KAMU POLİTİKALARINA DAVRANIŞSAL YAKLAŞIM VE TÜRKİYE’YE YANSIMALARI

Year 2020, Volume: 31 Issue: 4, 1827 - 1854, 28.10.2020

Volkan Yılmaz Cemre Canbazer

https://doi.org/10.33417/tsh.779756

Cited By: 3

Abstract

Kamu politikalarına davranışsal yaklaşım son yirmi yılda önem kazandı ve zaman içinde bu yaklaşımın geniş yelpazede politika alanlarıyla ilişkisi kuruldu. Bir yandan bu yaklaşım iktisadî insan varsayımını sarsmaya ve kamu politikalarına girdi sağlayacak kanıt temelinin iyileştirilmesine olanak sağladı. Diğer yandan ise bu yaklaşımın bireyleri hedef alan dürtme müdahalelerine aşırı vurgu yapması toplumsal sorunlarla mücadele sorumluluğunun bireyselleşmesi riskini doğurdu. Bu makale kapsamlı bir alanyazın taramasına dayanarak davranışsal iktisadın ilhâm verdiği kamu politikaları yaklaşımının temellerine ilişkin bir değerlendirme sunmayı hedeflemektedir. Ayrıca makale davranışsal kamu politikaları yaklaşımının Türkiye’de kamu politikalarında alımlanmasına ilişkin eleştirel bir değerlendirme sunmaktadır. Makale davranışsal kamu politikaları yaklaşımının bürokrasi içinde kendine yer edindiğini, emeklilik ve dış ticaret alanlarında somut politikalara girdi sağladığını ve istihdam ile çevre politikalarında kamu sektörü projelerine ilhâm verdiğini ortaya koymaktadır. Makale ayrıca Türkiye’de kamu politikalarına davranışsal yaklaşımın alımlanmasında bu yaklaşımın bireylere yönelik dürtme müdahalelerine yaptığı aşırı vurguya ilişkin herhangi bir eleştirel yaklaşım geliştirilmemiş olduğuna dikkat çekmektedir.

Keywords

davranışsal kamu politikaları, dürtme, kımıldatma

A Behavioural Approach to Public Policy and Its Reflections on Turkey

Abstract

A behavioural approach to public policy has gained prominence and its relevance for a wide range of policy domains has increased in the last two decades. This approach, on the one hand, challenges the homo economicus assumption and calls for an improved evidence base to inform policy. On the other, its overemphasis on the nudge to individuals risks individualising responsibility to tackle social problems. This article, drawing on a comprehensive literature survey, offers an analysis of the fundamentals of the behavioural approach to public policy. In addition, it offers a critical assessment of the reception of the behavioural approach in Turkish public policy. The article shows that the behavioural public policy approach found a place within the Turkish bureaucracy, started to inform old-age pensions and international trade policies in Turkey and inspired public sector projects in employment and environmental policies. It also suggests that the reception of this approach in Turkey fails to develop a critical view of the overemphasis of this approach on the nudge to individuals.

Keywords

behavioural approach to public policy, budge, nudge

References

• Ashraf, N., Camerer, C. F. ve Loewenstein, G. (2005). “Adam Smith, Behavioral Economist”. Journal of Economic Perspectives, 19(3), 131-145. doi: Doi 10.1257/089533005774357897
• Altun, T. (2017). “Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sistemine Sağlanan Kamusal Teşvikler Hanehalkı Tasarruflarını Artırabilir mi? Teorik Yaklaşımlar Temelinde İnceleme”. Maliye Dergisi, 173, 301-330. https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2019/09/173-05.pdf
• Altun, T. (2018). “Hanelerde Enerji Verimliliği: Davranışsal Müdahaleler ve Kamu Politikaları İçin Anahtar İlkeler”. Economics, Finance and Politics, 13(22), 91-106. doi: Doi 10.7827/TurkishStudies.13774
• Ara Aksoy, S. (2018). “Geleceğin Davranışsal Ekonomistlerinin Davranışsal Ekonomik Projeleri”. Ekonomi Bakanlığı (Der.), Senin Kararın! (mı?): Kamu Politikası Tasarımında Davranışsal Yaklaşım, 70-77. https://ticaret.gov.tr/data/5b8ec3ce13b8761b8471c1f9/1ebc0d8a6a572cd0a7f4ab084eb63831.pdf
• Aslan, R. G. (2020). “Exploring Agency Problems in the Turkish Private Pension System: Pension Sector Employee Perspectives” (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Avrupa Komisyonu (2016). 2016 Türkiye Raporu. https://www.ab.gov.tr/files/pub/2016_ilerleme_raporu_tr.pdf
• Avrupa Komisyonu (2018). 2018 Türkiye Raporu. https://www.ab.gov.tr/siteimages/pub/komisyon_ulke_raporlari/2018_turkiye_raporu_tr.pdf
• Avrupa Komisyonu (2019). 2019 Türkiye Raporu. https://www.ab.gov.tr/siteimages/birimler/kpb/2019_trkiye_raporu-_tr.pdf.
• Aydın, Ü. ve Ağan, B. (2016). “Rasyonel Olmayan Kararların Finansal Yatırım Tercihleri Üzerindeki Etkisi: Davranışsal Finans Çerçevesinde Bir Uygulama”. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2), 95-112. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/528751
• Aydınonat, N. E. ve Urhan, Ü. B. (Der.) (2019). Hayatın İçindeki İktisat: İktisadi Davranışlara Farklı Bir Bakış, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aydınonat, N. E. (2019). “Kart Borçlarından Kurtulmanın Yolları”. N. Emrah Aydınonat & Ü. Barış Urhan (Der.), Hayatın İçindeki İktisat: İktisadi Davranışlara Farklı Bir Bakış, İstanbul: İletişim Yayınları, 7-17.
• Balta Peltekoğlu, F. ve Akbayır, Z. (2019). “Davranışsal İçgörü ve Halkla İlişkilerin Kesişim Noktası: Çocuk Gelin Sorununda Medyada Farkındalık ve Davranışsal Halkla İlişkiler”. Erciyes İletişim Dergisi, 6(2), 827-844. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/756780
• Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu (2001). T. C. Resmî Gazete (24366, 28 Mart 2001). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4632&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2016). T. C. Resmî Gazete (29812, 25 Ağustos 2016). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/08/20160825-4.htm
• Bucak, İ. H., Doğan, F., Almis, H., Songur, L. ve Turgut, M. (2019). “Kısa Mesaj ile Poliklinik Randevu Hatırlatıcı Bilgi Gönderilmesi”. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 6(3), 218-221. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/824656
• Bulut, E. ve Er, B. (2018). “Davranışsal Kurumsal Finans Ekseninde Kurumsal Finansal Kararlar: Bir Literatür Değerlendirmesi”. UİİİD-IJEAS, 20, 33-50. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/341144
• Can Kamber, S. (2018). “Davranışsal İktisat ve Rasyonellik Varsayımı: Literatür İncelemesi”. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 169-199. http://eyad.mu.edu.tr/index.php/eyad/article/view/264
• Can, Y. (2012). “İktisatta Psikolojik İnsan Faktörü: Davranışsal İktisat”. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 4(2), 91-98. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hiad/issue/7652/100178
• Can, Y. ve Eyidiker, U. (2019). “Bireysel Emeklilik Sisteminde Otomatik Katılımın Türkiye’de Gelişiminin İzlenmesi”. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 626-642. doi: Doi 10.29106/fesa.647987
• Conly, S. (2013). Against Autonomy: Justifying Coercive Paternalism. New York: Cambridge University Press.
• Çakar, T. ve Neyse, L. (2018). “İktisadi Kararların Biyolojik Temelleri”. Devrim Dumludağ, Özge Gökdemir, Levent Neyse & Ester Ruben (Der.), İktisatta Davranışsal Yaklaşımlar, 2. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi, 405-426.
• Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2018). T. C. Resmî Gazete (30621, 10 Aralık 2018). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/12/20181210-4.htm
• Demirhan, H. (2018). “The Evaluation of Mandatory Private Pension System in Turkey within the Context of Thaler’s Nudge Theory”, Sevda Mutlu Akar & Duygu Şenbel Eser (Der.), Current Debates in Public Finance & Public Administration, 27, IJOPEC Publication, Londra, 85-96. http://ijopec.co.uk/wp-content/uploads/2018/05/VOL27_CUDES2018.pdf
• Dumludağ, D., Gökdemir, Ö., Neyse, L. ve Ruben, E. (Der.) (2018). İktisatta Davranışsal Yaklaşımlar, 2. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
• Dünya Bankası (World Bank) (2019). World Development Report 2015: Mind, Society, and Behavior. Washington D.C.: World Bank. https://www.worldbank.org/en/publication/wdr2015
• Ekonomi Bakanlığı (2018). Senin Kararın! (mı?): Kamu Politikası Tasarımında Davranışsal Yaklaşım. https://ticaret.gov.tr/data/5b8ec3ce13b8761b8471c1f9/1ebc0d8a6a572cd0a7f4ab084eb63831.pdf
• Erdoğan, M. ve Karagöl, V. (2019). “Behavioral Economics, Nudge and Public Interventions in Daily Life: The Case of Turkey and Recommendations”. EconWorld 2019, 18-20 Temmuz 2019, Budapeşte. https://budapest2019.econworld.org/papers/Erdogan_Karagol_Behavioral.pdf
• Eren, E. ve Uysal, E. (2017). “İktisatta Yeni Heterodoks Gelişmeler”. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 134-151. https://dergipark.org.tr/tr/pub/klujfeas/issue/31239/339969
• Ertör Akyazı, P. (2018). “Çevre ve Deneysel İktisat”. Devrim Dumludağ, Özge Gökdemir, Levent Neyse & Ester Ruben (Der.), İktisatta Davranışsal Yaklaşımlar, 2. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi, 339-382.
• Eser, R. ve Toigonbaeva, D. (2011). “Psikoloji ve İktisadın Birleşimi Olarak, Davranışsal İktisat”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1), 287‐321. http://kutuphane.dogus.edu.tr/mvt/pdf.php
• Gelibolu, L. ve Madran, C. (2013). “Çevresel Sorunlara Davranışsal Çözümler Geliştirilmesinde Sosyal Pazarlamanın Kullanılması”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4), 339-357. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/30548
• Gülmez, M. (2019). “Attitudes of Young Turkish Workers towards Private Pension Plans” (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Gürünlü, M. (2018). “Davranışsal Finans Teorisi Perspektifinden Kurumsal Finansman Kararları”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 80-94. doi: Doi 10.20491/isarder.2018.464
• Halpern, D. (2015). Inside the Nudge Unit: How Small Changes Can Make a Big Difference. WH Allen. https://books.google.com.tr/books/about/Inside_the_Nudge_Unit.html?id=M4uSnQAACAAJ&redir_esc=y
• Halpern, D. ve Sanders, M. (2016). “Nudging by Government: Progress, Impact, & Lessons Learned”. Behavioral Science & Policy, 2(2), 53-65. https://behavioralpolicy.org/wp-content/uploads/2017/06/Sanders-web.pdf
• Haykır Hobıkoğlu, E. (2013). “Davranışsal Finans Çerçevesinde E-Atık Geri Dönüşüm Yatırım Risk Algılamasında Tüketici Tercih ve Davranış Düzeyinin Sosyo-ekonomik Analizi: İstanbul Örneği”. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 4(8), 55-70. https://dergipark.org.tr/tr/pub/marufacd/issue/502/4566
• House of Lords, Science and Technology Select Committee (2011). Behaviour Change: Report. Londra: Authority of the House of Lords. https://publications.parliament.uk/pa/ld201012/ldselect/ldsctech/179/179.pdf
• Ipsos. “Kamu Politikası İyileştirmeleri”. https://www.ipsos.com/tr-tr/kamu-politikasi-iyilestirmeleri
• John, P., Cotterill, S., Moseley, A., Richardson, L., Smith, G., Stoker, G. ve Wales, C. (2011). Nudge, Nudge, Think, Think: Experimenting with Ways to Change Civic Behaviour. Londra: Bloomsbury Academic.
• John, P. (2018). How Far to Nudge? Assessing Behavioural Public Policy. Cheltenham: Edward Elgar Publishing. Kamilçelebi, H. (2013). “Davranışsal İktisatta Deneyimlenen Fayda ve Karar Faydası Arasındaki Fark ve Bir Deney”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(3), 447-456. http://hdl.handle.net/20.500.11857/142
• Kızılay’dan Acil Kan Bağış Çağrısı (10 Ocak 2019). Birgün. https://www.birgun.net/haber/kizilay-dan-acil-kan-bagis-cagrisi-242948
• Kanlıoğlu, M. B. (2019). “İktisatta Yeni Bir Yaklaşım: Davranışsal İktisat”. Journal of International Banking Economy and Management Studies, 2(1), 103-116. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ubeyad/issue/44974/566631
• Kitapcı, İ. (2017). “Rasyonaliteden İrrasyonaliteye: Davranışsal İktisat Yaklaşımı ve Bilişsel Önyargılar”. Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(1), 85-102. http://maliyearastirmalari.org/index.php/MAD/article/view/65
• Köksal, E. (2019). “Neden Kendimize En Uygun Tarifeyi Seçemiyoruz?”. N. Emrah Aydınonat & Ü. Barış Urhan (Der.), Hayatın İçindeki İktisat: İktisadi Davranışlara Farklı Bir Bakış, İstanbul: İletişim Yayınları, 19-26.
• Kurtoğlu, R. (2014). “Davranış Ekonomisi ve Nöro-Finans”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 1-25. https://dergipark.org.tr/tr/pub/trakyasobed/issue/30211/326111
• Küçükşenel, S. ve Urhan, Ü. B. (2019). “Günah Keçisi İktisatçılar”. N. Emrah Aydınonat & Ü. Barış Urhan (Der.), Hayatın İçindeki İktisat: İktisadi Davranışlara Farklı Bir Bakış, İstanbul: İletişim Yayınları, 55-66.
• Meral, H. ve Arıcan, E. (2020). “Bireysel Emeklilik Sistemine Otomatik Katılım: Türkiye İçin Bir Uygulama”. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(22), 190-212. doi: Doi 10.14784/marufacd.688280
• Mullainathan, S. ve Shafir, E. (2013). Scarcity: Why Having Too Little Means So Much. Henry Holt and Company. https://books.google.com.tr/books?id=NTnjsTHrfj8C&hl=tr
• Nevşehir Belediyesi (5 Haziran 2020). “Sigara İzmariti ile Oyunu Kullan, Çevreyi Temiz Tut”. http://www.nevsehir.bel.tr/haber-detay/6069/sigara-izmariti-ile-oyunu-kullan-cevreyi-temiz-tut
• Neyse, L. (2019). “Bedavacılıkla Topyekûn Mücadele”. N. Emrah Aydınonat & Ü. Barış Urhan (Der.), Hayatın İçindeki İktisat: İktisadi Davranışlara Farklı Bir Bakış, İstanbul: İletişim Yayınları, 153-168.
• Nudge Network. “Hakkımızda”. https://www.nudgenetwork.net/amacimiz/
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (2017). Behavioural Insights and Public Policy: Lessons from Around the World. Paris: OECD Publishing. https://www.oecd.org/gov/regulatory-policy/behavioural-insights-and-public-policy-9789264270480-en.htm
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD), European Training Foundation (ETF), European Union (EU) ve European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) (2019). SME Policy Index: Western Balkans and Turkey 2019: Assessing the Implementation of the Small Business Act for Europe. Paris: OECD Publishing. https://www.oecd.org/turkey/sme-policy-index-western-balkans-and-turkey-2019-g2g9fa9a-en.htm
• Oliver, A. (2013). “From Nudging to Budging: Using Behavioural Economics to Inform Public Sector Policy”. Journal of Social Policy, 42(4), 685-700. doi: Doi 10.1017/S0047279413000299
• Oliver, A. (2015). “Nudging, Shoving, and Budging: Behavioural Economic-Informed Policy”. Public Administration, 93(3), 700-714. doi: Doi 10.1111/padm.12165
• Oliver, A. (2017). The Origins of Behavioural Public Policy. Cambridge: Cambridge University Press.
• Oliver, A. (2019). “Towards a New Political Economy of Behavioral Public Policy”. Public Administration Review, 79(6), 917-924. doi: Doi 10.1111/puar.13093
• Orta Doğu Teknik Üniversitesi. “Davranışsal ve Deneysel Lab”. http://bel.feas.metu.edu.tr/lab-bilgi
• Öncü, E., Karacaoğlu, Y. ve Köksoy Vayısoğlu, S. (2020). “Kısa Süreli Kan Bağışı Retlerinde Telefon ve Mesajla Yapılan Hatırlatmanın Bağışçı Kazanımına Etkisi: Randomize Kontrollü Deneysel Çalışma”. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(1), 117-126. doi: Doi 10.26453/otjhs.543845
• Özdemir, Ş. (2019). “Sağlık İletişiminde Davranışsal Müdahale Tasarımı: İngiltere Online Hastane Randevu Sistemi Örneği”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 348-365. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/729521
• Özilhan Dönmez, B., Ara Aksoy, S. ve Özkan, İ. (2018). “SMS Mesajı ile Kredi Kartı Borç Bakiyesi Bildiriminin Kredi Kartı ile Harcama Davranışı Üzerine Etkisi: Bir Uygulama Önerisi”. Ekonomi Bakanlığı (Der.), Senin Kararın! (mı?): Kamu Politikası Tasarımında Davranışsal Yaklaşım, 65-69. https://ticaret.gov.tr/data/5b8ec3ce13b8761b8471c1f9/1ebc0d8a6a572cd0a7f4ab084eb63831.pdf
• Ruben, E. ve Dumludağ, D. (2018). “İktisat ve Psikoloji”. Devrim Dumludağ, Özge Gökdemir, Levent Neyse & Ester Ruben (Der.), İktisatta Davranışsal Yaklaşımlar, 2. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi, 33-53.
• Sağlık Bakanlığı Bilecik İl Sağlık Müdürlüğü Bilecik Devlet Hastanesi (5 Haziran 2020). “MHRS'de Cepten Randevu Hatırlatma Dönemi”. https://bilecikdh.saglik.gov.tr/TR,302340/mhrsde-cepten-randevu-hatirlatma-donemi.html
• Sağlık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı (29 Ocak 2020). “Davranışsal Kamu Politikaları Tanıtım Toplantısı”. https://sgb.saglik.gov.tr//TR,63576/davranissal-kamu-politikalari-tanitim-toplantisi-28012020.html
• Saint-Paul, G. (2011). The Tyranny of Utility: Behavioural Social Sciences and the Rise of Paternalism. Princeton: Princeton University Press.
• Seçilmiş, E. ve Didinmez, İ. (2016). “Vergi Reformlarının Davranışsal İktisat Perspektifinden Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği”. Bilig, 77, 203-232. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bilig/issue/48704/619700
• Sefil, S. ve Çilingiroğlu, H. K. (2011). “Davranışsal Finansın Temelleri: Karar Vermenin Bilişsel ve Duygusal Eğilimleri”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 247-268. http://acikerisim.ticaret.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11467/601/M00427.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Simon, H. A. (1957). Models of Man: Social and Rational. New York: Wiley.
• Simon, H. A. (1987). “Behavioral Economics”. John Eatwell, Murray Milgate & Peter Newman (Der.), The New Palgrave: A Dictionary of Economics, New York: Stockton Press, 221-225.
• Soyer, E. (2018). “Davranışsal İktisat ve Politika Geliştirme”. Devrim Dumludağ, Özge Gökdemir, Levent Neyse & Ester Ruben (Der.), İktisatta Davranışsal Yaklaşımlar, 2. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi, 75-105.
• Sözer Oran, J. (2008). “Davranışçı Finans: Fildişi Kuleler Sarsılıyor”. Öneri Dergisi, 8(29), 33-42. doi: Doi 10.14783/maruoneri.680626
• Sunstein, C. (2014). “Nudging: A Very Short Guide”. Journal of Consumer Policy, 37(583), 1-7. doi: Doi 10.1007/s10603-014-9273-1
• Sunstein, C. (2016). The Ethics of Influence: Government in the Age of Behavioral Science. New York: Cambridge University Press.
• Şimşek, H. (2018). Davranışsal İktisadın Politika Yapımına Etkisi. Londra: IJOPEC Publication. http://ijopec.co.uk/wp-content/uploads/2019/04/2018-38.pdf
• Thaler, R. (2015). Misbehaving: The Making of Behavioral Economics. WW Norton & Company. https://books.google.com.tr/books/about/Misbehaving.html?id=CorKoQEACAAJ&redir_esc=y
• Thaler, R. ve Sunstein, C. (2008). Nudge: Improving Decisions about Health, Wealth, and Happiness. New Haven: Yale University Press.
• The Behavioural Insights Team (2018). Applying Behavioural Insights to Labour Markets. https://www.bi.team/wp-content/uploads/2018/11/TheBehaviouralInsightsTeam-LabourMarketsReport.pdf
• The Behavioural Insights Team (2019). International Development Report 2019. https://www.bi.team/wp-content/uploads/2019/03/BIT_International_V4-Interactive-28.3.19.pdf
• The Royal Swedish Academy of Sciences (2019). The Prize in Economıc Sciences 2019: Popular Science Background. https://www.nobelprize.org/uploads/2019/10/popular-economicsciencesprize2019-2.pdf
• Ticaret Bakanlığı (2019). 2018 Yılı İdari Faaliyet Raporu. https://ticaret.gov.tr/data/5d00e40113b8760fa4ee54f6/Ticaret%20Bakanligi%202018%20Yili%20idare%20faaliyet%20raporu.pdf
• Torunoğlu, M. E., Uzun, Y., Şafak Bozkır, H. ve Kale, B. (2019). “Başka Türlü Bir Kamu Politikası”. N. Emrah Aydınonat & Ü. Barış Urhan (Der.), Hayatın İçindeki İktisat: İktisadi Davranışlara Farklı Bir Bakış, İstanbul: İletişim Yayınları, 195-215.
• Tufan, C. ve Sarıçiçek, R. (2013). “Davranışsal Finans Modelleri, Etkin Piyasa Hipotezi ve Anomalilerine İlişkin Bir Değerlendirme”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 159-182. https://dergipark.org.tr/tr/pub/trakyasobed/issue/30216/326178
• Türk Kızılay Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2017). 2017 Faaliyet Kitabı. https://kanver.org/Upload/Dokuman/Dosya/khgm-2017-19-11-2018-29757229.pdf
• Türk Kızılay Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2018). 2018 Faaliyet Kitabı. https://kanver.org/Upload/Dokuman/Dosya/khgm-2018-21-08-2019-29913840.pdf
• Tütün Mamullerinin Üretim Şekline, Etiketlenmesine ve Denetlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (2019). T. C. Resmî Gazete (30701, 1 Mart 2019). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/03/20190301-5.htm
• Tütün Mamullerinin Zararlarından Korumaya Yönelik Üretim Şekline, Etiketlenmesine ve Denetlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (2005). T. C. Resmî Gazete (25692, 6 Ocak 2005). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/01/20050106.htm
• Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun (1996). T. C. Resmî Gazete (22829, 7 Kasım 1996). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4207.pdf
• Uğur, Z. B. (2018). “Organ Bağışına Davranışsal İktisat Yaklaşımı”. Ekonomi Bakanlığı (Der.), Senin Kararın! (mı?): Kamu Politikası Tasarımında Davranışsal Yaklaşım, 78-82. https://ticaret.gov.tr/data/5b8ec3ce13b8761b8471c1f9/1ebc0d8a6a572cd0a7f4ab084eb63831.pdf
• United Nations Development Programme (UNDP) (2019). Behavioral Insights at the United Nations. https://www.undp.org/content/dam/undp/library/innovation/Behavioral%20Insights%20at%20the%20UN.pdf
• United Nations Environmental Programme (UNEP) (2019). Consuming Differently, Consuming Sustainably: Behavioural Insights for Policymaking. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/2404Behavioral%20Insights.pdf
• Whitehead, M., Jones, R., Howell, R., Lilley, R. ve Pykett, J. (2014). Nudging All Over the World: Assessing the Global Impact of the Behavioural Sciences on Public Policy. Economic and Social Research Council. https://changingbehaviours.blog/2014/09/05/nudging-all-over-the-world-the-final-report/
• Wright, J. D. ve Ginsburg, D. H. (2012) “Behavioral Law and Economics: Its Origins, Fatal Flaws, And Implications For Liberty”. Northwestern University Law Review, 106(3), 1-58. https://scholarlycommons.law.northwestern.edu/nulr/vol106/iss3/2/
• Yiğit, A. G. (2018). “Davranışsal İktisadın Anlaşılmasına Yönelik Bir Literatür Taraması”. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 161-190. doi: Doi 10.18026/cbayarsos.43943