Daimi Bilim Öğrenme Motivasyonu Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Year 2015, Volume: 5 Issue: 2, - , 24.05.2015

Duygu Erdoğan Mustafa Çakır

Abstract

Bu çalışmanın amacı Fortus ve Vedder-Weiss (2014) tarafından geliştirilen “Daimi Bilim Öğrenme Motivasyonu (Continuing Motivation for Science Learning)” ölçeğinin Türkçeye uyarlanması; geçerlik ve güvenirlik analizlerinin yapılmasıdır. Çalışmaya, 6. 7. ve 8. sınıflara devam eden 220 öğrenci katılmıştır. Ölçeğin dil eşdeğerliği sağlama sürecinde çeviri komitesi, geri-çeviri ve bilişsel ön-test çeviri protokollerinin birleşimi kullanılmıştır. Özgün modelin geçerliğini test etmek amacıyla ondokuz maddeden oluşan taslak ölçekten elde edilen veriler doğrulayıcı faktör analizi ile incelenmiştir. Analiz sonucunda sekiz madde ölçekten çıkarılmıştır. Güvenirlik çalışmasında madde-toplam, madde-kalan korelasyonları ve Cronbach Alpha değeri hesaplanmıştır. Test-tekrar test güvenirliğine ve dil eşdeğerliğine ilişkin inceleme yapılmıştır. Bunların yanı sıra üst ve alt %27’lik grupların madde ortalamaları arasındaki farkların anlamlılığı incelenmiştir. Ölçeğin Cronbach Alpha katsayısı 0.87, test tekrar test güvenirlik kat­sayısı 0.84 olarak bulunmuştur. Madde-toplam korelasyon değerleri 0.53 ile 0.76 arasında değişmektedir. Sonuçlar daimi bilim öğrenme motivasyonu ölçeğinin Türkçe formunun güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir.

Keywords

Daimi motivasyon, fen öğrenimi, doğrulayıcı faktör analizi, ölçek uyarlama

References

• Azizoğlu, N. & Çetin, G. (2009). 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin öğrenme stilleri, fen dersine yönelik tutumları ve motivasyonları arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 171-182. 19.05.2014 tarihinde http://www.kefdergi.com/pdf/cilt17_no1/171.pdf adresinden alınmıştır.
• Bergin, D. A. (1992). Leisure activity, motivation, and academic achievement in high school students. Jornal of Leisure Research, 24(3), 225-239. Retrieved May, 01, 2014 from https://www.academia.edu/1838044/Leisure_activity_motivation_and_academic_achievement_in_high_school_students.
• Brislin, R. W. (1986). The wording and translation of research instruments. W. J. Lonner & J. W. Berry (Eds.), Field methods in cross-cultural research Vol 8. Cross-cultural research and methodology series (pp. 137-164). Beverly Hills: Sage Publications.
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied re¬search. New York, NY: The Guilford Press.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem.
• Dede, Y. & Yaman, S. (2008). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 2(1), 19-37. 23.04.2014 tarihinde http://www.nef.balikesir.edu.tr/~dergi/makaleler/yayinda/4/EFMED_FBE106.pdf adresinden alınmıştır.
• Demir, R., Öztürk, R. & Dökme, İ. (2012). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine yönelik motivasyonlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 1-21. 09.03.2014 tarihinde https://edergi.mehmetakif.edu.tr /index.php/efd/article/view/320/306 adresinden alınmıştır.
• Eryılmaz, A. (2013). Okulda motivasyon ve amotivasyon: “Derse Katılmada öğretmenden beklentiler ölçeği’nin” geliştirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 1-18.
• Fortus, D. & Vedder-Weiss, D. (2014). Measuring students’ continuing motivation for science learning. Journal of Research in Science Teaching, 51 (4), 497-522.
• Kaplan, A., Karabenick, S. & Groot, D. E. (2009). Motivation and self. Culture, self and motivation. Essays in honor of Martin L. Maehr (s. 3-69). Retrieved February, 06, 2014 from http://books.google.com.tr/books?id=oFDgeZnUNO0C&printsec=frontcover&hl=tr&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false.
• Karabenick, S. A.,Woolley,M. E., Friedel, J. M., Ammon, B. V., Blazevski, J., ve Bonney, C. R. (2007). Cognitive processing of self-report items in educational research: Do they think what we mean? Educational Psychologist, 42(3), 139–151.
• Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd ed.) New York: The Guilford Press.
• Maehr, M. L. (1976). Continuing motivation: An analysis of a seldom considered educational outcome. Review of Educational Research, 46(3), 443-462.
• Maehr, M. L. & Archer, J. (1985-1987). Motivation and school achievement. L.G. Katz (Ed.), Current topics in early childhood education (s. 85-107). Retrieved August, 19, 2014 from http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED265938.pdf.
• Maltese, A. V., ve Tai, R. H. (2010). Eyeballs in the fridge: Sources of early interest in science. International Journal of Science Education, 32(5), 669–685.
• Nasser, R. (2005). A method for social scientists to adapt ins¬truments from one culture to another: The case of the Job Descriptive Index. Journal of Social Sciences, 1 (4), 232-237.
• Osborne, J., Simon, S.,ve Collins, S. (2003). Attitudes towards science: A reviewof the literature and its implications. International Journal of Science Education, 25(9), 1049–1079.
• Pascarella, E.T.,Walberg, H. J., Junker,L. K. ve Heartel, G. D. (1981). Continuing motivation in science for early and late adolescents. American Educational Research Journal, 18(4), 439–452.
• Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25, 54-67. doi:10.1006/ceps.1999.1020
• Schunk, D. H., Pintrich, P. R. ve Meece, J. L. (2008). Motivation in education: Theory, research and application. Upper Saddle River, NJ and Columbus, OH: Pearson
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Ankara: Anı
• Sevim, O. (2014). Akademik Etik Değerler Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlilik Çalışması. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(6), 943-957.
• Shernoff, D. J. & Hoogstra, L. (2001). Continuing motivation beyond the high school classroom. New Directions for Child and Adolescent Development, 93, 73-88. doi: 10.1002/cd.26
• Uzun, N. & Keleş, Ö. (2010). Fen öğrenmeye yönelik motivasyonun bazı demografik özelliklere göre değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2),561-584. 13.07.2014 tarihinde http://www.gefad.gazi.edu.tr/window/dosyapdf/2010/2/2010-2-561-584-13-GEF-1028;%20561-584.pdf adresinden alınmıştır.
• Uzun, N. & Keleş, Ö. (2012). İlköğretim öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyon düzeylerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (20), 313-327. 11.02.2015 tarihinde http://www.mku.edu.tr/files/25_dosya_1367243162.pdf adresinden alınmıştır.
• Yılmaz, H. & Çavaş, P. (2007). Fen öğrenimine yönelik motivasyon ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 6(3), 430-440. 21.06.2014 tarihinde http://ilkogretim-online.org.tr/vol6say3/v6s3m33.pdf adresinden alınmıştır.
• Vedder-Weiss, D. & Fortus, D. (2011). Adolescents’ declining motivation to learn science: Inevitable or not?. Journal of Research in Science Teaching, 48 (2), 199-216. doi: 10.1002/tea.20398
• Vedder-Weiss, V. & Fortus, D. (2013). School, teacher, peers, and parents’ goals emphases and adolescents’ motivation to learn science in and out of school. Journal of Research in Science Teaching, 50(8), 952-988. doi: 10.1002/tea.21103