Rusya'nın Libya Krizi Politikası

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 89 - 100, 08.05.2022

Sinem Çakır

Öz

Libya’ya Şubat 2011’de sirayet eden Arap Baharı süreci, kısa sürede uluslararası müdahaleler ve darbeyle çok taraflı krize dönüşmüştür. Rusya’nın krizin ilk yıllarında, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin NATO müdahalesi kararındaki çekimser oyu gibi pasif kalması iç siyasetinde eleştirilere sebep olmuştur. İlerleyen süreçte ise farklı dış politika hedeflerine göre bölgede aktif rol almış ve darbeci Hafter’i desteklemiştir. Rusya on yıllık süreçte dönüşen bu tavrı ile Ortadoğu, Akdeniz ve Afrika politikalarının kesişimi Libya’da rakiplerine karşı dengeleyici unsur olmaya devam etmiştir. Bu makalenin amacı, Rusya’nın, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin NATO müdahalesi kararından günümüze kadarki süreçte Libya’ya yönelik söylemleri ve eylemlerindeki dönüşümü sebep ve sonuçları çerçevesinde, tarihsel arka planı sunarak ele almaktır.

Anahtar Kelimeler

Libya Krizi, Arap Baharı, Rusya, Dış Politika

Kaynakça

• AA. (2012, Ekim 24). Libya’da “‘Kurtuluş’” Günü. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/libyada-kurtulus-gunu-/315596
• Al Jazeera. (2020, Ocak 14). Libya’s Haftar leaves Moscow without signing ceasefire agreement | Khalifa Haftar News | Al Jazeera. https://www.aljazeera.com/news/2020/1/14/libyas-haftar-leaves-moscow-without-signing-ceasefire-agreement
• Aljazeera Turk. (2015, Ocak 13). Libya için görüşmeler başlıyor. Al Jazeera Turk - Ortadoğu, Kafkasya, Balkanlar, Türkiye ve çevresindeki bölgeden son dakika haberleri ve analizler. http://www.aljazeera.com.tr/haber/libya-icin-gorusmeler-basliyor
• Babacan, M. (2020). Libya’daki Vekâlet Savaşlarının Saha Dengeleri Üzerindeki Etkileri ve Siyasî İstikrar Sorunu. Ulisa: Uluslararası Çalışmalar Dergisi, 4(1), 51-74.
• Bayat, C. (2018). Rusya-Libya İlişkileri ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde Libya’ya Yönelik Askeri Müdahale Tartışmaları Sırasında Rusya’nın Politik Tutumu. Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 2(1), 169-205.
• BBC News. (2011, Mayıs 27). G8: Libya’s Gaddafi “should go”, say world leaders—BBC News. https://www.bbc.com/news/world-africa-13572830
• BBC News Türkçe. (2013, Aralık 23). Libya’da ilk intihar saldırısı: 7 ölü. BBC News Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/12/131222_libya_saldiri Caner, C., & Şengül, B. (2018). DEVRİMLER, KAOS VE İSTİKRAR ARAYIŞLARI İÇİNDE LİBYA: TARİHSEL VE YAPISAL BİR ANALİZ. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 3(6), 45-70.
• Demi̇r, İ. (2014). Libyadaki İç Savaş ve Küresel Petrol Fiyatları: Ocak 2011- Haziran 2012. Adam Academy Journal of Social Sciences, 4(1), 57-74.
• Demir, M. (2020). LİBYA’DA 2011 SONRASI SİYASAL SÜREÇLERDE DIŞ AKTÖRLERİN ROLÜ [Yüksek Lisans Tezi, ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ]. https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/71942/632299.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Dinçer, M. (2012). Planlı Dönemde Libya Ekonomisi ve Türkiye-Libya Ekonomik İlişkileri. Journal of Social Policy Conferences, 0(31), 469-513.
• Doğan, G., & Durgun, B. (2012). ARAP BAHARI VE LİBYA: TARİHSEL SÜREÇ VE DEMOKRATİKLEŞME KAVRAMI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 61-90.
• Dyner, A. M. (2019). Russia’s Libya Policy. PISM. https://pism.pl/upload/images/artykuly/legacy/files/25305.pdf
• Erenler, M. (2012). Rusya’nın Arap Baharı Politikası. Bilge Strateji, 4(6), 167-191. Freedman, R. O. (2016). Russia and the Middle East Under Putin. Ortadoğu Etütleri, 2(1), 9-55.
• Global Security. (2017). Libya—Foreign Relations. https://www.globalsecurity.org/military/world/libya/forrel.htm
• Güneş, B. (2018). LİBYA İÇ SAVAŞI VE KRİZ YÖNETİMİ. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 7(2), 263-291. https://doi.org/10.28956/gbd.482076
• Jehl, D. (1999, Eylül 6). Libya’s Maverick Leader, 30 Years in Power, Makes a Bid for Respectability. The New York Times, 10.
• Khasanov, I. (2020). Rus Basınında Arap Baharı. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 93-128.
• Orhan, D. D. (2018). Rusya Dış Politikasında Orta Doğu: Arap Baharı Sonrası Tehditler ve Fırsatlar. Avrasya Etüdleri, 53(1), 87-116.
• Öztürk, M. (2016). MOSKOVA PENCERESİNDEN SOVYETLER BİRLİĞİ’NİN AFRİKA POLİTİKASI (1945‐1991). TARİHİN PEŞİNDE ULUSLARARASI TARİH ve SOSYAL ARAŞTIRMALAR DERGİSİ, 15, 279-300.
• Purtaş, F. (2008). RUSYA VE ARAP ORTA DOĞUSU. Akademik Ortadoğu, 2(2), 45-75. Reuters. (2011, Mayıs 20). Russia steps up criticism of NATO Libya campaign. Reuters. https://www.reuters.com/article/us-russia-libya-idUSTRE74J5K820110520
• Russia Today. (2011, Mart 22). Moscow Stands Firm Over the Crisis in Libya. Russia Today.
• Schumacher, T., & Nitoiu, C. (2015). Russia’s Foreign Policy Towards North Africa in the Wake of the Arab Spring. Mediterranean Politics, 20(1), 97-104. https://doi.org/10.1080/13629395.2015.1007006
• Resolution 748, (1992). https://digitallibrary.un.org/record/196976
• Tekin, O. (2020, Nisan 5). GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE RUS JEOPOLİTİĞİ VE RUSYA’NIN ORTA DOĞU POLİTİKASI |1. Bölüm: Jeopolitik Kavramının Tarihsel Gelişimi. Görüş. https://gorus21.com/gecmisten-gunumuze-rus-jeopolitigi-ve-rusyanin-orta-dogu-politikasi-1-bolum-jeopolitik-kavraminin-tarihsel-gelisimi/
• Resolution 1970, (2011). https://www.un.org/securitycouncil/s/res/1970-%282011%29
• Resolution 1973, (2011). https://www.un.org/securitycouncil/s/res/1973-%282011%29
• Winer, J. M. (2019). ORIGINS OF THE LIBYAN CONFLICT AND OPTIONS FOR ITS RESOLUTION (s. 36). Middle East Institute. https://www.mei.edu/publications/origins-libyan-conflict-and-options-its-resolution
• Yachyshen, D. (2020, Kasım 23). Russia Now has a Position in Libya. What Next? - Foreign Policy Research Institute. https://www.fpri.org/article/2020/11/russia-now-has-a-position-in-libya-what-next/
• Yaşar, N. T. (2011, Şubat 20). Libya’da Öfke Günü. ORSAM. https://orsam.org.tr/libya-da-ofke-gunu/