Abstract
Sinop’a bağlı bir yerleşim olan Boyabat ve çevresindeki köylerin 11. yüzyıl’dan itibaren Anadolu’ya yerleşen göçer Türkmenler/ Yörükler tarafından kurulduğu bilinmektedir. Boyabat kent merkezinde bulunan geleneksel evler ahşap çatkılı ve çatkı arası dolgulu/hımış yapılar olmasına rağmen, Boyabat köylerinde açık sofalı ahşap yığma evler çoğunluktadır. Ahır ve samanlıkları kütüklerle, üst katları biçilmiş kerestelerle yapılan bu evler yörede kandil ev olarak adlandırılmaktadır. Evlerin zemin katları depolama alanı ve ahır olarak değerlendirilmekte, üst katlar ise yaşam katı olarak kullanılmaktadır. Büyük parseller üzerine yapılmış olan kandil evlerin ana taşıyıcıları olan ve zemin kat seviyesinde taş ayaklara oturan ahşap direkler; kütük veya kalasların üst üste yığılması ile oluşan ve köşelerde birbirlerine geçmelerle bağlanan üst kat duvarlarını taşımaktadır. Günümüzde bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de yerel mimari karakteristik özelliklerini, kırsal alanlardan kentlere göç, modern yapım teknikleri ile malzemelerin geleneksele tercih edilmesi vb nedenlerden dolayı hızla yitirmektedir. Ülkemizde yürürlükte olan koruma yasasında kırsal sit kavramının tanımlanmış olmayışı nedeniyle bu alanlar yeterince korunamamaktadır. Bu yüzden kırsal alanlarda yerel mimari kimliğin korunması, bu kimliği oluşturan mimari değerlerin belirlenmesi, belgelenmesi ve envanterinin yapılması gerekmektedir. Bu çalışmada, Boyabat köylerindeki kandil evlerin mimari özellikleri ve koruma sorunları araştırılacaktır.
Keywords
References
- ACAR, E., 2015. Sinop Yöresi Söz Varlığı, Ankara, Gazi Kitabevi.
- BAŞOĞLU, B., 1972. Boyabat ve Çevresi Tarihi, Ankara, Doğuş Matbaacılık.
- BAŞOĞLU, B., 1990. Boyabat Yöresi Araştırmaları, Boyabat, Boyabat Matbaası.
- ÇAL, H., 1999. “The Architecture of Boyabat Village Houses”, The Ottoman House; Papers from the Amasya Symposium (24-27 September1996)”. Edit. S. Ireland, W. Bechhoe- fer, p. 46-54, British Institute of Archaeology at Ankara.
- ÇAL, H., 2014. Boyovası /Boyabat Kazasında Türk Mimarisi, Anka- ra, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
- DEMİRRENK, E., İ., 2017. Geleneksel Rize İkizdere Evlerinin Plan Tipolojisi Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın Üniversitesi Mimarlık Programı.
- DİK, E.,2014. “6360 Sayılı Kanun Bağlamında Köylerin Mahalleye Çevrilmesi Sorunu”, Mülkiye Dergisi 38/1, s. 75-102.
- GÖMEÇ, S., 2015. “16. Yüzyıl Kaynaklarına Göre Boyabat’ın Köyleri”, http://www.angelfire.com/or3/etnografya/depo1/ boyabat.htm / .
- KUBAN, D., 1995. Türk Hayatlı Evi, İstanbul, Ziraat Bankası Yayınları.
- LEONHARD, R., 1915. Paphlagonia Reisen und Forschungen im Nördlichen Kleinasien, Berlin, Deitrich Reimer.
- SEÇKİN, N., ÖZAKIN, R., ERDEM, A., 2003. “Sinop- Boyabat Kentsel Mimarlık Envanter Raporu 2002 Yılı Çalışması”, TÜBA Kültür Envanteri Dergi- si-Journal of Cultural Inventory 2003, S.1, s. 90-128.
- URL 1, 2020. http://www.boyabat.bel.tr/tr-tr/alt-sayfalar/202/ idari-yapi / (Boyabat Belediyesi Resmi Web Sitesi). URL 2, 2019. https://sozluk.gov.tr/ (Türk Dil Kurumu )
- URL 3, 2019. https://www.etimolojiturkce.com/kelime/kandil (Etimoloji Türkçe – Türkçe Etimolojik Kelime İncele- meleri).
- URL 4, 2020. https://www.sabah.com.tr/yasam/2014/06/02/ko- yu- haritadan-silen-yangin (Sabah Gazetesi)
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Cultural Studies |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | September 17, 2020 |
| Submission Date | February 18, 2020 |
| Published in Issue | Year 2020 Issue: 21 |
Cited By
SİNOP AYANCIK YENİKONAK (OTMANLI) KÖYÜ’NDE GELENEKSEL KIRSAL MİMARİ I – EVLER
Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
https://doi.org/10.31765/karen.1082649
SİNOP AYANCIK YENİKONAK (OTMANLI) KÖYÜ’NDE GELENEKSEL KIRSAL MİMARİ II
Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
https://doi.org/10.31765/karen.1227237
Geleneksel Konut Mimarisi: Düzce Derdin Köyü İncelemesi
Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi
https://doi.org/10.55004/tykhe.1555743
Publisher
Vedat Dalokay Caddesi No: 112 Çankaya 06670 ANKARA
TÜBA-KED Turkish Academy of Sciences Journal of Cultural Inventory (TÜBA-KED) does not officially endorse the views expressed in the articles published in the journal, nor does it guarantee any product or service advertisements that may appear in the print or online versions. The scientific and legal responsibility for the published articles belongs solely to the authors.
Images, figures, tables, and other materials submitted with manuscripts must be original. If previously published, written permission from the copyright holder must be provided for reproduction in both print and online versions. Authors retain the copyright of their works; however, upon publication in the journal, the economic rights and rights of public communication -including adaptation, reproduction, representation, printing, publishing, and distribution rights- are transferred to the Turkish Academy of Sciences (TÜBA), the publisher of the journal. Copyright of all published content (text and visual materials) belongs to the journal in terms of usage and distribution. No payment is made to the authors under the name of copyright or any other title, and no article processing charges are requested. However, the cost of reprints, if requested, is the responsibility of the authors.
In order to promote global open access to scientific knowledge and research, TÜBA allows all content published online (unless otherwise stated) to be freely used by readers, researchers, and institutions. Such use (including linking, downloading, distribution, printing, copying, or reproduction in any medium) is permitted under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) License, provided that the original work is properly cited, not modified, and not used for commercial purposes. For permissions regarding commercial use or licensing exceptions, please contact the journal.