Bu
makalede 2011 yılında başlayan Suriye savaşının başkent Şam’ın dış kısımlarında
bulunan Yermuk isimli Filistin mülteci kampı üzerindeki etkileri ele
alınmaktadır. 1957 yılında kurulan ve Suriye’deki Filistin mülteci kamplarının
en büyüğü olan Yermuk’ta 2012 yılından itibaren iç bölünme ve çatışmalar
başlamış, muhalif grupların kontrolüne geçmesi sonrasında kamp hükümet/rejim
güçleri tarafından kuşatma altına alınmış, 2015 yılında IŞİD kontrolüne geçmiştir.
2018 yılında Şam periferisine düzenlenen operasyonlar dizisi kapsamında ise Yermuk
kampında da hükümet/rejim güçlerinin kontrolü sağlanmıştır. Makalede, bir arka
plan ve karşılaştırma zemini olarak 1948’den 2011’e kadar olan dönemde
Filistinli mültecilerin kendilerini içinde buldukları çatışmalar ve
sosyal-siyasi koşullar kısaca irdelendikten sonra, 2012’den itibaren Yermuk’ta
yaşanan süreçler kronolojik açıdan incelenmekte, süreçlere ilişkin farklı
tarafların yorumları değerlendirilmekte ve kampta yaşanan süreçlerin hem Suriye
savaşının yaşandığı diğer bölgelerdeki süreçlerle, hem de 2011 öncesindeki
diğer bölgesel çatışma örnekleriyle benzer ve farklı yanları tartışılmaktadır.
Basılı Kaynaklar Ali, Zarefa Akram. A Narration Without an End: Palestine and the Continuning Nakba, Yüksek Lisans Tezi, Birzeit Üniversitesi (Danışman: Dr. Rana Barakat), 2012.
Bocco, Riccardo. “UNRWA and the Palestinian Refugees: A History Within History”, Refugee Survey Quarterly, Cilt 28, Sayı 2-3, 2010: 229-252.
Brand, Laury. “Palestinians in Syria: The Politics of Integration”, Middle East Journal, Cilt 42, Sayı 4 (Kış 1988): 621-637.
Chesnot, Christian ve Lama, Joséphine Lama, Filistinliler – 1948-1998 Fedai Nesli: Silahlı Mücadeleden Özerkliğe, çev. Sezai Arusoğlu (Ankara: Doruk Yayımcılık, 2003
Cleveland, William L. A History of the Modern Middle East, Üçüncü Baskı (Colorado ve Oxford: Westview Press, 2004).
Rolland, John C. (haz.). Lebanon: Current Issues and Background (New York: Nova Science Publishers, 2003).
Tessler, Mark. A History of the Israeli-Palestinian Conflict, İkinci Baskı (Bloomington ve Indianapolis: Indiana University Press, 2009).
Vallaud, Pierre. Le Liban Au Bout Du Fusil (Paris: Librairie Hachette, 1976). İnternet Kaynakları “Assad Forces Target ISIL in Southern Damascus”, Al Jazeera, 19 Nisan 2018, https://www.aljazeera.com/news/2018/04/assad-forces-target-isil-southern-damascus-180419180923245.html (erişim tarihi: 17 Mayıs 2019).
“Hamas Denies Supporting Militant Groups in Syria”, Middle East Monitor, 19 Nisan 2015, https://www.middleeastmonitor.com/20150419-hamas-denies-supporting-militant-groups-in-syria/(erişim tarihi: 10 Haziran 2019).
“ISIS Seizes Most of Yarmouk Refugee Camp in Damascus: PLO”, Daily Star, 1 Nisan 2015, http://www.dailystar.com.lb/News/Middle-East/2015/Apr-01/292956-isis-seizes-most-of-yarmouk-refugee-camp-in-damascus-plo.ashx (erişim tarihi: 27 Mayıs 2019).
“Islamic State-Controlled Yarmouk Refugee Camp Conditions 'Beyond Inhumane'”, The Telegraph, 7 Nisan 2015, https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/islamic-state/11519106/Islamic-State-controlled-Yarmouk-refugee-camp-conditions-beyond-inhumane.html (erişim tarihi: 17 Nisan 2019).
“Palestinian Camp Yarmouk, Back in Assad Hands, Gutted by Years of War”, Times of Israel, 21 Mayıs 2018, https://www.timesofisrael.com/palestinian-camp-yarmouk-back-in-assad-hands-gutted-by-years-of-war/ (erişim tarihi: 24 Mayıs 2019) .
“Syria is a Battle for Palestine”, Islam Times English, t.y., https://www.islamtimes.org/en/interview/251081/syria-is-a-battle-for-palestine (erişim tarihi: 10 Haziran 2019).
“Syria War: Army Takes Full Control of Damascus After Ousting IS”, BBC, 21 Mayıs 2018, https://www.bbc.com/news/world-middle-east-44198304 (erişim tarihi: 17 Mayıs 2019).
“Total Victims According to Incident Place”, Action Group For Palestinians in Syria web sitesi, http://www.actionpal.org.uk/en/statistic-and-charts/3/10/col/total-victims-according-to-incident-place (erişim tarihi: 14 Haziran 2019).
“UNRWA Condemns the Killing of 10 Civilians in the Palestine Refugee Camp of Neirab in Aleppo”, UNRWA web sitesi, 16 Mayıs 2019, https://reliefweb.int/report/syrian-arab-republic/unrwa-condemns-killing-10-civilians-palestine-refugee-camp-neirab-aleppo (erişim tarihi: 16 Mayıs 2019)
Dok, Ayşe Nur. “How Displaced Palestinians Struggle to Live in War-Torn Syria”, TRT World, 8 Kasım 2018, https://www.trtworld.com/middle-east/how-displaced-palestinians-struggle-to-live-in-war-torn-syria-21506 (erişim tarihi: 24 Mayıs 2019)
Ebu Şever, Reşad. “Yermuk Kampını Niçin İşgal Ettiler?” (Quds el-Arabi’den çeviren: Hasan Sivri), Medya Şafak, 22 Aralık 2012, http://medyasafak.net/haber/520/yermuk-kampini-nicin-isgal-ettiler (erişim tarihi: 27 Mayıs 2019).
El-Emin, İbrahim. “Yermuk: Bir Filistin Sorumluluğu”, Medya Şafak, 16 Ocak 2014, http://medyasafak.net/haber/1317/ibrahim-emin--yermuk-kampinda-neler-oluyor (erişim tarihi: 10 Haziran 2019).
Hall, Natasha. “Palestinian Refugees and the Siege of Yarmouk”, Carnegie Endowment for International Peace, 13 Mart 2014, https://carnegieendowment.org/sada/54925 (erişim tarihi: 16 Haziran 2019).
Karouny, Mariam. “Syrian Rebels Take Control of Damascus Palestinian Camp”, Reuters, 17 Aralık 2012, https://www.reuters.com/article/us-syria-crisis/syrian-rebels-take-control-of-damascus-palestinian-camp-idUSBRE8AJ1FK20121217 (Erişim tarihi: 10 Haziran 2019).
Krahenbühl, Pierre. “Palestine Refugees in Syria: A Tale of Devastation and Courage”, UNRWA web sitesi, 14 Mart 2019, https://reliefweb.int/report/syrian-arab-republic/palestine-refugees-syria-tale-devastation-and-courage (erişim tarihi: 24 Mayıs 2019).
Krol, Charlotte. “Footage Shows Destruction to Yarmouk Refugee Camp in Syria”, The Telegraph, 7 Nisan 2015, https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/islamic-state/11519832/Footage-shows-destruction-to-Yarmouk-refugee-camp-in-Syria.html (erişim tarihi: 17 Mayıs 2019).
Lamb, Franklin. “Is Yarmouk Headed for the Same Fate as Nahr el Bared?”, Foreign Policy Journal, 22 Aralık 2012, https://www.foreignpolicyjournal.com/2012/12/22/is-yarmouk-headed-for-the-same-fate-as-nahr-al-bared/ (erişim tarihi: 10 Haziran 2019).
_____________. “Palestinian Refugee Camps in Syria Taken Over by Salafi Jihadists”, Foreign Policy Journal, 9 Ağustos 2013, https://www.foreignpolicyjournal.com/2013/08/09/palestinian-refugee-camps-in-syria-taken-over-by-salafi-jihadists/ (erişim tarihi: 10 Haziran 2019)
Loveluck, Louisa; Samaan, Magdy ve Sherlock, Ruth. “Inside the Living Hell of Yarmouk”, The Telegraph, 7 Nisan 2015, https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/islamic-state/11520845/Inside-the-living-hell-of-Yarmouk.html (erişim tarihi: 17 Mayıs 2019).
Murphy, Maureen Clare. “Armed Insurgents Evacuate Yarmouk”, Electronic Intifada, 1 Mayıs 2018, https://electronicintifada.net/blogs/maureen-clare-murphy/armed-insurgents-evacuate-yarmouk (erişim tarihi: 24 Mayıs 2018).
____________________. “Syrian Government Approves Return to Yarmouk”, Electronic Intifada, 10 Kasım 2018, https://electronicintifada.net/blogs/maureen-clare-murphy/syrian-government-approves-return-yarmouk (erişim tarihi: 24 Mayıs 2019).
Najjar, Farah. “Syria's Yarmouk camp: From a ‘War on Stomachs' to 'Annihilation'”, Al Jazeera, 24 Nisan 2018, https://www.aljazeera.com/news/2018/04/syria-yarmouk-camp-war-stomachs-annihilation-180423212111918.html (erişim tarihi: 17 Mayıs 2019)
Saad, Hwaida ve Specia, Megan. “Memories Lost and Futures on Hold: A Look Inside a Camp for Syria’s Displaced”, New York Times, 11 Nisan 2018, https://www.nytimes.com/2018/07/11/world/middleeast/syria-war-displaced-yarmouk.html (erişim tarihi: 17 Mayıs 2019)
Samaan, Magdy; Spencer, Richard ve Sherlock, Ruth. “Islamic State 'Seizes Most of South Damascus Palestinian Refugee Camp'”, The Telegraph, 1 Nisan 2015, https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/islamic-state/11509252/Islamic-State-seizes-most-of-south-Damascus-Palestinian-refugee-camp.html (erişim tarihi: 17 Mayıs 2019)
Samaha, Nour. “The Defenders of Yarmouk”, Foreign Policy, 4 Mayıs 2015, https://foreignpolicy.com/2015/05/04/inside-the-ruins-of-yarmouk-refugee-camp-syria/ (erişim tarihi: 10 Haziran 2019).
Sanchez, Raf. “Palestinian Refugee Camp in Syria Turns 'Unimaginably Brutal' as Assad Regime Drives Isil out of Yarmouk”, The Telegraph, 26 Nisan 2018, https://www.telegraph.co.uk/news/2018/04/26/palestinian-refugee-camp-syria-turns-unimaginably-brutal-assad/ (erişim tarihi: 17 Mayıs 2019).
Varol, Ahmet. “Esed’in Hedefindeki Yermük Kampı”, Haksöz Haber, 20 Aralık 2012, https://www.haksozhaber.net/esedin-hedefindeki-yermuk-kampi-34360h.htm (erişim tarihi: 27 Mayıs 2019).
Sezer, S. (2019). Suriye Savaşının Yermuk Filistin Mülteci Kampı Üzerindeki Etkileri. Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, 6(2), 133-165. https://doi.org/10.26513/tocd.593589