Tanrı'nın Askerleri Versus Şeytan'ın Köleleri: Yeni Dini Hareketlerin radikalleşme Süreçlerinde Teolojik Dinamiklerin Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 111 - 128, 30.01.2023

Emine Battal

Öz

ÖZET
Alternatif bir dindarlık biçimi vaat eden ve çoğunlukla marjinal oluşumlar olarak kendilerini gösteren Yeni Dini Hareketler, ortaya çıktıkları ilk yıllardan itibaren sıra dışı inanç ve uygulamalarıyla gündeme gelmiştir. Karizmatik bir dini lider ve belli bir ideoloji etrafında toplanma özellikleriyle öne çıkan bu hareketler, zaman zaman insan hayatını hedef alan radikal eylemlerle dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştır. Nitekim yirminci yüzyılın son çeyreğinden itibaren çeşitli gruplar farklı ülkelerde gerçekleştirdikleri toplu intihar, cinayet, suikast, terör saldırısı gibi girişimleriyle isimlerinden sıkı sık söz ettirmiştir. Söz konusu yapıların zaman zaman şiddet eylemleriyle gündeme gelmesi, doğal olarak onları tartışmaların odağı haline getirmiştir. Bu çerçevede Yeni Dini Hareketlerin radikalleşme süreci ve şiddet eğilimi ile ilgili birçok husus merak konusu olmuştur. Bu konulardan biri de bu tür grupların radikalleşmesinde rol oynayan teolojik etkenlerdir. Bu çalışmada Yeni Dini Hareketleri radikalleştirerek şiddete sevk eden dini öğretiler üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda söz konusu grupların şiddete başvurmasında apokaliptik inançların, düalist düşünce yapısının ve yeni bir dünya düzeni ile hakimiyeti tesis etme idealinin etkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yeni Dini Hareketler, Radikalleşme, Şiddet, Apokaliptik İnanç

God's Soldiers Versus Devil's Slaves: The Effect of Theological Dynamics on the Radicalization Process of New Religious Movements

Öz

The New Religious Movements, which promised an alternative form of religiosity and mostly emerged mariginal forms, became a current issue with their extraordinary beliefs and practices since their early years. These movements, which have the feature of gathering around a religious charismatic leader and a certain ideology, managed to attract attention with radical actions targeting human life at times. As a matter of fact, since the last quarter of the twentieth century various groups made a name for themselves with their attempts such as mass suicide, murder, assassination, and terrorist attacks in different countries. Thereupon these movements became the focus of discussions. In this context, many issue related to radicalization process and violence tendency of the New Religious Movements have been a matter of curiosity. One of these is the theological factors that play a role in the radicalization of such groups. In this study, religious teachings that radicalized the New Religious Movements and lead them to violence are emphasized. In this regard, it is tries to be revealed the effect of apocalyptic beliefs, dualist mentality and the ideal of establishing the dominance with a new world order on the use of violence by these groups.

Anahtar Kelimeler

New Religious Movements, Radicalization, Violence, Apocalyptic Belief

Kaynakça

• Albayrak, K. (2017). Siyahî Senkretik Bir Dinî Hareket Olarak Rastafarilik. Bilimname, 247-286. https://doi.org/10.28949/bilimname.347525
• Aldridge, A. (2000). Religion in the Contemporary World: A Sociological Introduction. Polity Press.
• Anthony, D., & Robbins, T. (1997). Religious Totalism, Exemplary Dualism, and the Waco Tragedy. İçinde T. Robbins & S. J. Palmer (Ed.), Millennium, Messiahs and Mayhem (ss. 261-284). Routledge.
• Atchison, A. J., & Heide, K. M. (2011). Charles Manson and the Family: The Application of Sociological Theories to Multiple Murder. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 55(5), 771-798.
• Balch, R. (1995). Waiting for the Ships: Disillusionment and the Revitalization of Faith in Bo and Peep’s UFO Cult. İçinde J. R. Lewis (Ed.), The Gods Have Landed: New Religions from Other Worlds (ss. 137-165). State University of New York.
• Balch, R. W. (2002). Making Sense of the Heaven’s Gate Suicides. İçinde D. G. Bromley & J. G. Melton (Ed.), Cults, Religion and Violence (ss. 209-228). Cambridge University Press.
• Barrett, D. V. (2006). Branch Davidians. İçinde P. B. Clarke (Ed.), Encyclopedia of New Religious Movements (ss. 78-80). Routledge.
• Battal, E. (2019). Kıyametin Gölgesinde: Yeni Dini Hareketler ve Şiddet. Okur Akademi.
• Battal, E. (2020). Aum Shinrikyo. İçinde S. Turan & E. Battal (Ed.), Yeni Dini Hareketler Ansiklopedisi (ss. 74-78). Okur Akademi.
• Bıyık, M. (2020). Omoto. İçinde S. Turan & E. Battal (Ed.), Yeni Dini Hareketler Ansiklopedisi (ss. 393-396). Okur Akademi.
• Bushman, R. L. (2008). Mormonism—A Very Short Introduction. Oxford University Press.
• Clarke, P. B. (2006). Order of the Solar Temple. İçinde P. B. Clarke (Ed.), Encyclopedia of New Religious Movements (ss. 472-473). Routledge.
• Crovetto, H. (2011). Ananda Marga, PROUT, and the Use of Force. İçinde J. R. Lewis (Ed.), Violence and New Religious Movements (ss. 249-276). Oxford University Press.
• Dawson, L. L. (2006). Comprehending Cults: The Sociology of New Religious Movements. Oxford University Press.
• Hall, J. R. (1987). Gone from the Promised Land: Jonestown in American Culture. Transaction.
• Hall, J. R., Schuyler, P. D., & Trinh, S. (2000). Apocalypse Observed: Religious Movements and Violence in North America, Europe and Japan. Routledge.
• Hoffer, E. (2011). Kesin İnançlılar (E. Günur, Çev.). Plato Film Yayınları.
• Kızılabdullah, Ş. (2020). Hıristiyan Kimliği. İçinde S. Turan & E. Battal (Ed.), Yeni Dini Hareketler Ansiklopedisi (ss. 229-231). Okur Akademi.
• King, M., & Breault, M. (1993). Preacher of Death: The Shocking Inside Story of David Koresh and the Waco Siege. Penguin.
• Lewis, J. R. (2003). Legitimating New Religions. Rutgers University Press.
• Lewis, J. R. (2012). Cults: A Reference and Guide. Routledge.
• Mayer, J.-F. (2011). “There Will Follow a New Generation and a Earth”: From Apocalyptic Hopes to Destruction in the Movement for the restoration of Ten Commandments of God. İçinde J. R. Lewis (Ed.), Violence and New Religious Movements (ss. 191-214). Oxford University Press.
• Moore, R. (2011). Narratives of Persecution, Suffering and Martyrdom: Violence in Peoples Temple and Jonestown. İçinde J. R. Lewis (Ed.), Violence and New Religious Movements (ss. 95-111). Oxford University Press.
• Özkan, A. R. (2020). Fiat Lux. İçinde S. Turan & E. Battal (Ed.), Yeni Dini Hareketler Ansiklopedisi (ss. 174-177). Okur Akademi.
• Reader, I. (2000). Religious Violence in Contemporary Japan: The Case of Aum Shinrikyo. Curzon.
• Rinehart, J. F. (2006). Apocalyptic Faith and Political Violence. Palgrave Macmillan.
• Saliba, J. A. (2004). The Peoples Temple. İçinde C. Partridge (Ed.), New Religions-A Guide: New Religious Movemets, Sects and Alternative Spiritualities (ss. 77-78). Oxford University Press.
• Snow, R. L. (2003). Deadly Cults: The Crimes of True Believers. Praeger.
• Wallis, J. (2004). Apocalyptic Trajectories: Millenarianism and Violence in Contemporary World. Peter Lang.
• Watanabe, M. (1998). Religion and Violence in Japan Today: A Chronological and Doctrinal Analysis of Aum Shinrikyo. Terrorism and Political Violence, 10(4), 80-100.
• Wessinger, C. (2000). How the Millennium Comes Violently: From Jonestown to Heaven’s gate. Seven Bridges Press.