Bütün dillerde, lügat/sözlük çalışmalarının önemli yeri vardır. Arap dilinde de gerek
dilin öğrenim ve öğretiminde ve gerekse başta Kur’ân-ı Kerim ve Hadis-i Şerif olmak
üzere klasik metinlerin anlaşılması ve dili tespit etme yönünde yapılan sözlük çalışmaları,
değişik başlıklar altında çok erken dönemde başlamıştır. İkinci hicri asrın başlarından
itibaren geliştirilen farklı yöntemlerle aralıksız sürmüştür. Son dönemlerde yapılan
indeks çalışmaları ile de iyice geliştirilmiştir. Çeşitli müellifler tarafından yazılan bu
sözlük ve indekslerden bir kısmı telif edildiği tarihten günümüze kadar geçerliliğini
sürdürmüş ve Arap Dili ve İslam bilimleri alanında çalışan her kesin baş ucu kitabı
olmuştur. Bu makalemizde, bu sözlüklerden çok önemli gördüğümüz bazılarını ele alıp
onları tanıttık, metotları, kullanma yöntemleri ve telif amaçları hakkında bilgi verdik.
Bunları önce lügatler/sözlükler ve kelime indeksleri olarak ikiye ayırdık. Ardından da
sözlükleri; son harf esasına göre tasnif edilenler ( es-Sihah, Lisânu’l- ‘Arab, Kâmûsu’lmuhît
ve Tâcu’l- ‘arûs) ve ilk harf esasına göre tasnif edilenler (Esâsu’l-belâğa ve
Misbâhu’l- münîr) olarak iki başlık altında tanıttık. Devamla da konularına göre tasnif
edilen sözlüklere değinip önemlilerinin adlarını verdikten sonra, alanın en kapsamlı ve en
mükemmel sözlüğü olan el-_Muhassas’ı tanıttık. Makalemizin ikinci bölümünü oluşturan
“İndeks Kitapları” başlığı altında da el-Mu’cemu’l – Mufehres Li Elfâzi’l – Kur’âni’l-
Kerîm ve el-Mu‘cem el – Mufehres li Elfâzi’l – Hadîs ve Miftâhu Kunûzi’s- Sunne
hakkında bilgi verdik. Yine her biri alanının en önemli eserlerinden olan el-Mufredât ve
Keşşafü Istılâhâti’l – Funûn ve’l- ‘ulûm’u da bu bölümün devamında tanıttık.
Lügat Kâmûs es- Sihâh Lisânu’l- ‘Arab Tâcu’l- ‘arûs Esâsu’lbelâğa Misbâhu’l- münîr el- mu’cemu’l- müfehres el-Müfredât
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | October 1, 2018 |
Submission Date | April 10, 2018 |
Acceptance Date | July 25, 2018 |
Published in Issue | Year 2018 Volume: 8 Issue: 4 |