Leisure Issues at the Gecekondu Communities and Community Centers

Year 2001, Volume: 12 Issue: 2, 77 - 87, 15.04.2001

Ümit Onat

Abstract

Gecekondu life is for the people who have come to the cities for a better life, while trying to change their traditional attitudes and behaviors, they as well as adapting to the urban life- Whether they live İn the gecekondu or other areas of the cities, urban life has created a leisure for many people as a result of decreasing work hours. Leisure time defined as staying away from all the difficulties and a time to spend for selected activities. This study aims to describe the leisure activities and how İt is perceived by 360 gecekondu families selected from Altındağ, Çankaya, Keçiö­ren, Mamak ve Yenimahalle regions of Ankara using cluster sampling.

Leisure perception for the gecekondu families is classical. Woman consider the leisure as a time free from houseworks and rearing the children, and for îhe man leisure mean the time available outside of work hours. When they using leisure, passivity İs more of the norm than activity.

Dİfferential assesments of the leisure will develop as a result of the culture of ur­ban life. Consequently, developing different Services and programs for ge­cekondu people has an importance. Community çenter is the most important service model to provide these Services and programs.

Keywords

Leisure, gecekondu families, community centers

GECEKONDU TOPLUMUNDA BOŞ ZAMAN SORUNU VE TOPLUM MERKEZLERİ

Abstract

Gecekondu yaşamı, daha iyi koşullarda yaşama amacıyla kente gelen ve zaman içerisinde beraberlerinde getirdikleri geleneksel tutum ve davranışları değiştirmeye çalışırken, kent yaşamına uymaya çabalayan insanların yaşamıdır. Kent yaşamında, ister gecekondu bölgeleri ister diğer bölgelerde yaşayan insanlar olsun, azalan iş saatleri boş zaman olgusunu yaratmıştır. Bireyin hem kendisi, hem de başkaları için bütün zorluklardan kurtulup seçtiği faaliyetlerle uğraşacağı zaman boş zamandır. Gecekondu insanının boş zaman değerlendirme biçimleri ile boş zamanı algılayışlarını betimlemeye çalışan bu inceleme, Ankara kentsel alanının gecekondularında yaşayan 360 aile ile yapılmıştır. Aileler Altındağ, Çankaya, Keçiören, Mamak ve Yenimahalle ilçelerinden küme örneklemle seçilmiştir.

Gecekondu ailesinde boş zamanın algı­lanışı klasiktir. Kadınlar ev işleri, çocuk bakımı dışında kalan zamanı, erkekler ise, işten arta kalan zamanı boş zaman saymaktadır. Boş zamanların değerlendi­rilişinde aktif eylemlerden çok pasif ey­lemlere yer verilmektedir.

Boş zamanların değişik biçimlerde de­ğerlendirilmesi kent kültürünün etkisiyle gelişecektir Bu nedenle gecekondu in­sanı için çeşitli hizmet ve programların geliştirilmesi önem taşımaktadır. Bu or­ganizasyonları sağlayacak hizmet mo­dellerinden en önemlisi toplum merkezle­ridir.

Keywords

Boş zaman, gecekondu ailesi, toplum merkezi

References

• Aytaç, Ömer. "Modern Toplumda Boş Zaman Olgusu” I. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildirileri. Sosyoloji Derneği Yayınları III. Ankara, 1974.
• Dumazedier, Joffre. Toward A Society of Leisure. Elsevier, New York, 1974.
• Dumazedier, Joffre. Sociology of Leisure Elsevier, New York, 1974.
• Gist, P.N. ve S.F. Fava. Urban Society. Sİxth Editİon New York, 1974.
• Keleş, Ruşen. Kentleşme Politikası. İmge Kitabevi Yayını, Ankara, 1990.
• Koçyıldırım, Şener. "Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Faaliyetleri ile Sosyal Refah Hiz-metlerine Halkın Katılımı’’ H.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 1987.
• Koçyıldırım Şener, "Toplum Merkezleri ve Sosyal Hizmet Uygulamaları” SHÇEK Toplum Merkezleri Bilgilendirme ve Değerlendirme Toplantısı. Ankara, 25.Eylül 1995.
• Koçyıldırım Şener. “Toplum Merkezleri ve Sosyal Hizmet Uygulamaları” Prof. Dr. Sema Kut'a Armağan Yaşam Boyu Sosyal Hizmet. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Yayın No: 004 Ankara 2000.
• Kraus, Richard. Recreation And Leisure in Modern Society, USA, 1971.
• Mac Ewen, R.C. Society Newyork. Rinehart and Co. New York, 1972. Newman, B.J. “Slums” Encyclopaedia of The Social Sciences. The Mc.Millan Co. XIV. New York, 1974.
• Onat, Ümit. Gecekondu Kadının Kente Özgü Düşünce ve Davranışlar Geliştirme Süreci T.C.Başbakanlık Kadın ve Sosyal hizmetler Müsteşarlığı Yayını, Ankara, 1993.
• Parker, Stanley. The Future of Work and Leisure, USA, 1971.
• SSYB, Toplum Kalkınması Aracı ile Sosyal Gelişme. Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü Yayınları No: 49, Ankara, 1967.
• Tatlıdil, Ercan. "Kent Kültürü ve Boş Zaman Değerlendirme” I. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildirileri. Sosyoloji Derneği Yayınları III. Ankara, 1994.
• Taylor, M. ve G.R. Hawkes. “Power Structure In Mexican And Mexican”, American Form Labor Families. 1975.
• Tezcan Mahmut. Boş Zamanlar Sosyolojisi Doğan Matbaası, Ankara, 1977.
• Tomanbay, İlhan."Kentleşme, Belediyelerde Sosyal ve Kültürel Çalışmalar ve Toplum Merkezleri" H.Ü. Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Dergisi. Cilt: 9, Sayı: 1,2, 3, Ankara, 1991.
• White, R. Jhon. “Social Class Differences in the Uses of Leisure". American Journal of Sociology, Vol: 61, No: 2. 1995.
• Wilson, J. “Sociology of Leisure" Annual Reviews of Sociology, Vol. 6. 1980.