SİNOP-BOYABAT KENTSEL MİMARLIK ENVANTER RAPORU 2002 YILI ÇALIŞMASI

Year 2003, Issue: 1, 90 - 128, 01.03.2003

Nadide Seçkin Rabia Özakın Ayten Erdem

Abstract

Sinop'tun bir ilçesi olan Boyabat, ülkemiz­deki hızlı kentleşmeye karşın tarihi kent dokusunu büyük ölçüde koruyarak günü­müze ulaşmış bir yerleşmedin Kent içinden geçen Kol az Çayı boyunca yer alan, az en­gebeli alanda sulu tarıma uygun çok verim­li bir bölge bulunmaktadır. Kent yerleşme­sinin batısında yer alan Boyabat Kalesi'nin, MÖ. 7. yüzyılda yapıldığı sanılmakladır. Boyabat'la korunması gerekli yapılar için Kültür Bakanlığı tarafından 1979 ve 1987 yıllarında iki ayrı tespit ve tescil çalışması yapılmış ve Kentsel Sit sınırları belirlenmiş­tir. Halen, bu Sit kararını içeren 1996 tarihli Boyabat Koruma Amaçlı İmar Planı yürür­lüktedir.Boyabat'ın geleneksel yerleşim dokusu bahçeli düzende olup, çoğunlukla yapılar kale­yi görecek konumda ve plan düzeninde bi­çimlenmiştir. Geleneksel konutlar genellik­le, zemin kat+2 kat olarak toplam 3 katlıdır. Zemin katta, ahşap hatıllı taş duvarlı kârgir yığma sistemde inşa edilen bu konutlar, üst katlarda ahşap taşıyıcılı kârgir dolgulu ya da dolgusuz tipte olmak üzere karma sis­temde yapılmışlardır. Bu tip geleneksel ko­nutların yanı sıra, az sayıda, tuğla malzeme ile yapılmış ve cephesi tuğla bezemeli yapı­lar da bulunmaktadır.Bovahal kentsel mimarlık envanterinin iki hatta süren alan çalışmasının ilk bölümü. Sit sınırlan içindeki alanda gerçekleştiril­miştir. Bu süre içinde toplam 394 adet en­vanter fişi hazırlanmış, 44 adet yapının planları 1/200 ölçekli olarak çizilmiştir. Ay­rıca, Sit Bölgesi içinde tescili olmayan ve Boyabat'ın en eski evi olarak tanımlanan te­pe pencereli bir ev tespit edilmiştir.Boyabat kentsel mimarlık envanteri, çalışmaları "TÜBA-TÜKSEK Pilot Proje" kapsamında olmadığı için, büyük ölçüde Boyabat Belediyesi'nin ve Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörlüğü'nün katkılarıyla gerçekleştirilmiştir.

Keywords

Boyabat, Boyabat Kalesi , Kola z Çayı, un/çeltik fabrikası, geleneksel üretim yapısı, geleneksel konut, hımış yapı, iç so falı ev, 20. y y çarşısı, geleneksel dokum a

SİNOP-BOYABAT KENTSEL MİMARLIK ENVANTER RAPORU 2002 YILI ÇALIŞMASI

Abstract

Boyabat, a district in Sinop, has survived as a settlement and largely presen'ed its historical urban fabric despite our country' s ra ­ pid urbanization. Th e area along the Kola z Stream that passes through the city is a very fertile region suitable for irrigated farming though slightly steep. Th e fortress located t o the west o f the urban settlement dates back to the seventh century B.C . Th e protection of Boyabal includes two studies of evidence and records carried out in 1979 and 1987 by the Mini s t ry of Culture . A s a result the interior of the city wa s designated a Site Region on the Boyabat Implementation Plan that went into force in 1996. Boyabat's traditional settlement fabric possesses a particular characteristic, buildings have a garden and almost all buildings are situated so that they see the fortress and wer e planned to be like that. A s example s of traditional architecture, the housing units generally consist of a ground floor and two uppe r floors, in total three floors. Th e construction system has been done on the grou n d floors with stone mas s and wooden support beams and on the uppe r floors in the masonry fill and non-filled types wit h wooden frames . Ther e are also recent buildings made of brick and wit h brick decoration on the facades. T h e wor k on the first portion of the Boyabat urban architectural inventory wa s carried out over the course of 15 days within the region designed as a Site area. During this time period a total of 394 inventory entries were prepared and the survey plans of 44 buildings draw n mı ,i scale oi 1/20Ö, In addition, one house withi n the Site area has uppe r window s and is know n as the oldest house in Boyabat. Because the Boyabat urban architectural inventory wa s not withi n the framework of the 'TÜBA-TÜKSE K Pilot Project, " it has been largely supported by the Boyabat Mu ­ nicipality and also Yıldız Technical University.

Keywords

Boyabat, Boyabat fortress, Kola z Stream, grain/rice factory, traditional industrial building, traditional house, hımış building, 20th century market, traditional textile

References

• BAŞOĞLU, Bekir 1972, Boyabat ve Çevresi Tarihi, Boyabat.
• BAŞOĞLU, Bekir 1990, Boyabat Yöresi Araştırmaları, Boyabat. Sİ A D 1999, Boyabat Mimarisi, Sinoplu İşadamları Rehberi, İstanbul, 32-34.
• UÇKUN , Erka n 1996, Boyabat Koruma Amaçlı İmar Planı Raporu (yayınlanmamı ş rapor), Samsun .