SOCIOLOGICAL PERSPECTIVE ON THE CRIMINAL JUSTICE SYSTEM AND THE PUNISHMENTS IMPLEMENTED IN TURKEY: KOCAELİ CASE

Year 2025, Volume: 9 Issue: 3, 1 - 22, 17.10.2025

Burhan Ulucanlı , Nurgün Oktik

Abstract

The aim of this study is to examine public perceptions of the criminal justice system and the penalties implemented in Turkey within the framework of the sociology of punishment, and to explore whether the increasingly debated perception of impunity especially prominent in media discourse reflects a social reality. The field research, which employed a qualitative research method, involved in-depth interviews with 47 voluntary adult participants aged 18 and over, residing within the province of Kocaeli and not subject to probation supervision. The findings indicate that while participants demonstrated a significantly high level of theoretical awareness regarding the concept of punishment, their awareness of how punishment is practiced within Turkey’s criminal justice system remained relatively low. Moreover, a majority of participants expressed a negative view toward the penal practices of the Turkey criminal justice system, considering them neither sufficient nor just. Many believed that not all offenders receive the punishment they deserve, and that the punishments lack moral approval in the eyes of society. Consequently, the study concludes that the punishments implemented do not possess social legitimacy from the perspective of the participants. The research thus reveals the existence of a social reality underpinning the perception of impunity in Turkey’s criminal justice practices. Additionally, it was found that some participants formed their belief in impunity through exposure to media coverage. When these findings are considered alongside participants’ generally low awareness of actual criminal justice practices, it becomes evident that the media plays a role in shaping the perception of impunity. This highlights the importance of providing the public with reliable, non-discursive information to foster a more informed and accurate understanding of the criminal justice system.

Keywords

Punishment , Criminal Justice System , Sociology of Punishment , Perception of Impunity

TÜRKİYE’DE UYGULANAN CEZA ADALET SİSTEMİNE VE UYGULANAN CEZALARA SOSYOLOJİK BAKIŞ: KOCAELİ ÖRNEĞİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de uygulanan ceza adalet sistemine ve uygulanan cezalara ilişkin toplumun görüşlerini ceza sosyolojisi yaklaşımı çerçevesinde incelemek ve ülkemizde son zamanlarda özellikle medyada söylemsel haberler olarak çok sık tartışılan cezasızlık algısının toplumsal bir gerçekliği olup olmadığını anlamaktır. Niteliksel araştırma yönteminin uygulandığı saha çalışmasında, Kocaeli il sınırları içerisinde yaşayan denetimli serbestliğe tabi olmamış 18 yaş ve üstü 47 gönüllü yetişkin kişi ile derinlemesine görüşme yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, katılımcıların ceza kavramına teorik farkındalığının anlamlı ölçüde yüksek olduğu, ancak Türkiye ceza adalet sistemindeki uygulamalar açısından ceza kavramına farkındalıklarının düşük kaldığı anlaşılmıştır. Aynı zamanda katılımcıların büyük kısmının Türkiye ceza adalet sistemindeki ceza uygulamalarına yönelik olumsuz bakış açısı içinde olduğu, ceza adalet sisteminde uygulanan cezaları yeterli ve adil bulmadığı, suç işleyen herkesin hak ettiği cezayı çekmediğini düşündüğü, vicdanlarında onaylanmadığı ve bu nedenle katılımcılar nezdinde uygulanan cezaların toplumsal meşruiyetinin sağlanamadığı sonucuna varılmıştır. Dolayısıyla araştırmada, Türkiye ceza adalet sistemi uygulamalarında cezasızlık algısına yönelik toplumsal bir gerçekliğin bulunduğu anlaşılmıştır. Diğer yandan araştırmada, bir kısım katılımcının cezasızlık kanısına medya haberlerinden ulaştığı görülmüştür. Genel olarak ulaşılan bu sonuçlar ile katılımcıların uygulamalar yönünden ceza kavramına farkındalıklarının düşük kalması birlikte değerlendirildiğinde, oluşan cezasızlık algısında medyanın da etkisinin olduğu anlaşılmaktadır. Bu durum, ayrıca ceza adalet sisteminde uygulanan cezalar konusunda, topluma söylemsel olmayan güvenilir bilgilerle farkındalık kazandırılmasının önemine işaret etmektedir.

Keywords

Ceza , Ceza Adalet Sistemi , Ceza Sosyolojisi , Cezasızlık Algısı

References

• Ankara Barosu (2024). Cezasızlık algısı hukuka güveni zedelemektedir. Ankara Barosu Web Sitesi. https://ankarabarosu.org.tr/duyuru/9f926bb6-c37a-11ee-afde-000c29c9dfce adresinden 01.05.2025 tarihinde erişilmiştir.
• Curiel, R. P. & Bishop, S. R. (2018). Fear of crime: The impact of different distributions of victimisation. Palgrave Communi̇cati̇ons, 4(1), 1-8. DOI: 10.1057/s41599-018-0094-8
• Çeçen, A. (1993). Adalet kavramı. Gündoğan Yayınları.
• Durkhei̇m, E. (1960). The division of labor in society. (G. Simpson, Trans.). Copyright 1933 by the Macmillan Company, Fourth Printing. New York: The Free Press of Glencoe, Illi̇noi̇s.
• Garland, D. (1990). Punishment and Modern Society: A Study in Social Theory. The Uni̇versi̇ty of Chi̇cago Press.
• Garland, D. (1991). Sociological perspectives on punishment. Crime and Justice, The Uni̇versi̇ty of Chi̇cago Press, (14), 115-165.
• Garland, D. (2001). The culture of control. The Uni̇versi̇ty of Chi̇cago Press.
• Gelb, K. (2008). Measuring public opinion about sentencing. Sentenci̇ng Advi̇sory Counci̇l. https://www.researchgate.net/publication/264122347_Measuring_Public_Opinion_about_Sentencing 07.05.2025 tarihinde erişildi.
• Google (2025). Cezasızlık algısı. Google Arama Motoru. https://www.google.com/search?q=cezasızlık+algısı adresinden 31.05.2025 tarihinde erişildi.
• House of Commons Justice Committee (2023). Public opinion and understanding of sentencing. Publi̇shed by Authori̇ty of the House of Commons, HC 305. https://publications.parliament.uk/pa/cm5803/cmselect/cmjust/305/report.html adresinden 07.05.2025 tarihinde erişildi.
• Maruna, S. & Ki̇ng, A. (2004). Public opinion and community penalties. A. Bottoms, S. Rex & G. Robi̇nson (Ed.), in Alternatives to prison, options for an insecure society (pp. 83-112). Wi̇llan Publi̇shi̇ng.
• Mead, G. H. (1918). The psychology of punitive justice. Ameri̇can Journal of Soci̇ology, 23(5), 577-704.
• Önkal, G. (2013). Boşlukları doldurunuz: hukuka rağmen hukukun mutlaklaştırılması. G. Önkal ve Ö. Sarı (Ed.), Suçun sosyolojisi cezanın felsefesi, temel kavramlar ve tartışmalar içinde, (ss. 317-325). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Özbek, V. Ö. (2005). 21. yüzyılda ceza adaleti. H. Ökçesiz (Haz.), Hukuk felsefesi ve sosyolojisi arşivi içinde (s. 96-108). İstanbul Barosu Yayınları.
• Radcli̇ffe-Brown, A. R. (1993). Toplumsal yapı. H. Ökçesiz (Haz.), (Çev. M. T. Özcan), Hukuk felsefesi ve sosyolojisi arşivi içinde (s. 121-135). Nüans Basın Yayın.
• Stalans, L. J. (2002). Measuring attitudes to sentencing. J. V. Roberts & M. Hough (Ed.), in Changing attitudes to punishment (pp. 15-32). Wi̇llan Publi̇shi̇ng.
• Stanford Law School (2025E.T.). Three strikes basics. Law School in Stanford, Cali̇forni̇a. https://law.stanford.edu/three-strikes-project/three-strikes-basics/ adresinden 20.05.2025 tarihinde erişildi.
• Şirin, T. (2019). Türkiye’de cezasızlık sorunu ve anayasa mahkemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi̇ Dergisi̇, Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan, C.21 (Özel Sayı), 1577-1607.
• T.C. Anayasası (1982). T.C. Resmî Gazete, (Sayı. 17863). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2709&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• Tokdemir, S. (2017). Ceza adaleti sistemine yeni bir yaklaşım: tamamlayıcı bir sistem olarak “onarıcı adalet” mekanizması. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, EÜHFD, C. XXI, 1–2, 75-114.
• Topçuoğlu, T. (2015). Türkiye’de suçluluğa ve infaz politikalarına ilişkin veri ihtiyacı. Ceza Hukuku ve Kriminoloji̇ Dergisi̇, 3(1), 167-190.
• TÜİK (2024). Türkiye iç göç istatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ic-Goc-Istatistikleri-2024-54082
• Türk Ceza Kanunu (2004). T.C. Resmî Gazete, (Sayı. 25611). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5237&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• Tyler, T. R. & Boeckmann, R. J. (1997). Three stikes and you are out, but why? The psychology of public support for punishing rule breakers. Wi̇ley on Behalf of the Law and Soci̇ety Associ̇ati̇on, 31(2), 237-266.
• United Nations Economic and Social Council (2005). Promotion and protection of human rights. Commi̇ssi̇on on Human Ri̇ghts, E/CN.4/2005/102/Add.1. https://docs.un.org/en/E/CN.4/2005/102/Add.1 adresinden 01.05.2025 tarihinde ulaşıldı.
• Vural, B. (2018). Suç korkusunun toplum ve birey davranışları üzerindeki etkileri: Bursa örneği. (Yayın no. 531652). [Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi].