Kilikya Ermeni Krallığı ile Moğollar arasındaki ilişkiler, 1243’teki Kösedağ Savaşı’ndan sonra başlamıştır. Ülkesinin Moğollarca işgal edilmesinden endişeye kapılan Ermeni kralı I. Hetum, bu savaştan kısa bir süre sonra kardeşi Smbat’ı Altın Ordu hanı Batu’nun yanına göndererek ona bağlılığını bildirmiştir. Smbat daha sonra kral tarafından 1246’daki Güyük’ün tahta çıkma merasimine gönderildi. Bu vesileyle Kilikya Ermeni Krallığı bir kez daha Moğollara tabiyetini yinelemiştir. Smbat dört yıl boyunca Moğollar arasında kalmış, 1250’de Kilikya’ya dönmüştür. 1253’te bu kez kral I. Hetum, Batu’nun isteği üzerine o sıralar merkezî Moğol kağanlığının tahtında oturan Möngke Han’ı ziyaret etmek için yola çıkmıştır. İlkin Batu’nun yanına uğrayan kral, Hazar Denizi tarafından Möngke Han’la görüşmek için yolculuğuna devam etmiş ve bu yolculuk boyunca İç Asya’nın etnik tarihi ve ilginç gelenekleriyle tanışma fırsatı yakalamıştır. Söz konusu yolculuğa ilişkin ayrıntılı rapor Ermeni kronik yazarı Kirakos Gandzaketsi’nin kroniğinde bulunmaktadır.
Bu makalede, adı geçen Ermeni kronik yazarının Türk-Moğol tarihi bakımından önem taşıyan kralın yolculuğuna dair raporu tarafımızca değerlendirilmiş ve Ermeniceden Türkçeye tenkitli bir çevirisi yapılmıştır.
The relations between the Armenian Kingdom of Cilicia and the Mongols began after the Battle of Köse Dag in 1243. The Armenian King Het‘um I, who had concerned about his land to be invaded by the Mongols, sent his brother Smbat to Batu, whom khan of the Golden Horde, after a short while that battle, and declared his allegiance to him. Later, Smbat, is erranded to the Mongol Khanate to attend the ceremony of Güyük’s coronation in 1246 by the King He’tum. On this occasion the Armenian Kingdom of Cilicia renewed their once again subordination to the Mongols. Smbat stayed among the Mongols for four years and turned back to Cilicia in 1250. In 1253, this time King Hetum I, departed to visit Möngke Khan, who was sitting on the throne of the central Mongolian khanate for the Batu's request. The king, firstly stopped by Batu, then continued his journey by the Caspian Sea to meet with Möngke Khan, and during this journey he had the opportunity to meet the ethnic history and interesting traditions of Inner Asia. The detailed report about the referred journey is found in the chronicle of Kirakos Gandzakets’i’s, the Armenian chronicler.
In this article, the report about the journey of the king, which have important a place in regarding the Turco-Mongolian history, evaluated, and critically translated, from Armenian to Turkish by us.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi Cilt 6 Sayı 3 |
Authors | |
Early Pub Date | December 30, 2022 |
Publication Date | December 31, 2022 |
Published in Issue | Year 2022 Volume: 6 Issue: 3 |