KABOTAJ KANUNU ÜZERİNE BAZI DÜŞÜNCELER

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 60 - 74, 30.06.2020

İsmail Demir

Öz

Bu makalenin gayesi, Kabotaj Kanunu hükümlerinin eksik yönlerinin tespiti ile yapılacak kanuni düzenlemelere ilişkin önerilerin ortaya konulmasıdır. Çalışmamızda öncelikle kabotaj tekeli kavramı açıklanmıştır. Müteakiben tabiiyet kavramı, TTK ve önceki ticaret kanunları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Kabotaj Kanunu, tabiiyet kavramını tanımlamadığından bu hususta bir hukuk boşluğu mevcuttur. Bu boşluk, TTK m. 940 (ETTK m. 823) hükümlerine müracaat etmek suretiyle doldurulmuştur. Ne var ki, sorunun kesin olarak çözümü için Kabotaj Kanunu’na TTK’nun 940. maddesine referans yapan bir hükmün ilave edilmesinin şart olduğu tespit edilmiştir.
Çalışmamızda değişen koşullar gereğince kabotaj istisnalarının genişletilmesinin uygun olacağı kanaatine varılmıştır. Aday ülke olarak Türkiye’nin bu safhada Kabotaj Kanunu’nu Avrupa Birliği Kabotaj Tüzüğü’ne uyumlu hâle getirmesinin sakıncalı olacağı değerlendirilmiştir. Ancak tam üyelik gerçekleştiğinde bir geçiş dönemiyle birlikte bu değişikliklerin yapılması gerekli görülmektedir. Kabotaj tekelini ihlal eden gemilerle ilgili olarak idari para cezalarının geminin tonajına göre hesaplanmasının uygun olacağı sonucuna varılmıştır. Ayrıca resmî bir kabotaj bayramı ihdasına yönelik hükümlerin sevk edilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kabotaj Kanunu, Kabotaj tekeli, Bayrak çekme, TTK m. 940, Tabiiyet

THE SUNDRY CONSIDERATIONS ON THE CABOTAGE LAW

Öz

This article’s purpose is to present the proposals regarding possible legal regulations by determining the deficiencies of Cabotage Law. In my study, at first it is explained the cabotage concept. Afterwards, the nationality concept is examined within the context of Turkish Commercial Code and previous commercial codes. Due to the fact that Cabotage Law don’t define the nationality concept there is a legal gap in this matter. This gap has been completed by appliying the provisions of article 940 of Turkish Commercial Code (article 823 of previous Turkish Commercial Code). However, in order to solve exactly this problem, it is established that any provision referring to article 940 of Turkish Commercial Code must be incorporated into Cabotage Code.
In this study, it is concluded that extention of the cabotage exemptions would be appropriate in accordance with changing conditions. It is assesed that Turkey, as a candidate country, aligns with European Union Cabotage Regulation at this stage would be undesirable at this stage. But, in case of full membership, the relevant amendments must be realised with a transitional period. It is reached a conclusion that administrative fine to vessels violating cabotage monopoly should be calculated according to their tonnages. Furthermore, it is suggested that the provisions considering formation of an official cabotage festival is accepted.

Anahtar Kelimeler

Cabotage Law, Cabotage Monopoly, Nationality, Flying a Flag, TCC art. 940

Kaynakça

• Aksoy, Sami (2010) “Türk Deniz Hukukunda Yeni Bir Düzenleme: Bağlama Kütüğü” Prof. Dr. Fırat Öztan’a Armağan, C. I, Ankara, Turhan Kitabevi, s. 65 – 139.
• Algantürk, Didem (2000) “Türk Uluslara- rası Gemi Sicili Kanunu ile Getirilen Düzenlemeler”, İstanbul Barosu Dergisi, C: 74, S: 7 – 8 – 9, s. 797 – 804.
• Altop, Atilla (2005) “Bağlama Kütüğü İle İlgili Yasal Düzenlemelerin Getirdiği Bazı Sorunlar” Deniz Hukuku Dergisi, Y. 10, S. 1 – 4, s. 1 – 13.
• Ataergin, Selim (2003) “Türk Uluslararası Gemi Sicili”, Prof. Dr. Fahiman Tekil’in Anısına Armağan, İstanbul, Marmara Üniversitesi Yayınları, s. 63 – 70.
• Atamer, Kerim (2009) “Alman – Türk Hukukunda Gemilerin Bayrak Çekme Zorunluluğu, Gemi Siciline Kayıt ve Hükümlerin Uygulama Alanı”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C: XXV, : S. 1, s. 99 – 201 (Bayrak Çekme).
• Atamer, Kerim (2009) “Bağlama Kütüğü: Yasama Amacı, Uygulama Alanı ve Özel Hukuk Kurallarına Etkisi”, Banka ve Ticaret hukuku Der- gisi, C: 25, S. 4, s. 297 – 366.
• Atamer, Kerim (2017) Deniz Ticareti Hu- kuku, C. I; B. 1, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık A.Ş. (Deniz Ticareti). Bikriç, Melih (2003) “Türkiye’de Kabotaj Tekeli Hakkının Tesisi ve Geleceği”, (Yüksek Lisans), İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü.
• Çağa, Tahir (1975) “Türkiye’de Deniz Kabotajı Tekeli”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C: XLI, S: 3 – 4, s. 197 – 223.
• Demir, İsmail (2015) “Yeni Bağlama Kütüğü Rejimi Üzerine Değerlendirmeler”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 64, S: 1, s. 103 – 169.
• Ekşi, Nuray (2000) “Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanununun Hazırlanmasına Etki Eden Faktörler ve Kanunun Genel Esaslarının Değerlendirilmesi”, Prof. Dr. Tahir Çağa’nın Anısına Armağan, İstanbul Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş, s. 201 – 210.
• Fidan, Ahmet (2014) “Dünden Bu Güne Kabotaj ve Türk Denizciliğindeki Yeni İvmeler”, Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi, C: 7, S: 2, s. 61 – 69.
• İstikbal, Cahit (2016) “Kabotaj Hakkı: Türkiye’de ve Dünyada Durum”, <http://www.denizhaber.com> s.e.t. 26.09.2018.
• Kender, Rayegân (1997) “40. Yılında Türk Ticaret Kanunu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyeleri ve Araştırma Görevlilerinin Değerlendirmeleri”, İstanbul, Vedat Kitapçılık, s. 245 – 258.
• Kurt, Hayrettin (2020) Türk Uluslararası Gemi Sicili, Ankara, Yetkin Yayınları.
• Nemlioğlu Koca, Yasemin “Cumhuriyetin İlk Yıllarında Denizcilik Politikaları ve Kabotaj Uygulamaları”, s. 1 – 20, <https://www.academia.edu>, s.e.t. 10.10.2016.
• Okay, Sami (1965) Deniz Ticareti Hukuku, Giriş – Gemi Donatan ve Donatma İştirakî Gemi Adamları, B. 2, İstanbul, Sermet Matbaası.
• Süzel, Cüneyt (2015) “815 Sayılı Kabotaj Kanunu’nun Türk Ticaret Kanunu ve Avrupa Birliği Uyarınca Değerlendirilmesi”, Bahçeşehir üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 10, S: 135 – 136, s. 29 – 76.
• Yazıcıoğlu, Emine (2020) Kender / Çetingil Deniz Ticareti Hukuku, B. 15, İstanbul, Filiz Kitabevi (Deniz Ticareti).
• Yazıcıoğlu, Emine (1999) “Türkiye’de Deniz Kabotajına İlişkin Bazı Sorunlar, Cumhuriyetin 75. Yıl Armağanı”, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Yayını, s. 799 – 806 (Armağan).
• Yazıcıoğlu, Emine (2002), “Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türk Hukukunun deniz Kabotajı Tekeline İlişkin Sorunları”, Deniz Hukuku Dergisi, S: 1 – 4, s. 61 – 74 (Kabotaj).
• Adalet Bakanlığı (2005) “Türk Ticaret Kanunu Tasarısı”, Ankara 2005.
• TBMM (1926) “Türkiye Sahillerinde Nakliyatı Bahriye ve Limanlarla Karasuları Dahilinde İcrayı Sanat ve Ticaret Hakkında Başvekâletten Gelen (1/875) Numaralı Kanun Lâyihası ve Ticaret ve Muvazenei Maliye Encümenleri Mazbataları”, TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: 2, C: 24, Birleşim 87, <www.tbmm.gov.tr> s.e.t. 27.06.2020.
• TBMM (1928) “25.02.1928 Tarihli ve 403 sayılı Ticareti Bahriye Kanununun Birinci ve Ka- botaj Kanununun İkinci Maddesinin Muhtacı Tefsir Olmadığı Hakkında Karar”, <https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/kanunlar _erisim.tutanak_hazirla?v_meclis=1&v_donem=3 &v_yasama_yili=&v_cilt=&v_birlesim=&v_sayfa= &v_anabaslik=KARARLAR&v_altbaslik=&v_mv= &v_sb=&v_ozet=&v_kelime=&v_bastarih=&v_bitt arih=> s.e.t. 10.05.2020.
• TBMM (2004) “Türk Ticaret Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun Tasarısı ve Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu (1/761)”, Dönem: 11, Yasama Yılı: 2, S. Sayısı : 405, <https://www.tbmm.gov.tr> s.e.t. 10.05.2020.
• TBMM (2013), “Türk Petrol Kanunu Tasarısı ile Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu (1/725)”, TBMM Yasama Dönemi: 24, Yasama Yılı: 3, <www.tbmm.gov.tr> s.e.t. 27.06.2020.