at a minimum level. For this reason, it is important to determine the legal nature of the CCP membership agreement and the legal basis of the relationship of that agreement.
In case of active use of the CCP system, both time and money will be saved for banks and investment institutions that are members of the system, and systemic risk can be prevented. In other words, lack of explicitly determining the clearing rules for the system can cause loss of time (especially when the case file is submitted to the experts, etc.) and loss of money (the need for expert opinion, etc.), especially if the matter is submitted to the judiciary. Thanks to an efficient CCP implementation, it is possible to control the counterparty credit risk by increasing the confidence in the markets and thus to decrease the systemic risk. In the study, the clearing process, clearing houses and central clearing of over-the-counter derivative instruments were examined in detail, as well.

Keywords

Central Counterparty, Central Counterparty Membership Agreement

MERKEZİ KARŞI TARAF UYGULAMASI VE MERKEZİ KARŞI TARAF ÜYELİK SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ

Abstract

Bu makalenin konusunu, 6/12/2012 tarihinde yürürlüğe giren 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 78 inci maddesinde düzenlenen merkezi karşı taraf (MKT) uygulaması oluşturmaktadır. Finansal piyasaların özellikle ekonomik kriz dönemlerinde olumsuz etkilenmemeleri veya asgari düzeyde zarar ile işlevlerini sürdürmeleri bakımından MKT sisteminin hukuki temellerinin sağlam bir zemin üzerine inşa edilmesi uygun olacaktır. Bu nedenle, MKT üyelik sözleşmesi ile bu sözleşmenin temelindeki ilişkinin hukuki niteliğinin bilinmesi önem arz etmektedir.
MKT sisteminin aktif bir şekilde kullanılması durumunda, hem sisteme üye olan banka ve yatırım kuruluşları açısından zaman ve para tasarrufu sağlanacak hem de sistemik riskin ortaya çıkması engellenebilecektir. Başka bir ifade ile, sisteme ilişkin takas kural-larının net bir şekilde belirlenmemesi, özellikle konunun yargıya intikal etmesi durumunda zaman (dosyanın bilirkişilere gönderilmesi) ve para kayıplarına (uzman mütalaalarına ihtiyaç duyulması) neden olabilecektir. İşte, etkin bir MKT uygulaması sayesinde karşı taraf kredi riski kontrol altına alınarak, piyasalara duyulan güvenin artmasını ve dolayısıyla sistemik riskin de azalmasını sağlamak mümkündür.

Keywords

Merkezi Karşı Taraf, Merkezi Karşı Taraf Üyelik Sözleşmeler

References

• Atamer, Yeşim (2004) “Genel İşlem Şartlarının Denetiminde Yeni Açılımlar, Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşaoğlu İçin Armağan”, Ankara s. 291-331. Atamer, Yeşim (2001) Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması Sorunu Çerçevesinde Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi, İstanbul, 2. Baskı. Aytaç, Zühtü (1988) Sermaye Piyasası Hukuku ve Hisse Senetleri, Ankara. Bank For International Settlements (2007) “New Developments in clearing and settlement arrangements for OTC derivatives, Committee on Payment and Settlement Systems, <http://www.bis.org/cpmi/publ/d77.pdf>s.e.t. 22.02.2019. Barlas, Nami (2001) “Çerçeve Sözleşme Kavramı ve Çerçeve Sözleşmelerin Özellikleri,” Erdoğan Moroğlu’na 65. Yaş Günü Armağanı, İstanbul, s. 807-828. Bliss, Robert / Papathanassiou, Chryssa (2006) “Derivatives clearing, central counterparties and novation: The economic implications”, <https://www.ecb.europa.eu/events/pdf/conferences/ccp/BlissPapathanassiou_final.pdf>s.e.t. 22.02.2019. CCPS-IOSCO (2012) “Principles for Market Infsractures”, <https://www.bis.org/cpmi/publ/d101a.pdf> s.e.t 18.10.2018. Chamorro-Courtland, Christian (2011) “The Legal Aspects of Non-Financial Market Central Counterparties (CCP): A Case Comment on IATA v. Ansett”, <https://ssrn.com/abstract=1737565> s.e.t.18.10.2018. Chamorro-Courtland, Christian (2010) Counterparty Substitution in Central Counterparty (CCP) Systems, <https://ssrn.com/abstract=1710485>s.e.t. 18.10.2018. Craig, Pirrong, (2011) The Economics of Central Clearing: Theory and Practice, Houston. Eren, Erkan (2019) Türk Hukukunda Merkezi Takas Kuruluşları, Merkezi Karşı Taraf Uygulaması ve Tezgâh Üstü Türev Araçların Merkezi Takası, İstanbul. Eren, Fikret (2017) Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 21. Baskı, Ankara. Evanoff, Douglas D./ Steigerwald, Robert S./ Russo, Daniela, (2006) “Policymakers, Researchers, and Practitioners Discuss the Role of Central Counterparties Economic Perspectives”, <https://ssrn.com/abstract=948768>s.e.t. 18.10.2018. Federal Reserve Bank of Chicago (2013) Understanding Derivatives Markets and Infrastructure Chapter 2: Central Counterparty Clearing, ss. 1-15. Huang, Jiabin (2010) The Law and Regulation of Central Counterparties, Oregon. Kılıçoğlu, Ahmet (2019) Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Genişletilmiş 23. Baskı, Ankara. Kuntalp, Erden (2013) Karışık Muhtevalı Akit (Karma Sözleşme), 2. Baskı, Ankara. Kutluay, Ezgi (2017) “Türk Borçlar Hukukunda Genel İşlem Koşulları”, Dokuz Eylül Üniversitesi HFD, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, C. 19, Özel Sayı, s. 1369-1422. Manavgat, Çağlar (2013) “Hukuki Açıdan Merkezi Karşı Taraf ve Türkiye’deki Mevzuat”, İAV Sempozyum, İstanbul, s. 69-99. Murphy, David (2013) OTC Derivatives: Bilateral Trading And Central Clearing, MacMillan UK. Oğuzman, Kemal/ Öz, Turgut (2016) Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş 14. Bası, C-1, İstanbul. Reserve Bank of Australia (2003) “Financial Stability Standard for Central Counterparties-Guidance”, <http://www.rba.gov.au/ payments-and-infrastructure/financial-marketinfrastructre/clearingandsettlement facilities/standards/centralcounterparties /2012/>s.e.t. 18.10.2018. Steigerwald, Robert S. (2013) “Understanding Derivatives Markets and Infrastructure Chapter 2: Central Counterparty Clearing” <https://www.chicagofed.org/publications/understanding-derivatives/index> s.e.t. 22.02.2019. Takasbank’ın Merkezi Karşı Taraf Kuruluşu Sıfatıyla CPMI-IOSCO Tarafından Finansal Piyasa Altyapısı Kuruluşları için Belirlenen Nisan 2012 tarihli Temel İlkelere Uyum Değerlendirmesi,<https://www.takasbank.com.tr/documents/CategoryDocument/uyumver2_2018-01-05-12-13-06.pdf>s.e.t. 21.11.2019 Türk Sermaye Piyasasında Merkezi Risk ve Teminat Yönetimi, <http://www.yatırımcı.gov.tr/media/18343/takasbank_merkezi%20risk_teminat.pdf>s.e.t 18.10.2018. Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 18/12/2014 tarihli ve E: 2014/13539, K: 2014/16751 sayılı kararı. Yeniocak, Umut (2013) “Borçlar Hukuku Hükümlerine Göre Genel İşlem Koşullarının Yargısal Denetimi”, TBB Dergisi, S. 107, s. 75-96. Yılmaz, Mustafa Kemal (2013) “Açılış Konuşmaları”, İAV Sempozyum, s. 15-18. Wrobel, Beata/Nakoneczny, Karolina/ Kapis, Malgorzata/Pajkowska, Malgorzata/ Zielinska, Anna/Budrewicz, Elzbieta (2009) “Securities Settlement Systems in Poland and the European Union”, The National Bank of Poland, The National Depository for Securities SA, The Warsaw Stock Exchange, Varşova.