An Investıgatıon Of The Self-Perceptıon Levels Of Leadershıp Behavıors Of Sports Scıences Faculty Students

Year 2025, Volume: 14 Issue: 4, 443 - 451, 30.10.2025

Çetin Tan , Hüseyin Çağdaş Batmaz , Oğuzhan Zirek , Mustafa Karadağ

https://doi.org/10.22282/tojras.1652319

Abstract

This study aims to examine the self-perceived levels of leadership behaviors among students of the Faculty of Sport Sciences in relation to various variables. In line with this aim, investigating the relationships between students’ self-perceptions of leadership behaviors and psychological factors such as individual self-confidence, motivation, and social interaction, as well as environmental variables including the educational environment, attitudes of academic staff, and participation in sports activities, will contribute to a more comprehensive understanding of leadership development processes. The research employed a causal-comparative design, and the effects of dependent variables on independent variables were analyzed using comparative statistical tests. The “Leadership Self-Perception Scale,” consisting of four dimensions, was used as the measurement tool and administered to students of Fırat University’s Faculty of Sport Sciences. The data were analyzed using the SPSS 21.0 software package, and depending on the number of groups forming the variables, either t-tests or one-way ANOVA analyses were conducted. The findings indicated that students’ average self-perception scores for leadership behaviors were high in the dimensions of participative, effective, and determined leadership, while they were moderate in the self-confident leadership dimension. The results also revealed that students’ self-perceptions of leadership behaviors varied according to several factors. Furthermore, it was recommended that leadership education programs be developed and customized according to variables such as age, gender, department, and academic year to enhance their effectiveness.

Keywords

Sports , Leadership , Leadership Behaviors , Self-Perception

Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Liderlik Davranışları Öz Algı Düzeyinin İncelenmesi

Abstract

Bu araştırma, spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin liderlik davranışlarına yönelik öz algı düzeylerini çeşitli değişkenler açısından incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin liderlik davranışlarına ilişkin öz algı düzeylerinin; bireysel özgüven, motivasyon ve sosyal etkileşim gibi psikolojik faktörler ile eğitim ortamı, akademik personelin tutumu ve öğrencilerin spor etkinliklerine katılımı gibi çevresel değişkenler arasındaki ilişkiler açısından incelenmesi, liderlik gelişim süreçlerinin daha bütüncül biçimde anlaşılmasına önemli katkılar sağlayacaktır. Araştırmada model olarak nedensel karşılaştırmalı araştırma modeli kullanılmış ve bağımlı değişkenlerin, bağımsız değişkenler üzerindeki etkisi karşılaştırma testleri kullanılarak ölçülmüştür. Araştırma da ölçme aracı olarak “Liderlik Öz Algısı Ölçeği” kullanılmıştır. Dört boyuttan oluşan ölçek araştırmanın örneklemini oluşturan Fırat Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerine uygulanmıştır. Veriler SPSS 21.0 paket programıyla analiz edilmiştir. Değişkenleri oluşturan grup sayısına göre de t testi veya tek yönlü varyans analiziyle test edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin liderlik davranışları öz algı düzeyleri puan ortalamasının katılımcı, etkili ve kararlı lider boyutlarında yüksek düzeyde olduğu; kendine güvenen lider boyutunda ise orta düzeyde bir puan ortalamasının olduğu görülmüştür. Bu araştırmanın sonuçları, öğrencilerin liderlik davranışlarına ilişkin öz algılarının çeşitli faktörlere göre farklılıklar gösterdiğini ortaya koymuştur. Ayrıca liderlik eğitiminin daha etkin olabilmesi için yaş, cinsiyet, bölüm ve sınıf düzeyine göre özelleştirilmiş eğitim programlarının geliştirilmesi de önerilmiştir.

Keywords

Spor , Liderlik , Liderlik Davranışları , Öz Algı

References

• Akyüz, Ö., & Karavelioğlu, M. B. (2022). Spor bilimleri fakültesinde okuyan aktif sporcuların liderlik özelliklerinin belirlenmesi. International Journal of Contemporary Educational Studies, 8(1), 231-245. https://doi.org/10.61087/IntJCES.2024.16
• Avcı, Ö., & Yaşar, Y. (2016). Bir kamu kuruluşunda çalışanların liderlik algıları: Olgu bilimsel bir yaklaşım. Akademik İncelemeler Dergisi, 1(11), 187-205. https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.743075
• Batmaz, H. Ç., Yıldırım, F., Coşkuner, Z., Karadağ, M., & Atalı, A. (2013). Ortaöğretim kurumlarında voleybol oynayan sporcuların spora yönelik beklenti ve memnuniyet düzeyleri. E-Journal of New World Sciences Academy, 8(4), 65-74. https://doi.org/10.12739/NWSA.2013.8.4.2B0096
• Bolat, T., & Seymen, O. A. (2003). Örgütlerde iş etiği ve kariyer yönetimi ilişkisi: Normatif etik boyutuyla bir değerlendirme. Yönetim, 14(45), 3-19.
• Bozyiğit, E., & Çetin, E. (2019). Spor bilimleri kendi kendine liderlik düzeylerinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 78-87. https://doi.org/10.33689/spormetre.453252
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Doğu, A. (2013). Yakın dönem gençlik ve spor politikalarının değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Fraenkel, J., Wallen, N., & Hyun, H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed.). McGraw Hill.
• George, D., & Mallery, P. (2014). IBM SPSS for Windows 23 step by step: A simple guide and reference (17.0 update, 14th ed.). Routledge.
• Gordon, T. (1998). Etkili liderlik eğitimi (E. Aksay, Çev., 6. basım). Sistem Yayıncılık.
• Gökbaraz, N., Bozyiğit, E., & Gökçe, H. (2021). Spor bilimleri öğrencilerinin liderlik davranışlarına ilişkin öz algıları ile yaratıcı kişilik özellikleri arasındaki ilişki. Avrasya Spor Bilimleri Araştırmaları, 6(1), 77-88. https://doi.org/10.29228/ERISS.7
• Gülşen, D. B. A., & Yıldız, A. B. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin bireysel girişimcilik ve liderlik davranışlarına ilişkin öz algılarının incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 13(3), 231-244. https://doi.org/10.17155/omuspd.1193189
• Gürsoy, A. (2005). Liderlikte duygusal zeka: Liderlik özellikleri ile duygusal zekalı liderlere ulaşılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Celal Bayar Üniversitesi.
• Hallmann, K., & Giel, T. (2018). Esports – Competitive sports or recreational activity? Sport Management Review, 21(1), 14-20. https://doi.org/10.1080/14413523.2024.2346633
• James, L., Collins, D., & Nash, C. (2024). Empowering women through sport: Developing for competition and life. Annals of Social Science & Management Studies, 10(3), 1-7. https://doi.org/10.19080/ASM.2024.10.555790
• Kansu, A. F., & Sayar, G. H. (2018). Öz yeterlik, yaşam anlamı ve yaşam bağlılığı kavramları üzerine bir inceleme. Etkileşim, 1(1), 78-89. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2018.1.11
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. (11. Baskı). Ankara: Bilim Kitap
• Khalidi, M. A. (2013). Natural categories and human kinds: Classification in the natural and social sciences. Cambridge University Press.
• Kırtasiye Limited Şirketi.
• Kupiek, M. (2021). Digital leadership, agile change and the emotional organization; future of business and finance. Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-658-33489-5_6
• Luthans, F., & Youssef, C. M. (2007). Emerging positive organizational behavior. Journal of Management, 33(3), 321-349. https://doi.org/10.1177/0149206307300814
• Maxwell, J. (1996). QualitativeResearch Design: An İnteradive Approach. ThousandOaks, CA: Sage
• Nanayakkara, S. (2012). Crossing boundaries and changing identities: Empowering South Asian women through sport and physical activities. International Journal of the History of Sport, 29(13), 1885-1906. https://doi.org/10.1080/09523367.2012.707649
• Özbek, O., & Kızılyallı, M. (2017). Lisans öğrencilerinin liderlik davranışlarına ilişkin öz algıları: Ölçek geliştirme çalışması. International Journal of Human Sciences, 14(4), 4112-4122. https://doi.org/10.14687/jhs.v14i4.4635
• Özen, G., & Eroğlu, S. (2022). Egzersiz ve spor bilimleri bölümü öğrencilerinin liderlik tarzları. Uluslararası Beden Eğitimi ve Spor Teknolojileri Dergisi, 3(2), 1-7.
• Pape, M. (2020). Gender segregation and trajectories of organizational change: The underrepresentation of women in sports leadership. Gender & Society, 34, 81-105. https://doi.org/10.1177/0891243219867914
• Rickards, T., & Clark, M. (2006). Dilemmas of leadership. Routledge.
• Sarıkol, E., & Ustaoğlu Hoşver, P. (2023). Spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören antrenörlük bölümü öğrencilerinin liderlik tarzı algılarının incelenmesi (İDÜ örneği). Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 18-30. https://doi.org/10.31680/gaunjss.1243219
• Searle, J. R. (1995). The construction of social reality. Penguin Books.
• Sterrett, W., & Richardson, J. W. (2020). Supporting professional development through digital principal leadership. Journal of Organizational Educational Leadership, 5(2), 1-19. https://doi.org/10.33369/jeml
• Tengilimoğlu, D. (2005). Hizmet işletmelerinde liderlik davranışları ile iş doyumu arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 23-45.
• Yukl, G., & Van Fleet, D. D. (1992). Theory and research on leadership in organizations. In M. D. Dunnette & L. M. Hough (Eds.), Handbook of industrial and organizational psychology (Vol. 3, 2nd ed., pp. 147-197). Consulting Psychologists Press.