Yumurtalık Adana Arkeolojik Kültür Varlıkları Envanteri 2005

Yıl 2006, Sayı: 5, 23 - 31, 01.09.2006

Erkan Konyar Mustafa Hamdi Sayar

Öz

15 -30 Eylül 2005 tarihleri arasında sürdürülen Yumurtalık arkeolojik envanter çalışmalarımız Prof. Dr. Mustafa H. Sayar, Dr. Erkan Konyar, Arş. Gör. Gürkan Ergin, Arş. Gör. Serap Özkan Kılıç ve Sevinç Duvarcı'dan oluşan bir ekip ta­rafından yürütülmüştür.Çalışmamızın ana amacı TÜBA-TÜKSEK Türki­ye Kültür Envanteri Projesi kapsamında, böl­gede yer alan arkeolojik yerleşme alanlarının tespiti ve belgelenmesidir. Bunun yanı sıra, çalışma sırasında tespit edilen yerleşmeler­den toplanan çanak çömlek parçalarının de­ğerlendirilerek, söz konusu yerleşmelerin tarihlendirilmesi, böylelikle bölgenin yerleşim tarihinin ortaya konması ikincil amacımız ol­muştur.Bu çerçevede, bölgede yapılan kazılarda ve yüzey araştırmalarında sıklıkla karşılaşılan bir malzeme grubu olan ve "Suriye-Kilikya boyalı­ları " olarak adlandırılan çanak çömleklerin yo­ğunluğu, dağılımı ile yakın bölgelerdeki örnek­lerle olan ilişkilerinin ortaya konmasını önemli gördük. Çalışmamızın önem verdiğimiz bir di­ğer boyutu ise bölgedeki Hitit varlığıdır özel­likle arkeolojik buluntulardan yola çıkılarak böl­geye Hitit etkisinin hangi dönemde geldiği, niteliği ve süreci ortaya konmaya çalışılacaktır. Ayrıca bölgede Son Tunç II döneminin ortala­rından Demir Çağına uzanan kronolojide Kıbrıs-Myken grubu çanak çömleğin dağılımı ve özellikle MÖ 1. binyılın başlarında ortaya çıkan Geç Hitit Beyliklerinin başta çanak-çömlekler olmak üzere maddi kültür unsurlarının belir­lenmesi amaçlanmaktadır.2005 yılı arazi çalışmalarımız bölgede yer alan höyükler üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu çerçe­vede daha önce tespit edilmiş ve yayınlarda yer alan Antikçağ yerleşme alanlarının önce­likle taranması planlanmıştır. Bu çalışma so­nucunda 4 höyük, 1 Antikçağ yerleşmesi tes­pit edilmiş ve belgelenmiştir. Yeniköy Höyüğü env. no: O35.A11.1 , Zeytinbeli Höyüğü env. no: O35.A11.2 Gölovast Höyüğü env. no: O35.A11.3 ve Ayaş Höyük env. no: O35.Al 1.4 olarak kaydedilen höyükler ova düzeyinde orta büyüklükte höyüklerdir. Söz konusu höyüklerde yüzey taraması yapılarak envanter formları doldurulmuş ve malzeme toplanmıştır.Tespit edilen höyüklerde en çarpıcı malzeme grubu beklentilerimizi doğrulayarak "Suriye-Kilikya Boyatılan" ve Hitit çanak çömleği ol­muştur MÖ 2. binyılın ikinci çeyreğinde ku­zeybatı Suriye ve Kilikya'da görülebilen boyalı çanak çömlekler, bölgenin siyasi olarak ba­ğımsız ve bölgesel kent devletlerinin oluştuğu süreçle ilgilidir. Bu durum kuzey Suriye'de iz­lenebilmekle birlikte Adana ovalarında bu mal­zeme grubunun geldiği tabakaların niteliği ve yerleşme özellikleri ancak arkeolojik kazılarda netlik kazanabilir Diğer bir önemli sonuç ise Yumurtalık kıyı şeridine yakın bir bölgede tes­pit ettiğimiz Zeytinbeli Höyüğünden topladığı­mız Hitit İmparatorluk dönemi çanak çömlek­leridir. Bu buluntular bölgede bir Hitit yerleş­mesinin varlığına işaret eder.

Anahtar Kelimeler

Adana. Yumurtalık, höyük, Suriye-Kilikya boyatılan, Hitit

Yumurtalık Adana Arkeolojik Kültür Varlıkları Envanteri 2005

Öz

Our research in Yumurtalık was carried out between 15 - 30 September 2005 by Prof Dr. Mustafa H. Sayar, Dr Erkan Konyar. Research Ass. Gürkan Ergin, Research Ass. Serap Özken Kılıç and Sevinç Duvarcı One of the main aims of the study was to gain a better understanding of the SyroÇilıcian painted wares, which are frequently encountered during the excavations and surveys in the region, and determine their density and distribution, as well as their relationship with neighbouring areas. Another aspect of our project was investigating the Hitfite presence, its effects, character and chronological sequence We also attempted to establish the distribution of CyproMycenaean wares and ceramic material of the Late Hittite states that emerged at the beginning of the 1st millennium BC. The project concentrated on the mounds in the region in order to scan the area for previously discovered and published sites. During the survey, four mounds and one ancient settlement were found and recorded Yeniköy mound finv. no: 035.A11.1 , Zeytinbeli mound finv. no: 035At 1.2

Anahtar Kelimeler

Adana, Yumurtalık, mound, Syro-Ci/iCian painted wares, Hittite