Avusturya’da Alevilik Din Eğitimi Dersleri ve ALEVI: Lehrwerk für Alevitischen Religionsunterricht Ders Kitabı

Year 2022, Issue: 102, 253 - 272, 15.06.2022

İbrahim Yıldız

Abstract

Avusturya, okullarda öğrencilerin seçmeli ders olarak Alevilik eğitimi dersleri alabileceği ve Aleviliğin yasal olarak resmen tanındığı ve bir inanç olarak kabul edildiği ülkelerden bir tanesidir. Alevi topluluğunun kazanımlar elde etmesi ve okullarda Alevilik eğitimi alabilmesi, kimliğinde Alevi yazan kişiler için Alevi bayram günlerinin resmî tatil kabul edilmesi, Alevi bireylerin cenaze işlemlerinin Alevilik geleneğine göre yürütülmesi, Alevi topluluğunun Avusturya Devleti tarafından resmi olarak tanınması vs. gibi kazanımlar Avusturya’yı diğer ülkeler arasında Alevilik açısından daha ön plana çıkarmaktadır. Müslüman topluluğun Avrupa’da en erken hak kazanımları elde ettiği ülkelerden birisi olan Avusturya, Aleviliğin de inanç olarak tanınma sürecinde ilklere imza atarak Alevileri dini topluluk olarak kabul etmiştir. Ayrıca Aleviliği de dini inanç olarak tanımış ve bu konuda yasal düzenlemelerle Alevilerin haklarını güvence altına almıştır. Bu haklardan bir tanesi ve en önemlisi hiç şüphesiz okullardaki Alevi din eğitimi dersleridir. Alevilik din eğitimi dersleri özellikle Türkiye açısından son derece önem arz etmektedir. Bu durum Alevilerin ülkemizde zorunlu din derslerinin seçmeli olarak verilmesi veya Aleviliğin de seçmeli ders olarak okutulması talebini gündeme getirmektedir. Alevilik din eğitimi derslerinin Avusturya’da okullarda verilmesi ve bu dersleri verebilecek öğretmenlerin yetiştirilmesi, Avusturya yasaları ve Alevi toplumunun ilgili kurumlarla yaptığı protokoller/anlaşmalar doğrultusunda yürütülmektedir. Her ne kadar okullardaki Alevilik din eğitimi derslerinin seçimi ve kriterleri, dersi okutacak olan öğretmenlerin nitelikleri, dersin öğretim materyali/materyalleri gibi hususlar belirlenmiş ve yönergelerle kesinleştirilmiş olsa da ülke içerisinde Aleviliğin tanınma sürecinin çok yakın geçmişte gerçekleşmesinden dolayı Alevilik din eğitimi dersleri tam olarak rayına oturmamıştır.

Keywords

Avusturya’da Alevilik, Avusturya Alevilik Dersleri, Avusturya’da Alevilik Din Eğitimi, Avusturya Alevilik Din Eğitimi Ders Kitabı.

Alevism Religious Education Classes in Austria and ALEVI: Lehrwerk für Alevitischen Religionsunterricht Textbook

Abstract

Rights such as the ability of Alevi students to choose Alevism classes in schools, considering Alevis on leave during Alevi holidays, provided that it is written on their ID cards, the execution of funerals of Alevi individuals according to the Alevism tradition, the official acceptance of Alevism as a belief make Austria more prominent in terms of Alevism among other countries. Austria, which is one of the countries where the Muslim community gained the earliest rights in Europe, has broke the grounds in the process of recognizing Alevism as a faith, and has accepted Alevis as a religious community. It also recognized Alevism as a religious belief and secured the rights of Alevis with legal regulations in this regard. One of these rights and the most important one is undoubtedly Alevism religious education courses in schools. Alevism religious education courses are extremely important especially for Turkey. This situation brings up the demand of Alevis to give compulsory religion courses as an elective in our country or to teach Alevism as an elective course. The teaching of Alevism religious education courses in schools in Austria and the training of teachers who can teach these courses are carried out in accordance with Austrian laws and the protocols/agreements made by the Alevi community with relevant institutions. Although the selection and criteria of Alevism religious education classes in schools, the qualifications of the teachers who will teach the course, the teaching materials of the course have been determined and finalized with the directives, the Alevism religious education classes have not been fully on track due to the fact that the recognition process of Alevism in the country has taken place in the very recent past.
In particular, the pedagogical evaluation of using the same book at every level as a course teaching material poses a problem and although necessary studies are being carried out on this subject, the desired results have not been achieved yet. This study seeks answers to the following questions: Is the ALEVI: Lehrwerk für den Alevitischen Religionsunterricht textbook suitable for the students’ level?
Is the textbook suitable for the purpose of the lesson as a teaching material? Do the achievements in the textbook and the targeted behaviours overlap? When the textbook is examined as a religious education material, does it meet the necessary criteria? With this study, it is aimed to give the content of Alevism religious education courses offered in schools in Austria, to examine the textbook and to convey the process of public recognition of Alevis. The limitations of the Alevism religious education textbook and the suitability of its use as a course material will be examined in accordance with the criteria of examining the textbooks as teaching material.

Keywords

Alevism in Austria, Alevism Classes in Austria, Alevism Religious Education in Austria, Austrian Alevism Religious Education Textbook.

References

• Akhvlediani, Neli. Analyse und Beurteilung von Lehrwerken für Deutsch als Fremdsprache im Sprachenzentrum der Staatlichen Schota Rustaveli Universität Batumi. Journal of Foreign Languages, Cultures and Civilizations Vol. 6, No.1 (2018), 25-32.
• Aksoy, Erdal Balkanlar’da Merkezi Bir Tekke: Harabati Baba Bektaşi Tekkesi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 86 (2018), 153-168.
• Aktürk, Hamit ve Talip Tuğrul. Alevi Bektaşi Kaynaklarında İnsan Yetiştirme Modeli. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 66 (2014), 169-188.
• Arslan, Zeynep (2017). Alevi Diasporası ve ‘resmi din’ olarak Alevilikte çoklu kimlik. Göç Dergisi c. 4, s. 2, 153–184.
• Demircioğlu, Aytekin. Alevi ve Bektaşi Sözlü Kültüründeki Değer Kavramları. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 94 (2020), 11-35.
• Eke, Deniz Coşan. “Transnational Communities: Alevi Immigrants in Europe”. Alevilik- Bektaşilik Araştırmaları Dergisi 10 (2014), 167-194.
• Gül, İbrahim. Türkiye’de ve Almanya’da Alevilik Yapılanmaları Üzerine Bir Tartışma. Alevilik Araştırmaları Dergisi 13 (2017), 205-230.
• GBR, Grundrechte in Bezug auf Religionsausübung. https://www.oesterreich.gv.at/themen/leben_in_oesterreich/kirchenein___austritt_und_religionen/Seite.820011.html Erişim 12 Mart 2021.
• Ilechukwu, Leonard Chidi. “Assessment for the Improvement of Teaching and Learning of Christian Religious Knowledge in Secondary Schools in Awgu Education Zone, Enugu State, Nigeria”. Journal of Education and Practice Vol.5, No.32, 2014.
• Kalaycı, Nurten ve Sedat Korkmaz. Lehrwerk für den Alevitischen Religionsunterricht. Wien: ALEVI, 2015.
• Kaya, Ayhan - Kentel, Ferhat. Euro-Türkler: Türkiye ile Avrupa Birliği arasında Köprü mü Engel mi?. İstanbul: İstanbul Bı̇lgı̇ Ünı̇versı̇tesı̇ Göç Araştırmaları ve Uygulamaları Merkezi, 2005.
• Kurt, Güler Aytülü. 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabına Yönelik Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Algı ve Tutumlarının Belirlenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017.
• NCCA, National Council for Curriculum and Assessment. Religious Education. Dublin: Government Publications, 2000.
• Nodari, Claudio. Kriterien zur Gestaltung autonomiefördernder Lehrwerke. In: Theorie und Praxis. Österreichische Beiträge zu Deutsch als Fremdsprache, 3 (1999), 200-213.
• Özkan, Ahmet. Sünnî Mutasavvıflarda Hz. Ali ve Ehl-i Beyt Algısı: Eşrefoğlu Rûmî Örneği. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 86 (2018), 83-93.
• Bundeskanzleramt. Religionen in Österreich: Übersicht der in Österreich anerkannten Glaubensgemeinschaften. Wien, 2020.
• Schimidinger, Thomas. Islam in Österreich - zwischen Repräsentation und Integration s. 235–254. In: Khol / Ofner / Karner / Halper (Hrsg.:) Österreichisches Jahrbuch für Politik. Wien: Böhlau Verlag, 2008.
• Şimşek, Hüseyin. Avrupa’da Alevi Hareketi ve Özgün Bir Halka: Avusturya Alevileri. İstanbul: Blege Yayınları, 2016.
• Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. Taslak Ders Kitabı ve Eğitim Araçları ile Bunlara Ait e-içeriklerin İncelenmesinde Değerlendirmeye Esas Olacak Kriterler ve Açıklamaları. Ankara, 2019.
• Taşğın, Ahmet. 1980 Sonrası Alevilerin Farklı Bir Görüntüsü Alevi Caferiler ve Aşura Dergisi. Dinî Araştırmalar cilt 6, sayı 18 (2004), 141-148.
• Taşğın, Ahmet. Dile Gelen Alevilik. Konya: Çizgi Kitabevi, 2013.
• Taşğın, Ahmet ve Öner Atay. Hazreti Şah’ın Avazı Turna Derler Bir Kuştadır: Hacı Bektaş Velayetnamesi’nde Turna ve Turna İlahisi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 92 (2019), 83-100.
• Tosun, Cemal. Almanya’da Alevi Din Derslerinin Tarihsel Gelişimi ve Türkiye’ye Muhtemel Yansımaları. Dinî Araştırmalar, Cilt: 12, s. 33 (2009), 99-106.
• Wintersgill, Barbara (ed.). Big Ideas for Religious Education. Exeter: University of Exeter, 2015.
• Yaman, Ali. Zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersleri Komisyonu ve Kitaplarda Gerçekleştirilen Değişiklikler Ekseninde Alevi Çalıştayları’nın Sonuçlarına Dair. Geçmişten Günümüze Alevilik 1. Uluslararası Sempozyumu, Bingöl, 2013.
• Yeler, Abdulkadir. Sivil Toplumdan Siyasi Partilere Alevi Kurumsallaşması. Konya: Çizgi Kitabevi, 2019.
• Yıldırım, Rıza. Geleneksel Alevilikten Modern Aleviliğe: Tarihsel Bir Dönüşümün Ana Eksenleri. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 62 (2012), 135- 162.
• Yıldız, İbrahim. Yükseköğretimde Alevilik Programları: Türkiye, Almanya ve Avusturya Örneği. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Alevi Bektaşi Kültürü Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• Zengin Arslan, Berna. Aleviliği Tanımlamak: Türkiye’de Dinîn Yönetimi, Sekülerlik ve Diyanet. Mülkiye Dergisi 39 (2015), 135-158.