ALEVÎLİĞİN SOSYOLOJİK ÖĞRETİMİ

Year 2013, Issue: 65, 119 - 134, 09.04.2013

Beyhan Zabun

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkiye’nin toplumsal yapısında bir sosyal gerçeklik olan Alevîliğin sosyolojik olarak nasıl öğretilebileceğine ilişkin ortaöğretim sosyoloji programında revizyon yapılması önerisidir. Sosyoloji dersi öğretim programı ve ders içeriği Aleviliğin toplumsal bir gerçeklik olarak öğretilebilmesi için diğer derslere göre daha uygundur ancak program kapsamında böyle bir içerik yoktur. Son programdan önce uygulanan 8 programda da Aleviliğe ilişkin bir içerik yer almamıştır. Alevîliğin, din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretim programlarına eklenmesi ve ilgili içeriğin ders kitaplarında oluşturulması tartışmaları bitirmek yerine daha da arttırmıştır. Alevîliğin bir ders içeriği olarak öğretimine ilişkin sorunlar konunun hassasiyetinden, konuyla ilgili tarafların yaklaşımlarından kaynaklanmaktadır. Çalışmada tartışmalı boyutlarının çok fazla olmasına rağmen Alevîliğin bilimsel-sosyolojik bir yaklaşımla ortaöğretim sosyoloji öğretim programına entegre edilmesi için program geliştirme süreç ve unsurları incelenmiştir. Alevîliğin yapılandırmacı yaklaşıma göre hazırlanmış son ortaöğretim sosyoloji öğretim programı kapsamında nasıl ele alınabileceğine ilişkin öneriler ortaya konmuştur. Program kapsamı incelendiğinde Alevîliğin program içeriğine, toplumsal yapının bileşenleri, toplumsal yaşamın zorunluluğu, birlikte yaşama kültürü, din kurumu, kültür, toplumsal bütünleşme, toplumsal kontrol, toplumsal çatışma ve dışlama vb. başlıklarda eklenebileceği görülmüştür

Keywords

Alevîlik, sosyoloji öğretimi, Alevîliğin sosyolojik öğretimi

SOCIOLOGICAL TEACHING OF ALEVISM

Abstract

The purpose of the current study was to propose a revision in the secondary education sociology curriculum regarding how to teach Alevism as a social reality within the social structure of Turkey. The arguments over including Alevism in the teaching program of the course of Education of Religion and Ethics and making an arrangement in the content of the course books have not come to end but increased. The problems regarding the teaching of Alevism as a course content result from the sensitivity of the subject and from the approaches of the parties. Even though there are a great many controversial topics in the study, the processes and components of curriculum development were analyzed in order to integrate Alevism into secondary education sociology teaching with a scientific and sociological approach. The recommendations about how to deal with Alevism within the content of the latest secondary education sociology curriculum that was prepared according to constructivist approach were put forward

Keywords

Alevism, Sociology Teaching, Sociological Teaching of Alevism

References

• ARSLANOĞLU, İbrahim.(2012). Genel Sosyoloji. Ankara: Gazi Kitapevi Yayınları.
• BACANLI, Hasan.(1999). Duyuşsal Davranış Eğitimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• BEKTAŞ ÖZTAŞKIN, Özlem. (2012).“Öğretim Programları ve Ders Kitaplarında Hacı Bektaş Velî ve Bektaşîlik”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi,61: 245- 271.
• BÜYÜKKARAGÖZ, Savaş; ÇİVİ, Cuma. (1994). Genel Öğretim Metodları. Konya: Atlas Kitabevi.
• ÇİFTÇİ, Selcen. (2011). “Bir Grup Yükseköğretim Öğrencisinin Hacı Bektaş Velî’yi Ta- nıma Düzeyi ve Bektaşîlik Hakkındaki Tutumları”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 57: 225-244.
• DEMİREL, Özcan. (2000).Öğretme Sanatı.Ankara: Pegem Yayıncılık.
• DÖNMEZER, Sulhi. (1982). Sosyoloji. Ankara: Savaş Yayınları.
• ERASLAN, Levent. (2008). “Sosyal Bilimler Eğitimi Bağlamında Ortaöğretim Kurumları Sosyoloji Dersi Öğretim Programının Değerlendirilmesi”, Ulusal Sosyal Bilimler Sem- pozyumu, Çanakkale Üniversitesi, 14-16 Mayıs 2008.
• ERASLAN, Levent. (2011). “Use Of New Approaches In Teaching Sociology (Application Of A Technique For Producing Idea)”, Educational Research and Reviews, 6(1).
• ERDEM, Selman. (2000). Lise Sosyoloji. İstanbul: Fil Yayınevi.
• ERGUN, Mustafa. (1987). Eğitim ve Toplum. Malatya: İnönü Üniversitesi Basımevi
• ERTÜRK, Selahattin. (1986). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Meteksan Yayınları.
• GIDDENS,Anthony. (2000): Sosyoloji. çev: Hüseyin Özel. İstanbul: Ayraç Yayınları.
• IŞIK, Metin vd. (2010). “Türk Toplumunda Hacı Bektaş Velî Algısı Üzerine Bir Çalışma”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 55: 173-191.
• İBN HALDUN. (1988): Mukaddime.çev: Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergah Yayınları.
• KAYMAKCAN, Recep.“Alevîlik Üzerinden Din Dersini Tartışmak”, DEM Dergisi. 2/6 :67- 71.www.dem.org.tr adresinden 13.01.2013 tarihinde alınmıştır.
• “MEB din kültürü ve ahlak bilgisi Dersi Öğretim Programı”. www.ttkb.meb.gov.tr adresin- den 11.01.2013 tarihinde alınmıştır.
• “MEB Sosyoloji Dersi Öğretim Programı”. www.ttkb.meb.gov.tr adresinden 11.01.2013 ta- rihinde alınmıştır.
• “MEB Tarih Dersi Öğretim Programı”.www.ttkb.meb.gov.tr adresinden 11.01.2013 tarihin- de alınmıştır.
• “MEB Felsefe Dersi Öğretim Programı”.www.ttkb.meb.gov.tr adresinden 11.01.2013 tari- hinde alınmıştır.
• OKUR, Alpaslan.(2012).“Hacı Bektaş Velî ve İlgili Kavramların Tanınabilirlik/Algısı Üzeri- ne Bir Araştırma ve Öğretim Programlarındaki Durumu”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 64: 200-218.
• OZANKAYA, Özer.(1996). Toplumbilim.İstanbul: Cem/Kültür Yayınları.
• YILMAZ, Hüseyin.(2009).“Alevîlik-Sünnîlik Açısından Din Kültürü ve Ahlâk BilgisiDersle- ri” C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13/2: 189-209.
• ZENGİN, Mahmut. (2010).“Yeni İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi Öğretim Programı- nın Uygulamadaki Etkinliğinin Değerlendirilmesi”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakül- tesi Dergisi, Cilt: XII, Sayı: 22: 121-160.