SOFRA SERAMİĞİ TASARIMINDA BİTKİSEL ÜSLUP VE BİR TASARIM ÖĞESİ OLARAK KAZ DAĞLARI ENDEMİK BİTKİLERİ

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 78 - 103, 29.02.2024

Damla Sevgi , Yeşim Zümrüt

https://doi.org/10.31454/troyacademy.1417352

Öz

Sofra seramiklerinin üretildiği dönem, dönemin kültür ve tasarım anlayışı, kullanılan teknoloji gibi faktörler ürüne değer katan önemli unsurlar arasında yer almaktadır. Bu çalışmada, 16. yüzyılın sonlarından itibaren Çin porselenleriyle başlayan sofra seramiği ve dekor tasarımı kültürünün, porselen fabrikalarının kurulmasıyla birlikte geçirdiği evrim süreci ve günümüzde marka niteliği taşıyan zengin anlatım biçimlerine dönüşümü ele alınmaktadır. Marka değeri taşıyan farklı sofra seramiği üreticilerinin ürünlerinde bitkisel üslubun nasıl ele alındığını inceleyen çalışmanın önemli noktalarından biri, 1761'den 1883'e kadar uzanan tarihi bir geçmişe sahip olan ve günümüzde üretimine Royal Copenhagen markasıyla devam eden Flora Danica yemek takımı serisidir. Bu koleksiyon, Danimarka'ya özgü tüm yabani bitkilerin detaylı çizimlerini içeren bir botanik atlasıdır. Çalışma, Flora Danica serisinden esinlenerek, Çanakkale Kaz Dağları'na özgü endemik bitkilerden türetilen sofra seramiği dekor tasarımlarına odaklanmaktadır. Tasarımın dil, din, ırk ayrımı gözetmeksizin tüm coğrafyalarda ortak bir dil olma gücünü kullanarak, Kaz Dağları'ndaki endemik bitkiler hakkındaki bilinci arttırmak ve uluslararası rekabet ortamında sektöre marka değeri katacak tasarım çalışmaları hazırlamak hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sofra Seramiği, Flora Danica, Kaz Dağı Endemikleri

Kaynakça

• Erzincan, A.(2023). Endüstriyel Üretim Aşamasında Steam Uygulamaları ve Sofra Seramiği Alanında kullanımı ve Uygulama Örnekleri. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
• Erzincan, A., Yıldız, N., Parlak, S., Uysal, B., Türkmen. E., Kara, C.,T., Arslan. M., Mercin. L.(2023). “ Sofra Seramiği Tasarımında Soyut Dışavurumculuk ve Form Tasarımı Uygulamaları” Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(136), 370-388.
• Flora Danica: Dünyanın En Prestijli Yemek Takımının İçinde (2023, 05 Aralık). Erişim Adresi: https://www.graciousstyle.com/wpblogs/royal-pattern-storied-flora-danica/
• Flora Danica. (2023, 30 Kasım). Erişim adresi: https://floradanica.royalcopenhagen.com/, 2023https://floradanica.royalcopenhagen.com/, 2023
• Flora Danica Catalogue, Royal Copenhagen Purvetor To Her Majesty The Queen Of Denmark. (2023, 4 Haziran). Erişim adresi: www.ucviden.dk/files/99455031/FloraDanicaCatalogue_200x285mm_LowRes.pdf
• Güner, I. (2020). Doğanın Detaylarını Görmek Bilimsel ve Teknik Anlatımla Bitki Resimleri, ANG Vakfı, İstanbul.
• Kalyoncu, H.(2014). Dünya Porselen Tarihi, 1. Baskı, Cinus Yayınları, İstanbul.
• Karabacak, E. Vd. (2019). Çanakkale Florası, https://www.ogm.gov.tr/sertifikasyon/Canakkale/Çanakkale_Florası_Haziran_2019.pdf (01.01.2024)
• Kaya, Y. ve Aksakal, Ö.(2005). “Endemik bitkilerinin Dünya ve Türkiye’deki Dağılımı”, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 86-99.
• Parlak, D.ve Şekerci, H.(2021). “Firig Dönemi Mutfak Eşya Formlarının Sofra Seramikleri Türünde Endüstriyel Uygulamaları”, Medeniyet Sanat- İMÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, 7(2), 322- 339.
• Plant Dergisi.(2021, Eylül 01). Erişim adresi: https://www.plantdergisi.com/dunyada-sadecekaz- daginda-yetisen-bitkiler.html
• Sevim, C.(2017). “Yemek Kültürü ve Sofra Seramikleriyle Etkileşimi”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 7(2), 195-206.
• Zümrüt, Y. & Sevgi, D.(2021). “Flora Danica Serisi ve Çanakkale Kaz Dağı Bölgesi Endemik Bitki Türlerinden Çıkışlı Sofra Seramiği Dekor Tasarımı”, 10. Uluslararası Sosyal Beşeri ve Eğitim Bilimleri Kongresi, Güven Plus Danışmanlık A.Ş., 150-158.