Veli Katılımında Kullanılmak Üzere Ebeveyn Ödül ve Övgü Davranış Ölçeğinin Geliştirilmesi

Year 2023, , 270 - 280, 25.10.2023

Özgür Bolat

https://doi.org/10.55236/tuara.1344360

Abstract

Veli katılımı, velilerin eğitim sürecine dahil edilmesi, etkili eğitim ortamı yaratmak için oldukça önemlidir çünkü ebeveyn tutumları doğrudan çocuğun sınıf içi davranışlarını etkiler. Çocuğun davranışını etkilenen iki önemli ebeveyn davranışı da ödül ve övgüdür. Ödül ve övgü, davranışsal ekol tarafından olumlu görülürken, sosyal-bilişsel ekol tarafından genelde olumsuz kabul edilmektedir. Okul liderlerinin, araştırmacıların ve öğretmenlerin ebeveynlerin ödül ve övgü davranışlarını keşfetmesi, bu davranışlarının öğrenci üzerinde etkisini araştırması ve bu davranışlar doğrultusunda veli katılım programları düzenlemeleri oldukça önemlidir. Ancak alanyazında ebeveynlerin ödül ve övgü davranışlarını ölçen güvenilir ve geçerli ölçek bulunmamaktır. Bu nedenle betimsel tarama modelinde yapılan bu nicel araştırmanın amacı, ebeveynlerin ödül ve övgü davranışlarını ölçen geçerli ve güvenilir iki ayrı ölçek geliştirmektir. Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi sonuçlarına göre, 15 maddeli, iki ayrı ölçek geliştirilmiştir. İlk ölçek, Ebeveyn Ödül Davranış Ölçeği; ikinci ölçek, Ebeveyn Övgü Davranış Ölçeği olarak adlandırılmıştır. Ebeveyn Ödül Davranış Ölçeği, iki alt boyuttan oluşmaktadır. Bu faktörler de “kontrol aracı olarak ödül” ve “motivasyon aracı olarak ödül” olarak adlandırılmıştır. Ebeveyn Övgü Davranış Ölçeği, tek faktörden oluşmaktadır.
Doğrulayıcı Faktör Analizi ile ölçeğin yapıları doğrulanmıştır. Zamandaş geçerliği için Eleştiri Ölçeği ve Çocuğa Saygısızlık Ölçeği kullanılmıştır. Her iki ölçek ile geliştirilen ölçek arasında olumlu ilişki bulunmuştur. Bu bulgu da ödül ve övgünün olumsuz bir ebeveyn davranışı olduğunu göstermekte ve davranışsal ekolden ziyade sosyal-bilişsel ekolün tezleri doğrulanmıştır. Sonuç olarak, Ebeveyn Ödül Davranış Ölçeği ve Ebeveyn Övgü Davranış Ölçeği Öğretmen geçerli ve güvenilir ölçme araçları olarak alanyazına kazandırılmıştır.

Keywords

Ebeveyn Katılımı, Ödül, Övgü, Ölçek Geliştirme, Okul Liderliği

Developing a Scale to Measure Parents’ Reward and Praise Behaviours For Parental Involvement

Abstract

Parental involvement in the educational process is crucial for creating an effective learning environment because parents' attitudes directly influence the child's behavior in classrooms. Two important parental behaviors that impact a child's behavior are rewards and praise. While rewards and praise are viewed positively by the behavioralist approach, they are generally perceived negatively by the socio-cognitive theory. It is vital for school leaders, researchers, and teachers to explore parents' rewards and praise behaviors, investigate their effects on students, and organize parental involvement programs based on these behaviors. However, there are no reliable and valid scales in the literature that measure parents' reward and praise behaviors. Thus, this scale-development research, conducted with a descriptive survey model, aims to develop two distinct, valid, and reliable scales to measure parents' reward and praise behaviors. According to Exploratory and Confirmatory Factor Analysis results, two separate scales have been developed. The first scale is named "Parental Reward Behavior Scale", and the second one is called "Parental Praise Behavior Scale". The Parental Reward Behavior Scale consists of two sub-dimensions. These factors are named "reward as a control tool" and "reward as a motivation tool". The Parental Praise Behavior Scale consists of a single factor. Confirmatory Factor Analysis has verified the structures of the scale. The Criticism Scale and Disrespect Scale have been used for concurrent validity. A positive relationship has been found between both scales and the developed scale. This finding indicates that reward and praise are negative parental behaviors, confirming the theories of the socio-cognitive school rather than the behavioral school. In conclusion, both the Parental Reward Behavior Scale and the Parental Praise Behavior Scale have been introduced to the literature as valid and reliable measurement tools for teachers, researchers and school leaders.

Keywords

Parental Involvement, Reward, Praise, Scale Development, School Leadership

References

• Wouters, S., Colpin, H., Luyckx, K., & Verschueren, K. (2018). Explaining the relationship between parenting and internalizing symptoms: The role of self-esteem level and contingency. Journal of Child and Family Studies, 27, 3402–3412. https://doi.org/10.1007/s10826-018-1167-4