OECD Ülkelerinin Sağlık Finansman Sistemlerinin Sürdürülebilirliğine İlişkin Bir Değerlendirme

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 29, 31.12.2024

Necibe Kaya

Öz

Dünya ekonomisinin en büyük sektörlerinden biri olan sağlık hizmetleri, bir ülkeyi kalkındıran ve toplum refahını yükselten en önemli faktörlerden biri olarak kabul edilebilir. Dünya nüfusunun hızlı artışı, demografik yapının farklılaşması, artan talepler ve teknolojik ilerlemeler sağlık hizmetleri finansman sisteminde değişikliklerin yapılmasına ve sistemin sürekli yenilenmesine sebep olarak tercih edilen sağlık finansman sistemlerinin sürdürülebilirliğini etkileyebilmektedir. Hem sağlık hizmetlerinin finansmanında hem de sunumundaki kamu- özel karışımının dereceleri ülkelerin sosyal değerleri, verimlilik ve hakkaniyet politikalarına bağlı olarak değişebilmekte hatta ülke içinde zamanla farklılıklar gösterebilmektedir. Bu farklılıklar ise ülkelerin tercih ettikleri sağlık finansman sistemlerinin varlıklarının ne kadar sürdürülebilir olduğu problemini doğurmaktadır. Bu çalışmada OECD ülkelerinin sağlık finansmanı yapıları, sürdürülebilirlik sorunları ve uygulanan politika çözümleri ele alınarak mevcut veriler üzerinden OECD ülkelerinin sağlık finansman sistemlerinin sürdürülebilirliğine ilişkin içerik analizi yapılmıştır. Bu içerik analizinde sağlık alanında en çok tercih edilen finansman modellerinin sürdürülebilirlikleri belirli değişkenler aracılığıyla değerlendirilmiştir. Çalışmada kullanılan veriler, OECD'nin resmi yayınları, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verileri, akademik makaleler ve sağlık ekonomisi üzerine yapılan kapsamlı verilerden toplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Sistemi , Finansman , Sürdürülebilirlik , Sağlık Finansmanı , OECD

An Assessment of The Sustainability of Health Financing Systems of OECD Countries

Öz

Health services, one of the largest sectors of the world economy, can be considered as one of the most important factors that develop a country and increase social welfare. The rapid increase in the world population, the differentiation of the demographic structure, increasing demands and technological advances may affect the sustainability of the preferred health financing systems by causing changes in the health services financing system and continuous renewal of the system. The degree of public-private mix in both financing and delivery of health services may vary depending on the social values, efficiency and equity policies of countries, and may even vary within countries over time. These differences give rise to the problem of how sustainable the health financing systems preferred by countries are. In this study, health financing structures of OECD countries, sustainability problems and policy solutions applied are discussed and content analyses on the sustainability of health financing systems of OECD countries are made through available data. In this content analysis, the sustainability of the most preferred financing models in the field of health was evaluated through certain variables. The data used in the study were collected from official OECD publications, World Health Organization (WHO) data, academic articles and extensive data on health economics.

Anahtar Kelimeler

Health System , Financing , Sustainability , Health Financing , OECD

Kaynakça

• Açıkol, C. (2019). Türkiye’de sağlık sigortası uygulamaları ve seçilmiş ülke uygulamalarıyla karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi.
• Alanka, D. (2024). Nitel bir araştırma yöntemi olarak içerik analizi: Teorik bir çerçeve. Kronotop İletişim Dergisi, 1(1), 64-84.
• Aziz, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma ve yöntem teknikleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık.
• Cuadrado, C., Crispi, F., Libuy, M., Marchildon, G. ve Cid, C. (2019). National Health Insurance: A conceptual framework from conflicting typologies. Health Policy,123(7), 621-629.
• Cylus, J., Papanicolas, I. ve Smith, P. C. (2016). Sağlık sistemi verimliliği: Ölçümün politika ve yönetim için önemli hale getirilmesi. DSÖ Avrupa Bölge Ofisi.
• Çelik, Y. (2023). Sağlık harcamalarında sürdürülebilirlik riskte mi? Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 2(64), 52-57.
• Çınar, N. (2019). Sistematik Derleme. Sistematik derleme. https://sagbil.sakarya.edu.tr/sites/sagbil.sakarya.edu.tr/file/Prof._Dr_._Nursan_CINAR-_Sistematik_derleme_.pdf.
• Daştan, İ. ve Çetinkaya, V. (2015). OECD ülkeleri ve Türkiye’nin sağlık sistemleri, sağlık harcamaları ve sağlık göstergeleri karşılaştırması. Sosyal Güvenlik Dergisi, 5(1), 104-134.
• Deloitte (2012). Sürdürülebilir kamu ilaç finansman modeli için yol haritası ve süreç yönetimi. https://docplayer.biz.tr/94300-Surdurulebilir-kamu-ilac-finansman-modeli-icin-yol-haritasi-ve-surec-yonetimi.html.
• Fineberg, H. V. (2012). A successful and sustainable health system—how to get there from here. New England Journal Of Medicine, 366 (11), 1020-1027.
• Gitnux, (2023). 2023'teki en şaşırtıcı faks makinesi kullanım istatistikleri ve trendleri. https://blog.gitnux.com/fax-machine-usage-statistics/.
• Gür, L. ve Kaya, D. (2020). Finansman türüne göre OECD ülkelerinde sağlık harcamalarının gelişimi: 1980 sonrası. Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Bilimleri Akademik Araştırmalar Dergisi, 4(10), 36-52.
• Ibrahim, H., Mahmood, H. S. ve Ali, R. (2020). The major merits of healthcare ınsurance models a review study. Kerbala Journal Of Pharmaceutical Sciences, (18), 12-19.
• Jalali, F. S., Bikineh, P. ve Delavari, S. (2021). Strategies for reducing out of pocket payments in the health system: A scoping review. Cost Effectiveness And Resource Allocation, 19(1), 1-22.
• Joumard, I., Andre, C. ve Nicq, C. (2010). Sağlık bakım sistemleri: verimlilik ve kurumlar. OECD Ekonomi Departmanı Çalışma Belgeleri. No 769. OECD Yayıncılık. https://doi.org /10.1787 / 5kmfp51f5f9t -en.
• Kocataşkın, E. (2019). Türkiye’de sağlık finansman sisteminde genel vergilerin yeri ve önemi. Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(17), 270-279.
• Kos, M. (2018). Introduction to healthcare systems. The Pharmacist Guide To Implementing Pharmaceutical Care, 437–441.
• Mossialos, E., Wenzl, M., Osborn, R. ve Anderson, C. (2015). International profiles of health care systems. The Commonwealth Fund.
• Mutlu A. I. ve Kadir A. (2005). Sağlık ekonomisine giriş. Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa.
• Nordic health 2030. http://nordichealth2030.org/.
• OECD, (2015). Fiscal sustainability of health systems bridging health and finance perspectives. OECD Publishing, Paris, Https://Doi.Org/10.1787/9789264233386-En.
• OECD. (2020). Financing long-term care in ageing societies. OECD Publishing.
• OECD Sağlık İstatistikleri. (2021). Https://Www.Oecd.Org/Health/Health-Data.Htm.
• OECD. (2023). OECD Sağlık İstatistikleri. (2023). Bir bakışta sağlık: OECD göstergeleri. OECD Yayıncılık. https ://doi .org /10.1787 /health_glance -2023 -en.
• Olha, L. (2019). The healthcare models: global background and Ukraıne's development. Scıentıfıc Development Of New Eastern Europe, 192.
• Oyibo, P. G. (2011). Out-of-pocket payment for health services: Constraints and implications for government employees in Abakaliki, Ebonyi State, South East Nigeria. African Health Sciences, 11(3), 481-500.
• Özer, Ö. ve Yıldırım, H. H. (2016). Türkiye sağlık sisteminin finansal sürdürülebilirliğine yönelik bir uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 149-161.
• Reeves, A., McKee, M., Basu, S. ve Stuckler, D. (2014). Sıkı tasarruf ve sağlık hizmetlerinin politik ekonomisi: 27 Avrupa ülkesindeki harcama değişikliklerinin 1995–2011 yılları arasındaki ülkeler arası analizi. Sağlık Politikası, 115 (1), 1-8.
• Ruggeri, J. (2006). Health care spending, fiscal sustainability and public ınvestment. The Saskatchewan Institue Of Public Policy, Public Policy Paper No: 42.
• Sepetis, A. (2020). Sustainable finance in sustainable health care system. Published By Open Journal Of Business And Management, 8 (1), 262-281. doi: 10.4236/ojbm.2020.81016 .
• Thomson, S., Figueras, J., Evetovits, T., Jowett, M., Mladovsky, P., Maresso, A., Cylus, J., Karanikolos, M. ve Kluge, H. (2014). Ekonomik kriz, sağlık sistemleri ve Avrupa'da sağlık: Politika üzerindeki etki ve sonuçlar. DSÖ Avrupa Bölge Ofisi.
• UNDP, (2023). Https://undp-capacitydevelopmentforhealth.org/undp-support-to-sustainable-health-financing/.
• WHO. (2018). Hayatta kal, geliş, dönüş. Kadın, çocuk ve ergen sağlığı için küresel strateji: 2030 hedeflerine doğru ilerlemeye ilişkin 2018 raporu. Dünya Sağlık Örgütü. https://www.everywomaneverychild.org/wp%20content/uploads/2018/05/EWECGSMonitoringReport2018.pdf.
• WHO. (2021). Yaşlanma ve sağlık konusunda küresel rapor. Dünya Sağlık Örgütü. https ://www.who .int /publications /i /item /9789241565042.
• WHO. (2022). Health financing for universal health coverage. World Health Organization.
• WHO. (2023), Anne ölüm oranı. Dünya Sağlık Örgütü, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/maternal-mortality.
• Wouters, O. J., Cylus, J., Yang, W., Thomson, S. ve Mckee, M. (2016). Medical savings accounts: Assessing their impact on efficiency, equity and financial protection in health care. Health Economics, Policy And Law, 11(3), 321-335.