Escrow Sözleşmesinin Eşya Hukuku Açısından İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 2, 212 - 240, 25.09.2025

Sinan Usta

Öz

Escrow sözleşmesi, bir temel sözleşmeye ilişkin borçların teminat altına alınması amacıyla, bu sözleşme ile ilgili taşınırların veya maddi değeri olan diğer hakların, sözleşmeye göre üçüncü kişi konumunda olan tarafsız ve yansız bir escrow aracısı tarafından, sözleşmede belirlenen koşullar gerçekleşinceye kadar muhafaza edilmesi ile oluşur. Koşulların gerçekleşmesi ile escrow aracısı kendisine teslim edilen escrow konusunu sözleşmenin taraflarından birine geri vermeyi üstlenmektedir. Böylece temel sözleşmede yer alan edimlerin teminat altına alınması sağlanmaya çalışılmaktadır.
Escrow sözleşmesinin eşya hukuku yönü çalışmamızın esas konusunu teşkil etmektedir. Bu kapsamda ilk olarak escrow sözleşmesinin özelliklerine ilişkin genel konular üzerinde durulmuştur. Bir escrow ilişkisi kurulduğunda, eşya hukuku açısından çeşitli hukuki sonuçlar ortaya çıkabilir. Aşağıda, ayrıntılı olarak ele alındığı üzere escrow konusunun kimi durumlarda zilyetliğinin ve kimi durumlarda ise mülkiyetinin devri söz konusu olur. Tüm escrow sözleşmeleri, escrow konusu nesne üzerindeki tasarruf yetkisinin borçludan nitelikli zilyetlik şeklinde escrow aracısına devredilmesiyle karakterize edilirken, yalnızca belirli escrow ilişkilerinde tasarruf yetkisi mülkiyeti de içerir. Bu kapsamda, mülkiyetin escrow aracısına devredildiği escrow ilişkileri ile mülkiyet devri olmayan escrow ilişkileri çalışmada ayrı ayrı ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Escrow Sözleşmesi , Eşya hukuku , Teminat , Mülkiyet , Zilyetlik

Examination of the Escrow Agreement in Terms of Property Law

Öz

Escrow agreement is an agreement used as a form of security where one or more parties in a transaction place or deposit something, usually property or other assets, with a neutral, disinterested third party until some specific conditions occurrence. With the occurence of the conditions, the escrow agent undertakes to return the property, which has been delivered to him, to one of the parties of the contract. Thus, it is aimed to ensure that the obligations in the main contract are secured.
The property law aspect of the escrow agreement constitutes the main subject of our study. In this context, firstly, general issues regarding the characteristics of the escrow agreement were examined. All escrow relationships are characterized by the fact that the power of disposal over the collateral object in the form of qualified possession is withdrawn from the debtor, while only in certain escrow relationships does the withdrawn power of disposal also include ownership. In this sense, the following analysis will treat escrow relationships with transfer of ownership to the escrow agent and those without transfer of ownership separately.

Anahtar Kelimeler

Escrow Agreement , Property law , Guarentee , Ownership , Possession

Kaynakça

• Aaremäe H, Kivar A and Pettai S, Legal Status and Liability of The Software Escrow Agent (IT Lab Task: an innovative study 2018).
• Altaş H ve Kurt LM, ‘İnançlı İşlemler’ (2011) 2 (2) İnÜHFD 21-29.
• Antalya G, Marmara Hukuk Yorumu Eşya Hukuku (Cilt: IV/1) (4. Baskı, Seçkin 2021).
• Aral F ve Ayrancı H, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri (17. Baskı Yetkin Yayınevi 2024)
• Bal N, ‘İnternet Alan Adları ve İnternet Alan Adı Uyuşmazlıklarının Tahkim Yoluyla Çözümlenmesi’ (2013) 17(1-2) GÜHFD 315-351.
• Black HC, Black’s Law Dictionary (10th Edition, Thomson Reuters 2014).
• Blickenstrofer K, ‘Der Sourcecode-Escrow’in Felix Thomann and Georg Rauber (eds) Softtwareschutz (Stämpfli 1998).
• Dalcı Özdoğan N, ‘Sözleşmenin Yorumunda Gerçek İradenin Tespiti’, (2017) 8(1) 33-55 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 33-55
• Denson W, ‘The Source Code Escrow: A Worthwhile or Worthless Investment’ (2002) 1(1), Rutger Bankruptcy Law Journal 1-16.
• Eisenhunt S, Escrow-Verhältnisse (Helbing Lichtenhahn Verlag 2009).
• Ekici Ş, Escrow Sözleşmesi (Adalet Yayınevi 2019).
• Erdoğan HB, ‘Escrow Sözleşmeleri’ (2022) 17(186) Terazi Hukuk Dergisi 36-52.
• Freeman E, ‘Source Code Escrow’ (2004) 13 (1) Information Systems Security 8-12.
• Gellis J, Softwarelizenz: Die Stellung des Lizenznehmers be Veräusserung des Schutzrechts durch den Lizengeber oder bei dessen Konkurs (Schulthess 2005).
• Gerster S, Das Escrow Agreement als Obligationenrechtlicher Vertrag (Schulthess Polygraphischer Verlag 1991).
• Jacobsen KL, ‘California Escrow Agents: A Duty to Disclose Known Fraud?’ (1986) 17(1) Pasific Law Journal 309- 326.
• Keskin AD, ‘Kaynak Kod (Source Code) Escrow Sözleşmesi’ (2012) 0(10) Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 95-128.
• Kırca İ, ‘Escrow Sözleşmesi’ 1997 19(1), Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 45-62.
• Kuschke P, ‘Depositum and Escrow: Their Current Application in Computer Source Code in South African Law’ (2003) 36(1) De Jure 278-289.
• Kuster M, ‘Das Escrow Agreement im Bankgeschäft am Beispiel des Verkaufs nicht kotierter Aktien’ (1996) SZW 68-75.
• Mehdiyev K, ‘Kaynak Kod Escrow Sözleşmesi’ iç Bilgehan Çetiner ve Abdullah Furkan Korkmaz (edr) Teminat Hukuku (Seçkin Yayıncılık 2023) 1365-1391.
• Neumann G and Neumann J, The Escrow E-Book (Security Advice from Experts for Decision Makers 2018).
• Nilsson GO, Sermaye Piyasası Hukukunda Birleşme Amaçlı Ortaklık (Onikilevha Yayınevi 2016).
• Nomer Ertan F, ‘İnternet Alan Adının Hukuki Niteliği ve Marka ve Ticaret Ünvanı Gibi Ayırt Edici Ad ve İşaretler ile Arasında Benzerlik Bulunması Sebebiyle Doğabilecek Hukuki Sorunlar’, Hayri Domaniç’e 80. Yaş Günü Armağanı Cilt-I (Beta Basım Yayın 2001) 395-418.
• Oğuzman MK, Seliçi Ö ve Oktay Özdemir S, Eşya Hukuku (23. Bası Filiz Kitabevi 2021).
• Özdemir F, İnanç Konusunun Üçüncü Kişilerden Elde Edildiği İnançlı İşlemler (Onikilevha Yayınevi 2019).
• Özdemir SO, ‘İsimsiz Sözleşmelerin Geçerliliği, Yorumu ve Boşlukların Tamamlanması’ (1995-1996) 55(1-2) İÜHFM 263-296.
• Özsunay E, Türk Hukukunda ve Mukayeseli Hukukta İnançlı Muameleler (İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 1968).
• Seliçi Ö, Borçlar Kanununa Göre Sözleşmeden Doğan Sürekli Borç İlişkilerinin Sona Ermesi (Fakülteler Matbaası 1976).
• Schluep W, Innominatvertraege (Separatdruck aus “Schweizerisches Privatrect” 1979).
• Usta S, Escrow Sözleşmesi (Yetkin Yayınevi 2024).
• Tekinay SS, Akman S, Burcuoğlu H ve Altop A, Eşya Hukuku Cilt-I (5. Bası, Filiz Kitabevi 1989).
• William IA, ‘Escrow Agreements Elements of an Escrow’, (1953) 8(1) University of Miami Law Review 75-84.