Sürdürülebilir Lojistik: Geleceğin Ulaşım ve Dağıtım Modelleri

Year 2025, Volume: 3 Issue: 1, 1 - 14, 03.07.2025

Kaan Akalan

Abstract

Bu makale, sürdürülebilir lojistik ve geleceğin ulaşım ve dağıtım modellerine odaklanmaktadır. Küresel çevresel sorunlar ve artan ekonomik talepler doğrultusunda lojistik sektörü, verimlilik ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için köklü bir dönüşüm süreci yaşamaktadır. Makalede, sürdürülebilir lojistik uygulamaları, çevresel etkilerin azaltılması ve lojistik sistemlerinin etkinliği üzerine yapılan yenilikçi çalışmalar ele alınmıştır. Teknolojik gelişmelerin lojistik sektöründeki rolü büyük bir önem taşımaktadır. Otonom araçlar, dronlar ve yapay zekâ gibi yenilikçi teknolojiler, taşıma süreçlerini daha verimli, hızlı ve çevre dostu hale getirmektedir. Elektrikli araçlar ve sıfır emisyonlu taşımacılık çözümleri, karbon emisyonlarının azaltılması adına kritik bir rol oynamaktadır. Ayrıca, modüler dağıtım sistemleri ve yeşil lojistik yaklaşımları, lojistik ağlarının esnekliğini artırarak daha sürdürülebilir çözümler sunmaktadır. Makale, gelecekteki lojistik sistemlerinin sadece çevresel değil, aynı zamanda ekonomik ve sosyal sürdürülebilirlik hedeflerine de ulaşabileceğini vurgulamaktadır. Bu dönüşüm süreci, lojistik paydaşlarının işbirliği yapmalarını, yenilikçi çözümler geliştirmelerini ve sürdürülebilirlik odaklı bir yaklaşım benimsemelerini gerektirmektedir. Sonuç olarak, geleceğin ulaşım ve dağıtım modelleri, çevresel etkileri en aza indirerek daha verimli, ekonomik ve toplumsal açıdan sürdürülebilir bir lojistik ekosistemi oluşturmayı amaçlamaktadır.

Keywords

Lojistik, Ulaşım, Dağıtım Modelleri

References

• Aksoy, B., Gürsoy, M. (2017). Lojistikte Sürdürülebilir Yaklaşımlar: Bir Yeşil Lojistik Uygulaması Olarak Alternatif Yük Taşımacılığı Örnekleri. 10.Transist Uluslararası İstanbul Ulaşım Kongresi ve Fuarı, Kasım https://www.researchgate.net/publication/348592759
• Banister, D., & Hickman, R. (2013). Transport, planning and the sustainable city. Transport Policy, 25, 1-13.
• Baumann, R., Hübner, A., & Friedrich, W. (2007). Social sustainability and its importance in the supply chain. Journal of Business Ethics, 70(1), 1-14. https://doi.org/10.1007/s10551-006-9076-4
• Bektas, T., & Crainic, T. G. (2020). Urban logistics and smart city solutions: Opportunities and challenges. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 133, 257-269.
• Bovea, M., & Pérez, D. (2018). Circular economy and logistics: Challenges and opportunities for the logistics sector. International Journal of Logistics Management, 29(3), 716-732.
• Chien, S., Ding, Y., & Wei, C. (2017). A survey of logistics and transportation management in the modern supply chain. International Journal of Logistics Management, 28(3), 1046-1071.
• Chien, C. F., Ding, Y. C., & Wei, C. M. (2021). A data-driven approach for intelligent logistics systems. Journal of Intelligent Transportation Systems, 25(3), 244-259. https://doi.org/10.1080/15472450.2020.1762836.
• Chopra S. & Meindl, P. (2017). Supply Chain Management: Strategy, Planning and Operation, (Çev. Emrah Bulut), İstanbul: Nobel Yayıncılık.
• Çetin, O. & Sain, A. D. (2018). Lojistik Sektöründe Sürdürülebilirlik Uygulamaları, IV. Internatıonal Caucasus-Central Asia Foreign Trade And Logistics Congress September, Aydın.
• Dekker, R., Bloemhof, J., & Mallidis, I. (2012). Operations research for green logistics – An overview of aspects, issues, contributions and challenges. European Journal of Operational Research, 219(3), 671-679.
• Demirel, Ö. N. ve Gökçen, H. (2008). “Geri Kazanımlı İmalat Sistemleri İçin Lojistik Ağı Tasarımı: Literatür Araştırması”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(4), 903-912.
• Fettahlıoğlu, H. S., & Birin, C. (2016). Sürdürülebilirlik Açısından Tersine Lojistik Faaliyetlerini ve Sürdürülebilir Pazarlamayı Etkileyen Faktörlerin Analitik Hiyerarşi Yöntemi İle Belirlenmesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2): 89-114.
• Fleıschemann, M., Bloemhof-Ruward, M., Dekker, R., Laan, E., Nunen, A.E.E., Wassenhove, L.N., 1997. Quantitative Models for Reverse Logistics: A Review. European Journal of Operational Research, 103:1-17.
• Foster, S. T., Sampson, S. E., & Dunn, S. C. (2016). Sustainable supply chain management: Evolution and future directions. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 46(8), 681-701. https://doi.org/10.1108/IJPDLM-07-2015-0195
• Gonzalez-Feliu, J., Nakanishi, Y., & Monechi, M. (2014). The last mile problem: A survey of urban logistics. Transportation Research Procedia, 1, 100-109. https://doi.org/10.1016/j.trpro.2014.09.013.
• Goodland, R. (1995). The Concept of Environmental Sustainability, Annual Review of Ecology and Systemaics, 26: 1-24.
• Gültaş, P. & Yücel, M. (2015). Yeşil Lojistik: Yeşil Ulaşım Hizmetleri: Malatya Büyükşehir Belediyesi Örneği, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 6(2): 70-83.
• Gürlesel, C. F. (2019). Türk İhracat Ürünleri Sürdürülebilirlik Kodu, Erişim Yeri: https://tim.org.tr/files/downloads/Strateji_Raporlari/T%C4%B0M%20S%C 3%BCrd%C3%BCr%C3%BClebilirlik%20Raporu.pdf, Erişim Tarihi: 15.01.2025.
• Hans, I.W., (2011). Green Supply Chains – A New Priority for Supply Chain Managers CSIR Built Environment. Erişim tarihi: 22.02.2025, Erişim adresi: http://researchspace.csir.co. za/dspace/bitstream/10204/5224/1/Ittmann_2011.pdf.s
• Jabbarzadeh, A., Zandieh, M., & Jafari, H. (2018). Autonomous vehicles in logistics: A review. Computers & Industrial Engineering, 116, 272-287. https://doi.org/10.1016/j.cie.2017.12.011.
• Jones P., Clarke-Hill C., Comfort D. & Hillier D. (2008). Marketing and Sustainability, Marketing Intelligence & Planning, 26(2): 123-130.
• Jordan, S. M. (2002). A Primer on the Supply Chain Logistics Model, A Working Paper From Trade Dynamics.
• Kara, R. (2020). Sıfır Emisyonlu Taşımacılık ve Türkiye'deki Uygulamaları. İstanbul Lojistik Araştırmaları Dergisi, 13(2), 67-79.
• Keskin, M. H. . “Lojistik Tedarik Zinciri Yönetimi”, 2. Baskı. Ankara: Nobel Basımevi, 2008:39.
• Kılıç, U. (2010). Kurumsal Verimlilik ve Sürdürülebilir Yaşam Planında 2020 Vizyonu, Erişim Yeri: http://comtalks.com/2010/12/20/kurumsalverimlilik-ve-surdurulebilir-yasam-planinda-2020-vizyonu/, Erişim Tarihi: 28.01.2025.
• Kumar, A. (2015). Green Logistics for Sustainable Development: An Analytical Review. IOSRD International Journal of Business, 1(1): 7-13.
• Lai, K. & Wong, C. (2012). Green Logistics Management And Performance: Some Empirical Evidence From Chinese Manufacturing Exporters, Omega, 40: 267-282.
• Lieb, R. C., & Lieb, K. J. (2016). The impact of e-commerce on transportation and logistics. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 93, 29-43. https://doi.org/10.1016/j.tre.2016.07.00.
• Mangan, J., Lalwani, C., & Butcher, T. (2015). Global logistics and supply chain management (2nd ed.). Wiley.
• McKinnon, A. C. (2010). The application of sustainable logistics practices to the retail supply chain. International Journal of Retail & Distribution Management, 38(10), 776-792. https://doi.org/10.1108/09590551011092359
• Murray, C. C., & Chu, A. G. (2015). The flying sidekick traveling salesman problem: Optimization of drone-assisted parcel delivery. Transportation Research Part C: Emerging Technologies, 54, 1-16. https://doi.org/10.1016/j.trc.2015.03.005.
• Mücevher, M.H. (2021). Sürdürülebilir Lojistik İçin Üç Öncelikli Strateji: Yeşil Lojistik, Tersine Lojistik ve Yalın Lojistik. Enderun Dergisi. 5(1):39-54.
• Müller, M., & Behrendt, S. (2020). Sustainable logistics in the automotive industry: Challenges and solutions. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 78, 102204.
• Özdemir, M. (2021). İstanbul’da Elektrikli Araçların Lojistik Sektöründeki Potansiyeli. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(3), 15-34.
• Rodrigue, J. P. (2017). The geography of transport systems (4th ed.). Routledge.
• Rogers, D. S. & Tibben-Lembke, R. (2001). An Examination Of Reverse Logistics Practices, Journal of Business Logistics, 22 (2): 129-148.
• Seuring, S., & Müller, M. (2008). From a literature review to a conceptual framework for sustainable supply chain management. Journal of Cleaner Production, 16(15), 1699-1710. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2008.03.019.
• T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. (2012). Lojistik Performans Endeksi 2012, Erişim Yeri: http://risk.gtb.gov.tr/data/51e650f3487c8e102c0ee11e/13- Lojistik%20Permormans%20Endeksi%202012.PDF, Erişim Tarihi:10.01.2025.
• TÜBA. (2021). Sürdürülebilirlik Kavramı, Türkiye Bilimler Akademisi Sözlüğü, Erişim Yeri: http://www.tuba.gov.tr/tr/, Erişim Tarihi: 12.02.2025.
• Vlachos, I., & Karatzas, A. (2020). Sustainable logistics in the food industry: Challenges and solutions. International Journal of Production Economics, 222, 107523.
• Voss, M., & Cheng, E. (2019). Smart logistics in urban areas: Case studies of sustainable solutions. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 126, 34-45.
• Wanga, Y., Chen, S., Lee, Y. & Tsaia, C. (2013). Developing Green Management Standards For Restaurants: Anapplication Of Green Supply Chain Management, International Journal of Hospitality Management, 34: 263- 273.
• Yangınlar, G. & Sarı, K. (2014). Yeşil Lojistik Uygulamaları ve İşletme Performansı Üzerine Bir Literatür Araştırması, III. Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi, 15-17 Mayıs, Trabzon.
• Yavuz, C., & Karabey, C. (2019). Yeşil Bina Sertifikası ve Lojistik Depolama Alanları. Çevre ve Lojistik Dergisi, 22(4), 102-115.s
• Yıldırım, M. (2022). Akıllı Lojistik Sistemlerinin Türkiye’deki Uygulamaları. Endüstriyel Lojistik Dergisi, 8(1), 45-59.
• Yuan, Y., Qian, Y., & Xie, J. (2019). Impact of autonomous vehicles on logistics and urban transportation. Transport Policy, 79, 124-133. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2019.05.004
• Zhang, D., Li, Q., & Yu, G. (2020). A comprehensive review on the role of AI in logistics: Opportunities and challenges. Computers & Industrial Engineering, 149, 106801. https://doi.org/10.1016/j.cie.2020.106801
• Zhao, X., & Lee, C. K. M. (2016). The impact of e-commerce on the logistics and transportation industry. Transport Policy, 49, 39-51.
• Zhao, X., & Dong, L. (2020). Green logistics in healthcare supply chains: Case study of COVID-19 vaccine distribution. Journal of Healthcare Engineering, 2020, 3172412.
• Zhu, Q. & Sarkis J. (2007). The Moderating Effects Of İnstitutional Pressures On Emergent Green Supply Chain Practices And Performance, International Journal of Production Research, 45: 4333-4355.http://www.cscmp.org/downloads/resources/glossary03.pdf,26.08.2010.