Okul Öncesi Dönemde Uygulanan Rekreatif Etkinliklerin Sosyal Beceriler Üzerinde Etkisi

Year 2025, Volume: 14 Issue: 3, 255 - 265, 30.07.2025

Dilara Almıla Kaynak , Munise Duran

https://doi.org/10.22282/tojras.1609710

Abstract

Bu araştırmanın amacı okul öncesi dönemde rekreatif etkinliklerin sosyal beceriler üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmada ön test son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma grubu Millî Eğitim Bakanlığına bağlı bağımsız anaokulunda okul öncesi eğitime devam eden 60-72 aylık çocuklardan 18’i deney, 18’i kontrol grubu olmak üzere toplam 36 çocuktan oluşmaktadır. Deney grubuna 8 hafta boyunca haftada 3 gün olmak üzere 24 farklı rekreatif etkinlik uygulaması yapılmış, kontrol grubuna ise müfredat dışında herhangi bir ek çalışma uygulanmamıştır. Veriler Avcıoğlu (2007) tarafından geliştirilen Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği (4-6 yaş için) ile toplanmıştır. Toplanan nicel verilerin analizinde araştırmanın alt problemleri doğrultusunda; Normal Dağılım Testi, Wilcoxon Testi ve Mann–Whitney U testi uygulanmıştır. Araştırmanın istatiksel işlemleri sonucunda, rekreatif etkinlik uygulanan deney grubunun toplam sosyal beceri puanının kontrol grubundan daha fazla olduğu görülmüş ve buna bağlı olarak rekreatif etkinliklerin sosyal beceri gelişimi üzerinde olumlu etkisi olduğu saptanmıştır. “Kızgınlık Davranışlarını Kontrol Etme’’ ve ‘‘Değişikliklere Uyum Sağlama Becerileri” alt boyutunda deney ve kontrol grubunda anlamlı bir farklılık gözlemlenmezken, “Akran Baskısıyla Başa Çıkma” alt boyutunda kontrol grubunun puanlarının arttığı belirlenmiştir. “Kişiler Arası Beceriler”, “Sözel Açıklama Becerileri”, “Kendini Kontrol Etme Becerileri”, “Amaç Oluşturma Becerileri”, “Dinleme Becerileri”, “Görevleri Tamamlama Becerileri”, “Sonuçları Kabul Etme Becerileri” alt boyutlarında okul öncesi dönemde uygulanan rekreatif etkinlikler çocukların sosyal becerilerini artırmıştır.

Keywords

Psikomotor gelişim , rekreatif etkinlikler , sosyal beceri.

The Effect of Recreational Activities Applied in Preschool Period on Social Skills

Abstract

The purpose of this study is to examine the effect of recreational activities on social skills in the preschool period. A pretest-posttest control group quasi-experimental design was used in the study. The study group consisted of a total of 36 children aged 60-72 months who were enrolled in preschool education at an independent kindergarten affiliated with the Ministry of National Education, with 18 children in the experimental group and 18 in the control group. The experimental group participated in 24 different recreational activities three days a week for eight weeks, while the control group did not participate in any additional activities outside of the curriculum. Data were collected using the Social Skills Assessment Scale (for ages 4-6) developed by Avcıoğlu (2007). In the analysis of the collected quantitative data, the Normal Distribution Test, Wilcoxon Test, and Mann–Whitney U test were applied in line with the sub-problems of the research. As a result of the statistical operations of the research, it was observed that the total social skills score of the experimental group that underwent recreational activities was higher than that of the control group, and accordingly, it was determined that recreational activities had a positive effect on social skills development. While no significant difference was observed between the experimental and control groups in the sub-dimensions of “Controlling Anger Behaviors” and “Adapting to Change Skills,” it was determined that the control group's scores increased in the sub-dimension of “Coping with Peer Pressure.” Recreational activities applied in the sub-dimensions of “Interpersonal Skills,” “Verbal Explanation Skills,” “Self-Control Skills,” “Goal-Setting Skills,” “Listening Skills,” “Task Completion Skills,” and “Acceptance of Results.

Keywords

Psychomotor development , recreational activities , social skills.

References

• Altınköprü, T. (2002). Çocuğun başarısı nasıl sağlanır. Hayat Yayıncılık.
• Aslan, B. (2018). Yaratıcı drama uygulamalarının okul öncesi dönemi öğrencilerinin besinler konusundaki öğrenmelerine ve sosyal uyum becerileri kazanmalarına etkisi [Yüksek Lisans]. Bartın Üniversitesi.
• Aslan, E. (2008). Drama temelli sosyal beceri eğitiminin 6 yaş çocuklarının sosyal ilişkiler ve işbirliği davranışlarına etkisi [Yüksek Lisans, Adnan Menderes Üniversitesi]. http://adudspace.adu.edu.tr:8080/xmlui/handle/11607/1160
• Avcıoğlu, H. (2007). Sosyal becerileri değerlendirme ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması (4-6 yaş). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 93-103. https://www.academia.edu/download/3624334/2007-2-87-101-7.pdf
• Balat, U. G. (2005). Değerler eğitimi ve değerler eğitimi programları. Içinde A. Oktay & Ö. Polat. Unutkan (Ed.), Okul öncesi dönemde güncel konular (ss. 201-204).
• Bayazıt, B., Acar, F., Ateş, O., & Sağıroğlu, İ. (2003). 5-6 yaş grubu çocuklara uygulanan yaratıcı drama ve modern dans etkinliklerinin çocukların sosyal gelişimine etkisi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 11(2), 119-122.
• Bayazıt, B., Telci, Ş., Erenci, T., & Canerik, Ç. (2007). Okulöncesi eğitim kurumlarında yaptırılan rekreaktif etkinliklerin çocukların sosyal gelişim ile güven duygusu gelişimine etkisi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 107-113.
• Boz, M., Uludağ, G., & Tokuç, H. (2018). Aile katılımlı sosyal beceri oyunlarının okul öncesi dönemdeki çocukların sosyal becerilerine etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 137-158.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (24. bs). Pegem Atıf İndeksi.
• Ceylan, Ş., & Özyürek, A. (2014). Okul öncesi çocuklarda sosyal becerilerin desteklenmesi konusunda öğretmen ve veli görüşlerinin belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(35), 99-114. https://doi.org/10.9779/PUJE575
• Daniel, M. (2004). Doing quantitative research in education with SPSS. SAGE.
• Dinç, B. (2002). Okulöncesi Eğitimin 4-5 Yaş Çocuğunun Sosyal Gelişimine Etkileri Konusunda Öğretmen Görüşleri [Yüksek Lisans, Anadolu Üniversitesi]. https://www.proquest.com/docview/2606872035?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true&sourcetype=Dissertations%20&%20Theses
• Doğanay, A. (2006). Değerler eğitimi. İçinde Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi “yapılandırmacı bir yaklaşım. Pegem-A Yayıncılık.
• Durualp, E. (2009). Anasınıfına devam eden altı yaş çocuklarının sosyal uyum ve becerilerine oyun temelli sosyal beceri eğitiminin etkisinin incelenmesi: Çankırı örneği [Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Dündar, K. E. (2011). Okul öncesi eğitimin ilköğretimdeki başarıya etkisine ilişkin öğretmen görüşleri (Diyarbakır ili örneği) [Yüksek Lisans, Fırat Üniversitesi]. https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/356084
• Ekinci Vural, D. (2006). Okul öncesi eğitim programındaki duyuşsal ve sosyal becerilere yönelik hedeflere uygun olarak hazırlanan aile katılımlı sosyal beceri eğitimi programının çocuklarda sosyal becerilerin gelişimine etkisi - ProQuest [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. https://www.proquest.com/docview/2957138523?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true&sourcetype=Dissertations%20&%20Theses
• Ekiz, D. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri. Lisans yayıncılık.
• Gallahue, D. L. (1982a). Assessing motor development in young children. Studies in Educational Evaluation, 8(3), 247-252.
• Gallahue, D. L. (1982b). Understanding motor development in children. John Wiley & Sons.
• Gürkan, T. (2009). Erken çocukluk dönemi ve okul öncesi eğitim (AÖF Yayın No:957). Anadolu Üniversitesi.
• Hazar, A. (2014). Rekreasyon ve Animasyon (4. Baskı). Detay Yayıncılık.
• Kılbaş, Ş. (2001). Rekreasyon boş zamanı değerlendirme. Anaca Yayınları.
• Kırıkoğlu, S. (2004). Doğa eğitimi programlarının uygulama boyutunda planlama sürecinin rolü [Yüksek Lisans]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Maden, S. (2010). Türkçe öğretmenlerinin drama yöntemini kullanmaya yönelik öz yeterlikleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 259-274. https://dergipark.org.tr/en/pub/mkusbed/issue/19556/208652
• McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2001). Research in education: Evidence-based inquiry. A Conceptual Introduction. Pearson.
• MEB. (2006). 28.  Temel Spor Eğitimi Öğretim Programı 9.Sınıf. T. C. Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü.
• Metcalfe, A. (2005). Leisure and Recreation in a Victorian Mining Community. Içinde The Social Economy of Leisure in North-East England (ss. 1820-1914). Routledge.
• Ogelman, H. G. (2014). Okul öncesi eğitim kurumlarında serbest zaman etkinliklerinin gözlemlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(26), 125-138.
• Öztürk, Y. (2018). Boş zaman, rekreasyon ve turizm kavramları arasındaki ilişkinin karşılaştırmalı bir analizi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 1(2), 31-42.
• Özyürek, A., & Aydoğan Y. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin serbest zaman etkinliklerine ilişkin uygulamalarının incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 41-58.
• Pehlivan, H. (2012). Oyun ve öğrenme. Anı Yayıncılık.
• Piaget, J. (1999). Play, Dreams And Imitation In Childhood . Routledge.
• Saka, T., Yıldız, Y., Tekbaş, Ö. F., & Aydın, T. (2008). Genç erkeklerde spor okulu eğitim programının bazı antropometrik ve fonksiyonel testler üzerine etkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 1-8.
• Sevinç, M. (2004). Erken çocukluk gelişimi ve eğitiminde oyun. Morpa Kültür Yayınlar.
• Tamer, K. (1998). Sportif rekreasyon etkinliklerine liderlik eden antrenörlerin lider davranış boyutları [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Taşkın, S., Çelik, N. M., & Taşkın, M. (2019). İlköğretim çağındaki çocuklarda 8 haftalık rekreatif etkinliklerin benlik saygısı üzerine etkisinin incelenmesi. International Social Mentality And Researcher Thinkers Journal, 5(19), 782-789.
• Temur, Ö., & Yuvacı, Z. (2014). Okul öncesi değer eğitimi uygulayan okullardan seçilen değerlerin ve etkinliklerin incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 122-149.
• Trochim, W. M. (2001). Research methods knowledge base (C. 2). Atomic dog publishing.
• Tuncel, İ. (2008). Duyuşsal özelliklerin gelişimi açısından örtük program. [Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tunçeli, H. İ., & Zembat, R. (2017). Erken çocukluk döneminde gelişimin değerlendirilmesi ve önemi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3.(3), 1-12.
• Tüfekçioğlu, E., & Ayça, İ. B. (2008). Okul öncesi 4-6 yaş çocuklarında algısal motor gelişim programlarının denge ve çabukluk üzerine etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2).
• Türedi, H. (2008). Örtük programın eğitimde yeri ve önemi [Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ulusoy, A. (2002). Gelişim ve öğrenme. Anı Yayıncılık.
• Yaman, M., & Arslan, S. (2009). Çocuk ve gençlik suçlarının önlenmesinde rekreatif sporlar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 445-459. http://www.insanbilimleri.com
• Yetim, Azmi. A. (2005). Sosyoloji ve spor. Morpa Kültür Yayınları.
• Yiğiter, K. (2012). Rekreatif etkinliklerin üniversite öğrencilerinde algılanan problem çözme becerisi ve benlik saygısı düzeylerine etkisi [Doktora Tezi]. Kocaeli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.