Yeni Medyada Taksicilere Yönelik Nefret Söylemi: Ekşi Sözlük Üzerine Bir İnceleme

Year 2025, Volume: 2 Issue: 2, 131 - 161, 26.07.2025

Murat Çakmak

Abstract

Bu çalışma, dijital iletişimin giderek yaygınlaştığı günümüzde, yeni medya ortamlarında belirli meslek gruplarına yönelik ortaya çıkan nefret söylemini analiz etmektedir. Araştırmanın odağında, Türkiye’nin en aktif çevrimiçi platformlarından biri olan Ekşi Sözlük'te taksicilere yönelik geliştirilen söylemler yer almaktadır. Taksicilik mesleği, hem toplumsal yaşamın içinde sürekli karşılaşılan bir alan olması hem de medyada sıkça olumsuz haberlerle gündeme gelmesi nedeniyle dijital mecralarda da yoğun biçimde tartışılmaktadır. Ancak bu tartışmalar çoğu zaman yapıcı eleştirilerden uzaklaşarak, sistematik nefret söylemi örneklerine dönüşmektedir. Literatürde nefret söylemi genellikle din, dil, ırk, etnik kimlik veya cinsiyet temelli ayrımcılık bağlamında çalışılmış; meslek gruplarına yönelik nefret söylemi ise oldukça sınırlı sayıda araştırmaya konu olmuştur. Bu nedenle çalışma, bu önemli boşluğu doldurmayı hedeflemektedir. Araştırmada, Ekşi Sözlük'te “taksici” başlığı altında yer alan 454 girdi, nitel ve nicel içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Hrant Dink Vakfı’nın geliştirdiği nefret söylemi kategorileri temel alınarak yorumlar; küfür, hakaret, aşağılama, abartma, çarpıtma ve düşmanlık gibi temalar altında sınıflandırılmıştır. Bulgular, taksicilere yönelik olumsuz genellemelerin yaygın olduğunu ve bu söylemlerin özellikle hakaret ve aşağılama düzeyinde yoğunlaştığını göstermektedir. Sonuç olarak, dijital ortamlarda denetim eksikliği, meslek gruplarına karşı nefretin yaygınlaşmasına zemin hazırlamakta ve toplumsal kutuplaşmayı körüklemektedir. Bu yönüyle çalışma, yeni medya, dijital etik, ifade özgürlüğü ve nefret söylemi literatürüne özgün bir katkı sağlamaktadır.

Keywords

Taksici , Nefret Söylemi , Yeni Medya , Ekşi Sözlük , Mesleki Ayrımcılık

Hate Speech Towards Taxi Drivers in New Media: A Review on Ekşi Sözlük

Abstract

This study examines the emergence and dissemination of hate speech targeting specific occupational groups within new media platforms, with a particular focus on taxi drivers. As digital communication becomes increasingly integrated into everyday life, online forums such as Ekşi Sözlük have evolved into influential spaces where individuals express their opinions on a wide array of social subjects. In this context, taxi drivers—a profession frequently appearing in the media due to service quality issues and public complaints—have become the subject of widespread and often hostile commentary. While hate speech has been extensively studied in relation to ethnicity, religion, gender, or sexual orientation, academic research addressing occupational-based hate speech remains significantly limited. Therefore, this study aims to fill a critical gap in the literature by analyzing how such discourse is constructed in online environments. The research employs a mixed-method approach using both qualitative and quantitative content analysis. A total of 454 user-generated entries under the title "taxi driver" on Ekşi Sözlük were examined. Based on the hate speech typologies developed by the Hrant Dink Foundation, entries were categorized under themes such as insult, humiliation, exaggeration, distortion, and hostility. The findings reveal a high prevalence of hate speech, with insult and humiliation emerging as the most dominant forms. These discursive patterns reflect a broader trend in which individual negative experiences are generalized to an entire profession, reinforcing occupational stigma. The study highlights how the lack of content regulation in digital spaces enables the normalization of hate speech and contributes to increased social polarization. By focusing on a rarely addressed dimension of hate speech, this research offers original insights for media literacy, digital ethics, and regulatory policy discussions. It serves as a valuable reference for future studies exploring occupational discrimination in digital discourse.

Keywords

Taxi Driver , Hate Speech , New Media , Ekşi Sözlük , Occupational Discrimination

References

• Aksoy, M. &Yıldız, H. (2021). Dijital ulaşım platformlarının geleneksel taksicilik hizmetlerine etkisi. Ulaşım ve Toplum Dergisi, 4(2), 198-210. arabam.com. (2020, Haziran 23). https://www.arabam.com/blog/haberler/dunyanin- taksileri-taksi-tipleri/ adresinden alındı
• Ataman, H. (2012). Nefret Suçlarını Farklı Yaklaşımlar Çerçevesinden Ele Almak: Etik, Sosyo- politik ve Bir İnsan Hakları Problemi Olarak Nefret Suçları. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Aygül, E. (2010). Facebook'ta Nefret Söyleminin Üretilmesi ve Dolaşıma Sokulması ve Yeni Medyada Nefret Söylemi. İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
• Berelson, B. (1952). Content Analysis in Communication Research. Washington: Free Press.
• Binark, M. (2010). Nefret Söyleminin Yeni Medya Ortamında Dolaşıma Girmesi ve Türetilmesi. (Editör: Tuğrul Çomu). Yeni Medyada Nefret Söylemi. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Bourdieu, P. (1977). Outline of a theory of practice. Cambridge: Cambridge University Press. Bourdieu, P. (1991). Language and symbolic power. Cambridge: Harvard University Press.
• Boyd, D. (2010). Social Networks Sites as Networked Publics: Affordances, Dynamics and İmplications. In a Networked Self. s. 47-64. 2 2025 tarihinde https://www.danah.org/papers/2010/SNSasNetworkedPublics.pdf adresinden alındı Castells, M. (2009). Communication Power. İstanbul: Oxford University Press.
• Çaylı, T. & Kurnaz, A. (2023). Dijital ortamda kimlik temsili ve nefret söyleminin psikolojik etkileri. Türkiye Sosyal Bilimler Dergisi, 27(1), 25-40.
• Çomu, T. (2010). Video Paylaşım Ağlarında Nefret Söylemi. İstanbul: Kalkedon Yayınları. Demirtaş, H. A. (2014). Nefret söylemi ve ayrımcılık: Psikososyal bir perspektif. Türk Psikoloji Yazıları, 17(33), 95-106. etymonline.com. ((n.y)). https://www.etymonline.com/search?q=hate adresinden alındı
• Europe, C. o. (1997). Recommendation No. R (97) 20 of the Committee of Ministers to Member States on “Hate Speech”. Strasbourg: Commissioner for Human Rights.
• Gültekin, A. (2021). Yapay Zekanın Ludistleri Kim Olacak. OPUS İnternational Journal of Society Research, 18(44), s. 8432-8454. doi:https://doi.org/10.26466/opus.944914
• Hrant Dink Vakfı. (2020). Medyada Nefret Söyleminin İzlenmesi Raporu 2019. İstanbul: Hrant Dink Vakfı.
• Hrant Dink Vakfı. (2022). Medyada Nefret Söyleminin İzlenmesi Raporu 2021. İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları.
• Jenkins, H. (2006). Convergence Culture: Where Old and New Media Collide. New York: New York University Press.
• Karaçay, E. (2018). Yeni Medya Ortamında Kadına Yönelik Haberlerde Nefret Söylemi. karar.com. (2021, Ekim 28). www.karar.com: https://www.karar.com/hayat- haberleri/turkiyede-ilk-taksi-ne-zaman-ve-nasil-ortaya-cikti-tarihce-1637450 adresinden alındı
• Lister, M. D. (2009). New Media: A Critical İntroduction. London: Routledge Press.
• Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Mondol, M. S. (2017). A Measurment study of hate speechin social media. HT, (s. 85-94). Prague.
• Papacharissi, Z. (2004). Democracy Online: Civility, Politeness and Democrative Potential of Online Political Discussion Groups. New Media& Society, s. 259-283. 2 10, 2025 tarihinde https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/30746569/DemocracyOnline- libre.pdf?1392044824=&response-content- disposition=inline%3B+filename%3DDemocracy_online_civility_politeness_and.pd f&Expires=1748636349&Signature=LuEKcHtc6mbiN9JulzRHTU8OyA9Ga5hSkfsiE f3Rp903h3 adresinden alındı
• Royzman, A. (2004). From Plato to Putnam: Four Ways to Think About Hate. Washington: American Psycological Association.
• Sezgin, A. (2017). Çevrimiçi Gazetelerin Okur Yorumlarında Nefret Söylemi. AJIT-E: Academic Journal of İnformation Technology, 8(30), s. 107-130. doi:https://doi.org/10.5824/1309-1581.2017.5.007.x Sözeri, C. (2012). Yazılı Basında Nefret Söylemi ve Mücadele Yolları. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. taksiusak.com. (2022, Kasım 07). https://www.taksiusak.com/: https://www.taksiusak.com/post/gecmisten-gunumuze-taksi adresinden alındı
• Taymaz, E. (1998). Türkiye İmalat Sanayiinde Teknolojik Değişme ve İstihdam. s. 1-38.
• Turgut, N. (2021). Nefret söylemi, sosyal medya ve toplumsal dışlanma. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 41(1), 83-101.
• Türk Dil Kurumu, (. (n.y). https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• van Dijk, T. A. (2006). Politics, ideology, and discourse. The encyclopedia of language and linguistics, 728-740. Weber, A. (2009). Nefret Söylemi El Kitabı. Strasbourg: Avrupa Konseyi Yayınları.
• Yalın, İ. (2019, Mart 03). t24.com. t24.com: https://t24.com.tr/yazarlar/irfan- yalin/taksicilik-ve-dolmusculugumuzun-tarihi,21823 adresinden alındı
• Yaylacı, F.G. &Doğan, G. (2019). Üniversite öğrencilerinde siber zorbalık ve psikolojik etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 70-80.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.