BİLATERAL İŞİTME CİHAZI KULLANAN ÇOCUKLAR İLE BİLATERAL KOKLEAR İMPLANT KULLANAN ÇOCUKLARIN OKUL OLGUNLUK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 29 - 33, 20.11.2025

Gizem Nur Şeker , Nebi Mustafa Gümüş

Öz

Bu çalışma, bilateral işitme cihazı ve koklear implant kullanan çocukların okul olgunluğu düzeylerini karşılaştırarak, işitsel rehabilitasyon yöntemlerinin akademik hazırlık ve öğrenme becerileri üzerindeki etkilerini analiz etmeyi amaçlamıştır. Araştırmaya İstanbul’da özel eğitim merkezlerinden 22 çocuk (11 işitme cihazı, 11 koklear implant) katılmıştır. Çocukların okul olgunluğu, Metropolitan Okul Olgunluğu Testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, demografik bilgi formu ve çocukların son bir yıl içindeki saf ses işitme eşiklerini içeren odyogramlar da analiz edilmiştir. İşitme kayıpları, Martin ve Clark’ın (2006) derecelendirme sistemi temel alınarak 500, 1000, 2000 ve 4000 Hz’deki eşiklerin aritmetik ortalamasına göre değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, genel okul olgunluğu puanlarında iki grup arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Ancak, testin Sayılar ve Kopya Etme alt boyutlarında koklear implant kullanıcıları işitme cihazı kullanıcılarına göre daha yüksek puan almıştır. Bu durum, koklear implantların belirli bilişsel alanlarda avantaj sağlayabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, her iki işitsel rehabilitasyon yöntemi de okul olgunluğunu destekleyici etkiler sunmuştur. Sonuç olarak, bilateral işitme cihazı ve koklear implant kullanımının okul öncesi çocukların akademik hazırlık düzeylerini olumlu etkilediği, koklear implantların ise özellikle sayısal ve görsel-motor becerilerde daha belirgin avantajlar sunduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

bilateral , koklear implant , işitme cihazı

Etik Beyan

Bu çalışma, İstanbul Gelişim Üniversitesi Birim Etik Kurul Başkanlığı tarafından onaylanmış ve etik kurallarına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma sürecinde katılımcılardan yazılı onam alınmış ve kişisel gizlilikleri korunarak veriler toplanmıştır. Çalışmada herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır ve tüm veriler doğru ve şeffaf bir şekilde rapor edilmiştir. Araştırma, etik kurallar çerçevesinde yapılmış olup, tüm katılımcılara gönüllü katılım sağlanmıştır. Tarih: 06.01.2025 İmza: Gizem Nur Şeker

Teşekkür

Bu araştırma sürecinde, değerli danışmanım Dr. Öğr. Üyesi Nebi Mustafa Gümüş’e, araştırmamda yardımlarını esirgemeyen Uzman Odyolog Esat Alkaya’ya çalışmam konusunda yardımcı olan arkadaşlarım Onur Birol Kırış ve Evren Erik’e, eğitim hayatımda benden desteklerini esirgemeyen Odyolog Şahatay Çelik’e ve aileme teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• Başaran Bozkurt, E. (2011). Tek taraflı işitme kayıplı çocukların gelişim düzeylerinin incelenmesi (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Belgin, E. ve Ataş, A. (2002). İşitme cihazları. In Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi. O. Çelik (Der.) (s. 312–325). Turgut Yayıncılık, İstanbul.
• Bess, F. H., Dodd-Murphy, J., & Parker, R. A. (1998). Children with minimal sensorineural hearing loss: Prevalence, educational performance, and functional status. Ear Hear, 19(5), 339–354. [CrossRef]
• Blazer, D. G., & Tucci, D. L. (2019). Hearing loss and psychiatric disorders: a review. Psychol Med, 49(6), 891–897. [CrossRef]
• Cinkılıç, H. (2009). Okul öncesi eğitimin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okul olgunluğuna etkisinin incelenmesi (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Clark, G. (2003). Cochlear Implants: Fundamentals and Application. New York: Springer.
• Çıkrıkçı, S. (1999). Ankara il merkezindeki resmi banka anaokullarına devam eden 5–6 yaş çocukların okul olgunluğu ile aile tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Diefendorf, A. O. (2002). Detection and Assessment of Hearing Loss in Infants and Children. Katz, J. (Ed.) Handbook of Clinical Audiology. 5. Edition. USA: Lippincott Williams and Wilkins.
• Franklin, C., Johnson, L. V., White, L., Franklin, C., & Smith-Olinde, L. (2013). The relationship between personality type and acceptable noise levels: a pilot study. ISRN Otolaryngol, 2013, 902532. [CrossRef]
• Garabli, H. (2008). İşitme kaybı riski taşıyan bebeklerde ı̇şitme taraması protokolü (bilim uzmanlığı tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Geers, A. E., Nicholas, J. G., & Sedey, A. L. (2003). Language skills of children 54 with early cochlear implantation. Ear Hear, 24 (1 Suppl), 46S–58S. [CrossRef]
• Gelfand, S. A. (2016). Anatomy and physiology of the auditory system. In Essentials of Audiology (pp. 34–82). Thieme.
• Genç, G. A., Ertürk, B. B. ve Belgin, E. (2005). Yenidoğan ı̇şitme taraması: başlangıçtan günümüze. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Derg, 48(2), 109–118. Heckman, J. J. (2002). Invest in the Very Young. Washington, D.C.: Distributed by ERIC clearinghouse [Internet]. Retrieved from: https://eric.ed.gov/?id= ED467549
• Horn, D. L., Pisoni, D. B., & Miyamoto, R. T. (2006). Divergence of fine and gross motor skills in prelingually deaf children: implications for cochlear implantation. Laryngoscope, 116(8), 1500–1506. [CrossRef]
• Jiménez-Romero, M. S. (2015). The influence of cochlear implants on behaviour problems in deaf children. Psicothema, 27(3), 229–234. [CrossRef]
• Kemaloğlu, Y. K., Gökdoğan, Ç., Gündüz, B., Önal, E. E., Türkyılmaz, C., & Atalay, Y. (2016). Newborn hearing screening outcomes during the first decade of the program in a reference hospital from Türkiye. Eur Arch Otorhinolaryngol 273(5), 1143–1149.
• Kurtaran, H. ve Altuntaş, E. E. (2015). İşitme kayıpları. İçinde Odyolojide Temel Kavramlar ve Yaklaşımlar. M. Gündüz, H. Karabulut (Eds.) (s. 269–284). Nobel Tıp Kitapevleri, İstanbul.
• Litovsky, R. Y., & Gordon, K. (2016). Bilateral cochlear implants in children: effects of auditory experience and deprivation on auditory perception. Hear Res, 338, 76–87. [CrossRef]
• Nicholas, J. G., & Geers, A. E. (2007). Will they catch up? The role of age at cochlear implantation in the spoken language development of children with severe to profound hearing loss. J Speech Lang Hear Res, 50(4), 1048–1062. [CrossRef]
• Oktay, A. (1983). Okul Olgunluğu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Öner, N. (2008). Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testlerden Örnekler: Bir Başvuru Kaynağı. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul.
• Sezgin, D. (2019). Koklear ı̇mplantlı okul öncesi çocuklarda erken okur yazarlık becerilerinin araştırılması (yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Shaver, D. M., Marscharck, M., Newman, L., & Marder, C. (2014). Who is where? Characteristics of deaf and hard-of-hearing students in regular and special schools. J Deaf Stud Deaf Educ, 19(2), 203–218. [CrossRef]
• Vohr, B., Jodoin-Krauzyk, J., Tucker, R., Johnson, M. J., Topol, D., & Ahlgren, M. (2009). Early language outcomes of early-identified infants with permanent hearing loss at 12 to 16 months of age. Pediatrics, 122(3), 535–544. [CrossRef]