GÜNEYDOĞU AVRUPA BÖLGESİNDE YOKSULLUK ARAŞTIRMALARININ VOSVIEWER TABANLI BİBLİYOMETRİK ANALİZİ

Year 2025, Volume: 9 Issue: 2, 46 - 70, 20.07.2025

Safiye Karasu , Selçuk Koç

Abstract

Güneydoğu Avrupa bölgesinde yoksulluk, yalnızca bireysel yaşam standartlarını olumsuz etkileyen bir durum değil; aynı zamanda toplumsal eşitsizlikleri derinleştiren, ekonomik istikrarsızlığı besleyen ve sosyal dışlanmayı artıran yapısal bir sorun olarak dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, Güneydoğu Avrupa’ya ilişkin yoksulluk temalı akademik yayınlar bibliyometrik analiz yöntemiyle kapsamlı biçimde incelenmiştir. Web of Science (WoS) veri tabanı aracılığıyla elde edilen 1975–2024 yılları arasındaki toplam 549 bilimsel yayın üzerinden yürütülen analizde, VOSviewer yazılımı kullanılarak yazarlar, ülkeler, anahtar kelimeler ve atıf ağları görselleştirilmiştir. Bulgular, yoksulluk konusundaki akademik ilginin özellikle 2000’li yıllardan itibaren artış gösterdiğini ve 2015 sonrasında bu eğilimin belirgin şekilde hızlandığını ortaya koymaktadır. Bu artışta, bölgedeki geçiş ekonomilerinin etkisi, Avrupa Birliği genişleme süreci, küresel krizlerin toplumsal yansımaları ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin bilimsel gündeme girmesi belirleyici rol oynamıştır. Ayrıca analizler, yoksulluk çalışmalarının disiplinler arası nitelik taşıdığını, uluslararası iş birliklerine açık olduğunu ve bazı ülkelerin bu literatürde daha görünür hale geldiğini göstermektedir. Bu bağlamda araştırma, literatürdeki mevcut boşluğu doldurarak yoksulluk olgusunun akademik haritalandırılmasını sağlamayı ve politika geliştirme süreçlerine bilimsel bir zemin sunmayı amaçlamaktadır.

Keywords

Balkanlar , Yoksulluk , Güneydoğu Avrupa , Bibliyometrik analiz

References

• Acar, V., & Bektaş, M. (2021). Türkiye’nin bilimsel yayın üretimi. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi, 54(2), 331-340.
• Akalın, G. (2002). Türkiye’de Ekonomi-Politik Kriz Ve Piyasa Ekonomisine Geçiş. Akçağ Basım Yayın Pazarlama A.Ş.
• Al,U.(2008). Bilimsel Yayınların değerlendrilmesi :h- indeksi ve Türkiye’nin Performansı. Bilgi Dünyası, 263-264. Banac, I. (1993). The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics. Cornell University Press.
• BM Enformasyon Merkezi (2016). http://www.unicankara.org.tr/tr/bmsistemi-bm-turkiye/(2016).
• Bostancı, F. C., & Koç, S. (2022). Balkan Ülkelerinde İşsizlik Histerisi Mi Doğal İşsizlik Oranı Mı Geçerli?: Fourier Birim Kök Testleri Uygulaması. Sosyal Bilimler Metinleri, 2022(2), 119-131. https://doi.org/10.56337/sbm.1167668
• Bülbül, T., & Koç, S. (2024). A Bibliometric Analysis on Future Research Trends of Working Time Reduction. Sosyal Bilimler Metinleri, 2024(2), 107-120. https://doi.org/10.56337/sbm.1532278
• Çolak, K., & Koç, S. (2023). Bibliometric analysis and mapping with vosviewer in neet-head research in social sciences. Journal of Ekonomi, 5(2), 77-91. https://doi.org/10.58251/ekonomi.1380379
• Dereli, A. B. (2024). Vosviewer ile Bibliyometrik Analiz. Communicata, (28), 1-7.
• Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of business research, 133, 285-296.
• Ertürk, S., & Koç, S. (2025). Does Türkiye Have a Demographic Dividend? NUTS 2 Analysis. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 156-166. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1560382
• Fiala, D., & Willett, P. (2015). Computer science in Eastern Europe 1989–2014: A bibliometric study. Aslib Journal of Information Management, 67(5), 526–541. https://doi.org/10.1108/AJIM-02-2015-0022
• Glenny, M. (1996). The Fall of Yugoslavia: The Third Balkan War. Penguin Books.
• Gündoğan, N. (2007). Yoksulluğun Değişen Yüzü: Çalışan Yoksullar, Anadolu Üniversitesi Yayınları. Yayın No: 1727.
• Jano, D. (2023). Mapping Balkan–Southeast European studies. Southeast European and Black Sea Studies, 23(4), 801–817. https://doi.org/10.1080/14683857.2023.2250310
• Jokić, M., Mervar, A., & Mateljan, S. (2019). Comparative analysis of book citations in social science journals by Central and Eastern European authors. Scientometrics, 120(3), 1005–1029. https://doi.org/10.1007/s11192-019-03151-9
• Jokić, M., Mervar, A., & Mateljan, S. (2019). The development of political science in Central and Eastern Europe: bibliometric perspective, 1996–2013. European Political Science, 18, 491–509. https://doi.org/10.1057/s41304-018-0174-y
• Kanbur, R., & Venables, A. J. (Eds.). (2005). Spatial inequality and development. OUP Oxford.
• Lis, A., Bello, K., & Górka, J. (2021). Albania as an object and a context of research in economic sciences: Bibliometric analysis. Ekonomia i Prawo. Economics and Law, 20(1), 139–154. https://doi.org/10.12775/EiP.2021.010
• Milanović, B. (1998). Income, Inequality, and Poverty during the Transition from Planned to Market Economy. World Bank.
• Milanovic, B. (2016). Global inequality: A new approach for the age of globalization. Harvard University Press.
• Santoro, A., et al. (2016). Mapping health research capacity in 17 countries of the former Soviet Union and south-eastern Europe: an exploratory study. The European Journal of Public Health, 26(2), 349–354. https://doi.org/10.1093/eurpub/ckv211
• Sarısoy, İ., & Koç, S., (2010). Türkiye de Kamu Sosyal Transfer Harcamalarının Yoksulluğu Azaltmadaki Etkilerinin Ekonometrik Analizi. MALIYE DERGISI , vol.158, 326-348.
• Sarısoy, İ., & Koç, S., (2012). The Effect of Foreign Direct Investment on Poverty Panel Regression Analysis for 40 Selected Underdeveloped and Developing Countries. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , vol.21, 225-240. Sarisoy And S. Koç, “Econometric Analysis of Public Social Transfer Expenditures Effects in Decrementing Poverty in Turkey,” MALIYE DERGISI , no.158, pp.326-348, 2010.
• Sen, A. (1983). Poor, relatively speaking. Oxford economic papers, 35(2), 153-169.
• Sönmez, Ö. F. (2020). Bibliometric Analysis of Educational Research Articles Published in The Field of Social Study Education Based on Web of Science Database. Participatory Educational Research, 7(2), 216-229.
• Staehr, K. (2003). Reforms and Economic Growth in Transition Economies: Complementarity, Sequencing and Speed. BOFIT Discussion Paper No., Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=1015454 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1015454
• Stubbs, P., & Zrinščak, S. (2009). “Social Protection and Social Inclusion in the Western Balkans.” In Social Policy and International Interventions in South East Europe. Edward Elgar Publishing.
• Şenses, F. (2006). Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk. İletişim Yayınları.
• UNDP (2006). Human Development Report: Bosnia and Herzegovina.
• UNICEF (2005). The State of the World’s Children: Childhood Under Threat.
• Vaxevanidis, N. M., Vencl, A., & Psyllaki, P. (2015). Research on tribology in Southeastern Europe: A bibliometric study. FME Transactions, 43(3), 259–268. VOSviewer, 2024. - https://www.vosviewer.com/
• World Bank (2000). The Road to Stability and Prosperity in South Eastern Europe: A Regional Strategy Paper.
• Zupic, I. & Cater, T. (2015). Bibliometric Methods in Management and Organization. Organizational Research Methods, 18(3), 429-472.