Bir üniversite hastanesinde çalışan idari personelin ambalajlı su kullanımı hakkında bilgi, tutum ve davranışları

Year 2020, Volume: 77 Issue: EK-4, 193 - 200, 01.05.2020

Esra Çelik Emine Didem Evci Kiraz

Abstract

Amaç: Artan nüfus, kentleşme, sanayileşme ve iklim değişikliği ile birlikte insanların içme suyu tercihleri farklılaşmıştır. Çeşme suyuna yönelik sağlık kaygıları ambalajlı su tüketimini artırmaktadır. Bu çalışmada; Aydın il merkezi üniversite hastanesi idari personelin içme suyu tercihi olarak ambalajlı su kullanım oranlarının, ambalajlı su kullanımıyla ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi amaçlanmıştır.Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu çalışma, 2018 yılı Eylül-Ekim aylarında Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Hastanesi’nde çalışan 223 idari personele yüz yüze anket uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Normal dağılıma uyan veriler ortalama ve standart sapma ile uymayanlar ortanca ve minimum-maksimum değerleri ile birlikte verilmiştir. Tanımlayıcı istatistikler ve analitik değerlendirmede ki kare testi kullanılmıştır.Bulgular: Katılımcıların %78,5’i ambalajlı su kullandığını belirtmiştir. Her zaman ambalajlı su kullanma oranı %18,4 olarak saptanmıştır. Ambalajlı suyun tercih edilmesinde en sık üç neden sırasıyla; ambalajlı suyun çeşme suyundan daha temiz ve sağlıklı olması, ambalajlı suyu taşımanın kolay olması, çeşme suyunun tadını beğenmeme olarak belirtilmiştir. Ambalajlı su kullananların ambalajlı su seçerken dikkat ettikleri özelliklerin başında ilk üç sırada; tat, marka ve pH yer almıştır. Hangi suyu seçeceklerini etkileyen faktörün ise en fazla suyun içeriği mineral, pH değeri, tat, koku vb. olduğu saptanmıştır. Lise üstü eğitimli olanlarda ambalajlı su tüketim oranı lise ve altı eğitimli olanlara göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Çeşme suyunun temiz olduğuna inanmayanların ambalajlı su kullanma oranının daha yüksek olduğu görülmüştür.Sonuç: Bu çalışmada, çeşme suyunu temiz bulma düzeyi düşük bulunmuştur. Ambalajlı suyun tercih edilmesinde en sık neden ambalajlı suyun çeşme suyundan daha temiz ve sağlıklı olması olarak belirtilmiştir. İçilebilir sular ile ilgili yapılan analiz sonuçlarının halka duyurulması gerektiği ve sonuç olarak bu durumun kişilerin su tercihlerini etkileyeceği düşünülmektedir

Keywords

Ambalajlı su, içme suyu, tüketici tercihi

Knowledge, attitudes and behaviors of administrative staff working ın university hospital about the use of packaged water

Abstract

Objective: With the increasing population, urbanization, industrialization and climate change, drinking water preferences of people have differentiated. Health concerns about tap water increase bottled water consumption. In this study; It is aimed to determine the pre-bottled water usage rates and the knowledge, attitudes, and behaviors of the bottled water use as the drinking water preference of university hospital administrative staff in Aydın.Methods: This descriptive study was carried out by applying face-to-face questionnaires to 223 administrative staff working at Aydın Adnan Menderes University hospital in September-October 2018. The data fitting to the normal distribution is given with the mean and standard deviation, and those that do not fit together with the median and minimum-maximum values. Descriptive statistics and chi-square test in the analytical evaluation was used.Results: 78.5% of the participants stated that they use bottled water. The rate of using always bottled water is 18.4%. The three most reasons for preferring bottled water are respectively; bottled water is cleaner and healthier than tap water, it is easy to carry bottled Ambalajlı su kullananların ambalajlı su seçerken dikkat ettikleri özelliklerin başında ilk üç sırada; tat, marka ve pH yer almıştır. Hangi suyu seçeceklerini etkileyen faktörün ise en fazla suyun içeriği mineral, pH değeri, tat, koku vb. olduğu saptanmıştır. Lise üstü eğitimli olanlarda ambalajlı su tüketim oranı lise ve altı eğitimli olanlara göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Çeşme suyunun temiz olduğuna inanmayanların ambalajlı su kullanma oranının daha yüksek olduğu görülmüştür.Sonuç: Bu çalışmada, çeşme suyunu temiz bulma düzeyi düşük bulunmuştur. Ambalajlı suyun tercih edilmesinde en sık neden ambalajlı suyun çeşme suyundan daha temiz ve sağlıklı olması olarak belirtilmiştir. İçilebilir sular ile ilgili yapılan analiz sonuçlarının halka duyurulması gerektiği ve sonuç olarak bu durumun kişilerin su tercihlerini etkileyeceği düşünülmektedir

Keywords

Bottled water, drinking water, consumer preference

References

• http://suder.org.tr/sektor-hakkinda/genel-yapi- ve-rakamsal-buyukluk, (Erişim Tarihi: 24.09.2019).
• https://www.who.int/publications/almaata_ declaration_en.pdf, (Erişim Tarihi: 24.09.2019).
• Meriç BT. Su kaynakları yönetimi ve Türkiye. Jeoloji Müh Derg, 2004;28(1):27-38.
• Karakuş E, Lorcu F, Demiralay T. Ambalajlı su sektöründe tüketici tercihleri: Edirne ili örneği. IJEAS, 2016; 17:103-28.
• Ayabakan S, Çelik A, Erdoğan E, Karakan C, Koçak S, Konur D, et al. Damacana su pazar analizi ve dağıtım ağı tasarımı. Endüstri Müh Derg, 2007;18(3):2-12.
• İnsani Tüketim Amaçlı Sular hakkında Yönetmelik. (Erişim Tarihi: 20.09.2019).
• Doğal Mineralli Sular Hakkında Yönetmelik. (Erişim Tarihi: 20.09.2019).
• Chen H, Zhang Y, Ma L, Liu F, Zheng W, Shen Q, et al. Change of water consumption and its potential influential factors in Shanghai: a cross-sectional study. BMC Public Health, 2012;12(1):450.
• What is the Purpose of Drinking Water Quality G u i d e l i n e s / Re g u l a t i o n s ? ( h t t p s : / / w w w. safewater.org/fact-sheets purposeguidelinesregulations), Tarihi:24.09.2019). 1/2017/1/23/ (Erişim
• Doria MF. Bottled water versus tap water: understanding consumers- preferences. J Water Health, 2006, 4:271-6.
• 2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2014.
• Uzundumlu AS, Fakıoğlu Ö, Köktürk M, Temel T. Erzurum İlinde En Uygun İçme Suyu Tercihinin Belirlenmesi. Alınteri Zirai Bil Derg, 2016;30(1):1- 7.
• Borlu A, Balcı E, Öztürk A. Kayseri il merkezinde aile sağlığı merkezlerine başvuranların hazır su kullanımına ilişkin görüş ve davranışları. Turk Hij Den Biyol Derg, 2017; 74(EK-1):113-8.
• Yaşayancan Ö, Zülfüoğulları C, Ser-Demir E, Özelce S. Köy sağlık evlerinde çalışan sağlık personelinin ambalajlanmış su hakkında bilgi tutum ve davranışları Turk Hij Den Biyol Derg, 2017; 74(EK- 1): 157-62 .
• Yao Z. Factors influencing bottled water drinking behavior. https://courses.cit.cornell. edudea150/ files/2011%20files/Project%203.pdf, (Erişim Tarihi: 27.02.2020).
• Ener D, Sıpçık S, Işık K, Gün İ. Tıp fakültesi öğrencilerinin hazır su kullanma durumlarının değerlendirilmesi Turk Hij Den Biyol Derg, 2017; 74(EK-1): 119-24.
• Fidelis Q, Okoe A, Angenu B. Factors affecting Ghanaian consumers’ purchasing decision of bottled water. Intl J Market Stud, 2015;7(5):76.
• Durga M. Consumers’ Buying Behavior of Bottled Water in Suriname. NY: Department of Health New York State. 2010.
• Gül M, Akpınar GM. An assessment of factors affecting packaged water consumption decisions of the households. J Food Agric Environ, 2012;10(2):252-7.
• EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition, and Allergies (NDA). Scientific opinion on dietary reference values for water. EFSA J 2010; 8(3):1459.
• Çiner, F. Su kullanımında tüketici davranışları ve farkındalık- Niğde örneğinde bir alan araştırması. Pamukkale Üni Müh Bil Derg, 2017, 23(9): 1019-26.
• Durduran Y, Uyar M, Boyraz YK, Demir LS, Tekin Ö, Şahin TK. Konya ili Meram ilçesine bağlı aile sağlığı merkezlerine başvuran kadınlarda içme suyu kullanım tercihleri. Turk Hij Den Biyol Derg, 2017; 74(EK-1):125-30.