The Effect of Physıcal Actıvıty On Happıness, Stress and Self-Effıcacy in Dısabled Indıvıduals

Year 2025, Volume: 14 Issue: 4, 435 - 442, 30.10.2025

Buşra Özcan , Abdulaziz Demir

https://doi.org/10.22282/tojras.1726657

Abstract

The aim of this study was to examine the effects of 6 weeks of physical activity on happiness, stress and self-efficacy in individuals with different types of disabilities. The effects of physical activity on psychological development and its relationship with various demographic factors were investigated. In the study, 29 disabled individuals aged 18-25 years, 15 experimental group and 14 control group, participated in Siirt province. Oxford Happiness Scale Short Form, Perceived Self-Efficacy Scale and Perceived Stress Scale were used as data collection tools. The data of the disabled individuals were analyzed with the pre-test and post-test taken before and after physical activity for the experimental group. The control group was not given any activity and the scales were filled in as a pretest and the same scales were repeated as a posttest at the end of 8 weeks The data obtained were organized with Microsoft Excel package program and analyzed with SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 29.0 package program. Before starting the analysis, the conformity of the numerical data to normal distribution was examined by Skewness and Kurtosis tests, Histogram and Q-Q Plot graphs. The findings of the study showed that there was no statistically significant difference in the self-efficacy levels of regular physical activities in disabled individuals, there was a statistically significant difference in happiness levels in the group factor, and finally, there was a statistically significant difference in perceived stress levels in the group factor.

Keywords

Physical Activity , Individual with Disabilities , Stress , Happiness

Engelli Bireylerde Fiziksel Aktivitenin Mutluluk, Stres ve Özyeterlilik Üzerindeki Etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, farklı engel türlerindeki bireyler ile yapılan 6 haftalık fiziksel aktivitenin mutluluk, stres ve öz yeterliliklerine etkisinin incelenmesidir. Fiziksel aktivitenin psikolojik gelişim üzerindeki etkileri ve çeşitli demografik faktörlerle farklılaşması araştırılmıştır. Araştırmaya, Siirt ilinde 18-25 yaş arası 15 deney ve 14 kontrol grubu olmak üzere 29 engelli birey katılmıştır. Veri toplama aracı olarak, Oxford Mutluluk Ölçeği Kısa Formu, Algılanan Özyeterlilik Ölçeği ve Algılanan Stres Ölçeği kullanılmıştır. Engelli bireylerin verileri, deney grubu için fiziksel aktivite öncesi ve sonrası alınan ön test ve son test ile analiz edilmiştir. Kontrol grubuna herhangi bir aktivite yaptırılmamış öntest olarak ölçekler doldurtulmuş ve 6 haftanın sonunda sontest olarak aynı ölçekler tekrar edilmiştir. Elde edilen veriler, Microsoft Excel paket programı ile düzenlendikten sonra SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 29.0 paket programı ve ile analiz edilmiştir. Analizlere başlamadan önce sayısal verilerin normal dağılıma uygunluğu Skewness (çarpıklık) ve Kurtosis (basıklık) testleri, Histogram ve Q-Q Plot grafikleri ile incelenmiştir. Çalışmanın bulguları, düzenli yapılan fiziksel aktivitelerin engelli bireylerde öz yeterlilik düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı, mutluluk düzeylerinde, grup faktöründe istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu ve son olarak algılanan stres düzeylerinde yine grup faktöründe istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Fiziksel Aktivite , Engelli Birey , Stres , Mutluk , Öz Yeterlilik.

Ethical Statement

Bu araştırma için gerekli izinler “Siirt Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik Kurulu’nun 10/03 /2025 tarihli ve 8691 sayılı kararıyla etik kuruldan geçmiştir

References

• Afroozeh, M., Ebrahimi, F., & Karimi, A. (2024). Engelli bireylerde sporun psikolojik etkileri. Rekreasyon ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(2), 77–89.
• Aköğretmen, E. (2023). Savaş sonrası dönemde engelli bireylerin artışı: Sosyal bir değerlendirme. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(3), 110–125.
• Arı, M. (2016). Rehabilitasyon süreci ve engellilik. Psikoloji ve Eğitim Dergisi, 9(2), 65–72.
• Bora, H. (2024). İşitme engelli bireylerde fiziksel aktivite programlarının psikolojik etkileri. Engelli Araştırmaları Dergisi, 12(1), 112–120.
• Buchele Harris, H., Cortina, K. S., Templin, T., Colabianchi, N., & Chen, W. (2018). Impact of Coordinated‐Bilateral Physical Activities on Attention and Concentration in School‐Aged Children. BioMed research international, 2018(1), 2539748.
• Bull, F. C., Al-Ansari, S. S., Biddle, S., Borodulin, K., Buman, M. P., Cardon, G., ... Willumsen, J. F. (2020). World Health Organization 2020 guidelines on physical activity and sedentary behaviour. British Journal of Sports Medicine, 54(24), 1451–1462.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (28. baskı). Pegem Akademi.
• Chen, Y., Wang, Z., & Sun, J. (2024). Physical activity and multidimensional well-being in people with disabilities: Evidence from a longitudinal study. Disability and Health Journal, 17(1), 101257.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates.
• Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24(4), 385–396.
• Çetin, S. (2017). Engelli bireylerin tarihsel süreci. Toplum Bilimleri Dergisi, 10(1), 15–28.
• Doğan, T., & Çötok, N. A. (2011). Oxford mutluluk ölçeği kısa formunun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 165–172.
• Elmacı, M. (2014). Engelli bireylerin tarihsel gelişimi ve aile tutumları. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(2), 59–74.
• Erci, B. (2006). A Turkish version of the general self-efficacy scale: Validity and reliability analysis. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(1), 21–28.
• Eski, T., & Yılmaz, B. H. (2024). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin teknoloji bağımlılıkları ile spora bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports, 13(3), 269–276.
• Eskin, M., Harlak, H., Demirkıran, F., & Dereboy, Ç. (2013). Algılanan stres ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Güvenirlik ve geçerlik analizi. Yeni Symposium, 51(3), 132–140.
• Fakazlı, A. E., İlhan, L., & Yarayan, Y. E. (2021). Engelli bireyler ile çalışma değişkeni bakımından spor eğitmenlerinde empatik eğilim. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 26(2), 235–246.
• Faul, F., Erdfelder, E., Buchner, A., & Lang, A.-G. (2009). Statistical power analyses using G*Power 3.1: Tests for correlation and regression analyses. Behavior Research Methods, 41(4), 1149–1160. https://doi.org/10.3758/BRM.41.4.1149
• George, D., & Mallery, P. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference (10th ed.). Pearson.
• Gürer, B., Baştuğ, G., & Öner, F. (2014). Engelli bireylerde sporun stres düzeyi üzerine etkisi. Spor Bilimleri Dergisi, 25(2), 44–51.
• Herbert, C., Meixner, F., Wiebking, C., & Gilg, V. (2020). Regular physical activity, short-term exercise, mental health, and well-being among university students: the results of an online and a laboratory study. Frontiers in psychology, 11, 509.
• Hills, P., & Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: A compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual Differences, 33(7), 1073–1082.
• Jerusalem, M., & Schwarzer, R. (1995). Generalized Self-Efficacy scale. In J. Weinman, S. Wright, & M. Johnston (Eds.), Measures in health psychology: A user's portfolio. Causal and control beliefs (pp. 35–37). NFER-Nelson.
• Kim, J. H., Park, S. H., & Lee, J. Y. (2025). Association between physical activity and stress in individuals with disabilities in South Korea. Journal of Exercise Rehabilitation, 21(2), 150–157.
• Kim, J., Choi, J., & Lee, S. (2021). The effect of social and recreational physical activity on happiness and health in individuals with special needs. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(5), 2345.
• Kozak, M., İlhan, E. L., & Yarayan, Y. E. (2019). Zihinsel yetersizlik, spor ve ruhsal uyum ilişkisi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 51–65.
• Kul, M., Kuru, E., & Ermiş, E. (2011). İşitme engelli bireylerde sporun öfke ve öz yeterlilik üzerindeki etkileri. Eğitim ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 60–66.
• Li, H., Zhang, Y., & Chen, X. (2024). Effects of physical activity on stress and happiness hormones. Journal of Exercise and Health Sciences, 18(3), 210–218.
• Özgür, H. (2019). İkinci dünya savaşı ve insanlık tarihi üzerindeki etkileri. Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 6(1), 45–62.
• Sandıkçı, V. (2017). Fiziksel aktivite düzeyi ve öz yeterlilik arasındaki ilişki. Spor ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(2), 76–82.
• Scholz, U., Meyer, M., & Hoffmann, R. (2024). Paralimpik oyunların tarihi gelişimi ve önemi. Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi, 12(1), 100–112.
• Schwarzer, R., Babler, J., Kwiatek, P., Schröder, K., & Zhang, J. X. (1997). The assessment of optimistic self-beliefs: Comparison of the German, Spanish, and Chinese versions of the General Self-Efficacy Scale. Applied Psychology, 46(1), 69–88.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson.
• Tavakol, M., & Dennick, R. (2011). Making sense of Cronbach's alpha. International Journal of Medical Education, 2, 53–55.
• Te Velde, S. J., Singh, A. S., Chinapaw, M. J., Van Mechelen, W., & Brug, J. (2018). Association between sport participation and self-efficacy in adolescents with special needs. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 15(1), 1–8.
• Tokat, A., Yılmaz, R., & Kaya, S. (2024). Engellilik nedenleri ve önleme stratejileri. Sağlık Bilimleri Araştırma Dergisi, 14(1), 33–41.
• Tóth, K., & Máté, S. (2025). Effects of physical activity on self-efficacy in people with disabilities. Journal of Rehabilitation Sciences, 11(1), 25–32.
• Uzunçayır, D., Yılmaz, S. H., & Yarayan, Y. E. (2023). Yoga temelli fiziksel aktivite programına katılan otizm spektrum bozukluğu olan çocukların kazanımları: Ebeveyn ve öğretmen görüşleri doğrultusunda fenomenolojik bir araştırma. Trakya Eğitim Dergisi, 13(3), 2165–2177.
• Wilski, M., Tomczak, M., & Chrapusta, D. (2024). Relationships between physical activity, self-efficacy, and coping strategies in people with disabilities. Psychology, Health & Medicine, 29(3), 387–396.
• Yılmaz, M., Demir, A., & Karataş, Z. (2014). Psikolojik savunma mekanizmaları ve spor. Spor Psikolojisi Dergisi, 8(1), 23–35.
• Yılmaz, S. H., Yılmaz, B. H., & Erer, H. (2024). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik tutum ve farkındalık: Spor bilimleri fakültesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(1), 160–173.