Konya Ilgın Mahmuthisar beldesinde türbesi olan ve bu bölgedeki veli zatlardan birisi olarakbilinen Dediği Sultan’ın adı dikkat çekicidir. Dediği Sultan, menkıbevi bilgilere göre,Anadolu’ya ilk gelen kolonizatör dervişlerden biri olup Hoca Ahmet Yesevi ile de irtibatlıdır.Anadolu’da tanınan ve meşhur şahsiyetlerden Hacı Bektaş Veli, Mevlana Celalettin Rumi,Emir Sultan, Karaca Ahmet, Seyit Harun Veli gibi mutasavvıflar ile Sultan Alâeddin, KadıncıkAna gibi hanedana mensup kişilerle zamandaş olarak gösterilmiştir. Asıl adının Şeyh Halitolduğu tahmin edilen Dediği Sultan’ın adındaki “dediği” kelimesi birçok kişi tarafındanfarklı okunmuş veya telaffuz edilmiştir. “dediği, didiği, dedegi, dedeki, didi, dede begi, dediyi,dedini” gibi farklı okuyuş ve telaffuzlardan hangisinin asli olduğu hususunda halk köken biliminegöre bazı izahlar varsa da, bunların doğruluk derecesi şüphelidir. Bu çalışmada “dediği”kelimesinin Menakıpname’de ve halk arasında kabul gördüğü şekli ile “demek” fiilinden migeldiği, yoksa bir “yerlileştirme” örneği mi olduğu konusuna açıklık getirilecektir.
The name of Dedigi Sultan, one of the religious personalities with a dervish lodge erected in his name in the region of Mahmuthisar-Ilgın-Konya, is catching attention. According to the religious anecdotes, Dedigi Sultan is one of the first colonist dervishes connected with Hodja Ahmed Yesevi. He is a contemporary of the well-known Sufi personalities in Anatolia like Hacı Bektash Veli, Mevlana Celalettin Rumi, Amir Sultan, Karaca Ahmet, Seyit Harun Veli and members of the dynasty of Sultan Alaeddin and Kadıncık Ana. The “dedigi” word in the name of Dedigi Sultan, whose real name is considered to be Şeyh Halit Sheikh Khalid , had been read and pronounced differently by many. Although there are some etymological explanations for the origin of the various reiterations and pronunciations “dediği, didiği, dedegi, dedeki, didi, dede begi, dediyi, dedini” their accuracy are questionable. In the present study, light will be shed whether the word “dediği” is derived from “demek to say ” verb as written Menakıpname and accepted by the public or is a sample for localization of words
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | June 24, 2015 |
Published in Issue | Year 2015 Issue: 74 |
Bu dergide yayımlanan makaleler Creative Commons Attribution 4.0 ile lisanslanmıştır. Bu lisans, açık erişimli bir makalenin ticari olmayan bir şekilde tekrar kullanılmasına, yazar doğru atfedildiği sürece izin verir.