Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde İspat Karineleri

Yıl 2023, Cilt: I Sayı: 1, 1 - 29, 29.10.2023

Seda Gayretli Aydın Ali Said Yazıcı

Öz

01.01.2002 yürürlük tarihli 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun (TMK) kabulü öncesi en önemli tartışmalar yasal mal rejiminin ne olacağı konusunda yaşanmıştır. Türk Medeni Kanunu ile edinilmiş mallara katılım rejiminin yasal mal rejimi olarak kabul edilmesinin ardından, mal rejiminin tasfiyesine ilişkin davalar, Aile Mahkemelerini en çok meşgul eden davalar arasında yer almıştır.
Edinilmiş mallara katılma rejiminin tasfiyesi davalarında taraflar iddialarını her türlü delil ile ispat edebilirler. Buna ek olarak TMK m. 222 ile ilgili mal gruplarının türlerinin ve hangi eşe ait olduklarının kolaylıkla saptanabilmesi için ispat karineleri kabul edilmiştir. Çalışmamızın özünü oluşturan aksi ispat edilebilen bu adi karineler ancak mal rejimi sona erip tasfiye başladığı anda kullanılabilmektedir. Bu çalışmada yasal mal rejimindeki mal grupları olan edinilmiş mal ve kişisel mal kavramları örneklerle açıklandıktan sonra, önemli bir ispat aracı olan envanter konusu ele alınmıştır. Devamında ise TMK m. 222 ile kabul edilen mülkiyet hak sahipliğinin ispatı, paylı (müşterek mülkiyet) karinesi ve edinilmiş mal karinesi irdelenmiştir. Sonuç kısmında ise yasal mal rejiminde ispata ilişkin eleştirilere ve çözüm önerilerine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Edinilmiş Mallara Katılma, İspat Karineleri, Edinilmiş Mal Karinesi, Paylı Mülkiyet Karinesi, Hak Sahipliği Karinesi

PRESUMPTIONS OF PROOF IN THE SYSTEM OF PARTICIPATION IN ACQUIRED PROPERTY

Öz

Prior to the adoption of the Turkish Civil Code (TCC) No. 4721 dated 01.01.2002, the most important discussions were about the legal property regime. Following the adoption of the regime of participation in acquired property as the legal property regime by the Turkish Civil Code, the cases regarding the dissolution of the property regime were among the cases that occupied the Family Courts the most.
The parties may prove their claims with all kinds of evidence in the lawsuits for the liquidation of the regime of participation in acquired property. In addition to this, Art. 222 of the TCC recognizes the presumptions of proof to easily determine the types of property groups and which spouse they belong to. These ordinary presumptions, which constitute the core of our study, can only be used when the property regime is terminated, and dissolution begins. In this study, after the concepts of acquired property and personal property, which are the property groups in the legal property regime, are explained with examples, the issue of inventory is discussed. Subsequently, the proof of ownership of property rights, the presumption of shared (joint ownership) and the presumption of acquired property, which are accepted by Article 222 of the TCC, are examined. In the conclusion part, critics and suggestions for solutions regarding the proof in the legal property regime are provided.

Anahtar Kelimeler

Participation in Acquired Property, Presumptions of Proof, Presumption of Acquired Property, Presumption of Shared Ownership, Presumption of Right Ownership

Kaynakça

• KAYNAKÇA Acabey MB, ‘Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Mal Grupları - İspat Kuralları ve Eşlerin Paylı Mülkiyeti Altındaki Mallara İlişkin Düzenlemeler’ (2007) 9(Özel Sayı) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 491-534.
• Acar F, Aile Hukukumuzda Mal Rejimleri ve Eşin Yasal Miras Payı (Seçkin Yayıncılık 2007).
• Acar F, Aile Hukukumuzda Aile Konutu, Mal Rejimleri ve Eşin Yasal Miras Payı (Seçkin Yayıncılık 2021).
• Akıntürk T ve Ateş Karaman D, Türk Medenî Hukuku Aile Hukuku, C. II (Beta Basım Yayım 2012).
• Alangoya HY, Yıldırım MK ve Deren Yıldırım N, Medenî Usûl Hukuku Esasları (Beta Yayınevi 2009).
• Anıl YŞ ve Taner Y, Eşler Arasındaki Mal Rejimleri (Legal Kitabevi 2011).
• Ansay SŞ, Hukuk Yargılama Usulleri (Ankara Üniversitesi Yayınevi 1960).
• Atalı M, Ermenek İ ve Erdoğan E, Medenî Usûl Hukuku (Yetkin Yayınları 2018).
• Ayan M, Eşya Hukuku I Zilyetlik ve Tapu Sicili (Mimoza Yayınevi 2014).
• Berkin NM, Medenî Usûl Hukuku Esasları (Hamle Matbaası 1969).
• Bilge N, Medenî Yargılama Hukuku Dersleri (Sevinç Matbaası 1967).
• Bilge N ve Önen E, Medenî Yargılama Hukuku Dersleri (Sevinç Matbaası 1978).
• Budak AC ve Karaaslan V, Medenî Usûl Hukuku (Adalet Yayınevi 2017).
• Dural M ve Sarı S, Türk Özel Hukuku Cilt I Temel Kavramlar ve Medenî Kanunun Başlangıç Hükümleri (Filiz Kitabevi 2015).
• Dural M, Öğüz T ve Gümüş MA, Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku (2015)
• Erdem M ve Makaracı Başak A, Aile Hukuku (Seçkin Yayıncılık 2022).
• Ertaş Ş, ‘Edinilmiş Mal Rejiminin Tasfiyesi, Mirasın Paylaşılması, Tenkis Hakkı’ (2013) 71(1) İÜHFM 1365-1367.
• Ertaş Ş, Eşya Hukuku (Barış Yayınları Fakülteler Kitabevi 2012).
• GENÇCAN ÖU, Mal Rejimleri (Yetkin Yayınları 2017).
• Gümüş MA, Evliliğin Genel Hükümleri ve Mal Rejimleri (Vedat Kitapçılık 2008).
• Hatemi H, Aile Hukuku (On İki Levha Yayıncılık 2021).
• Hausheer H, Reusser R ve Geiser T, Allgemeine Vorschriften, Art. 181-195a ZGB; Der ordentliche Güterstand der Errungenschaftsbeteiligung, Art. 196-220 ZGB Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Familienrecht, Das Eherecht, Das Güterrecht der Ehegatten, BK - Berner Kommentar Band/Nr. II/1/3/1, 1992.
• Karakaş FT, ‘Karine Kavramı, Kanuni Karineler ve Varsayımlar’ (2013) 62 (3) AÜHFD 729-759.
• Karamercan F, Katkı – Değer Artış Payı & Katılma Alacağı Davaları (Seçkin Yayıncılık 2023).
• Kaşak FE, ‘İsviçre Federal Mahkemesi’nin Lotodan Kazanılan İkramiyenin Edinilmiş Mal Sayılacağına İlişkin 11.04.1995 Tarihli (BGE 121 III 201) Kararı’ (2014) 18(1) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 265-268.
• Kuru B, Hukuk Muhakemeleri Usûlü, C. II, (Demir Yayıncılık 2001).
• Kılıçoğlu AM, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi (Turhan Kitabevi 2002). (Kılıçoğlu- Rejim).
• Kılıçoğlu AM, Katkı- Katılma Alacağı (Turhan Kitabevi 2011).
• Kılıçoğlu AM, Aile Hukuku (Turhan Kitabevi 2015).
• Muşul T, Medenî Usûl Hukuku (Adalet Yayınevi 2012).
• Nuspliger Isabelle in OFK - Orell Füssli Kommentar, (Hrsg Jolanta Kren Kostkiewicz, Stephan Wolf, Marc Amstutz, Roland Frankhauser), 4 Auflg, (2021).
• Oğuzman MK ve Barlas N, Medenî Hukuk (Vedat Kitapçılık 2015).
• Oğuzman MK, Seliçi Ö ve Oktay Özdemir S, Eşya Hukuku (2012).
• Önen E, Medenî Yargılama Hukuku (Ankara Üniversitesi Hukuk Fak. Yayını 1979).
• Özdamar D, Toker AG, Kayış F, Yağcıoğlu B ve Akgün Toker A, Yasal Mal Rejimi (Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi) ve Tasfiyesi (Seçkin Yayıncılık 2022).
• Öztan B, Aile Hukuku (Turhan Kitabevi 2015).
• Pekcanıtez H, Özekes M, Akkan M ve Taş Korkmaz H, Medenî Usûl Hukuku, C. II (On İki Levha Yayıncılık 2017).
• Pekcanıtez H, Atalay O ve Özekes M, Medenî Usûl Hukuku (Yetkin Yayınları 2013).
• Postacıoğlu İE, Medenî Usûl Hukuku Dersleri (Sulhi Garan Matbaası 1975).
• Postacıoğlu İE ve Altay S, Medenî Usûl Hukuku Dersleri (Vedat Kitapçılık 2015).
• Sarı S, Evlilik Birliğinde Yasal Mal Rejimi Olarak Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi (Beşir Kitabevi 2007).
• Sert Sütçü S, ‘Piyango Biletinin Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Tasfiyesinde Nasıl Değerlendirileceği Meselesi’ (2023) 6(1) Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 151-159.
• Sonsuzoğlu E, Medenî Kanunda Mal Rejimi Düzenlemeleri ve Vergi Hukukundaki Etkileri (Legal Yayıncılık 2006).
• Steck D ve Frankhauser R, Scheidung Band I: ZGB und Band II: Anhänge FamKomm, 4 Auflg, (2022).
• Şeker M, Bilimsel Çalışmalar ve Güncel Yargı Kararlarıyla Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Bağlantılı Konular (On İki Levha Yayıncılık 2022).
• Şıpka Ş, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar (On İki Levha Yayıncılık 2011).
• Şıpka Ş ve Özdoğan A, Eşler Arasındaki Malvarlığı Davaları (On İki Levha Yayıncılık 2017).
• Tanrıver S, Medenî Usûl Hukuku, C. I, (Yetkin Yayınları 2020).
• Umar B, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi (Yetkin Yayınları 2014).
• Uyumaz M, ‘Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Tasfiyesinde İspat ve Envanter’ (2017) XXI(3-4) EÜHFD 123-170.
• Üstündağ S, Medenî Yargılama Hukuku (Filiz Kitabevi 2000).
• Yardımcı Çınar Y, Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Terekenin Tasfiyesi ve Sağ Kalan Eşin Talepleri (Seçkin Yayıncılık 2022).
• Zeytin Z, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi (Seçkin Yayıncılık 2021).