Cep Telefonu Kameralarından Elde Edilen Görüntüler ile Kültürel Miras Eserlerinin Modellenmesi

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 17 - 22, 30.06.2022

Yunus Kaya , Doğukan Temel

https://doi.org/10.53030/tufod.1101427

Cited By: 5

Öz

Geçmişte yaşamış medeniyetler ile günümüz ve gelecek nesil arasında önemli bir iletişim kaynağı olan kültürel miras eserlerinin korunması ve belgelenmesi önemlidir. Kültürel miraslarda meydana gelen doğal ve yapay nedenlerden oluşan tahribatlar veya yıkımlar belgelemenin ve metrik bilgilerin önemini daha da artırmaktadır. Kamera ve yapay zeka teknolojisindeki hızlı gelişmeler sayesinde cep telefonu kameraları neredeyse profesyonel kamera kalitesini sağlayabilmektedir. Bu nedenle günümüzde kültürel miras eserlerine ait turistler, fotoğrafçılar veya araştırmacılar tarafından çekilmiş çok sayıda fotoğraf bulunmaktadır. Fotogrametri yöntemi sayesinde elde edilen fotoğraflardan 3 boyutlu modeller üretilebilmekte ve model üzerinden hassas metrik bilgi alınabilmektedir. Bu çalışmada Diyarbakır’da bulunan Ulucami kitabeleri, aslan-boğa kabartması ve nişleri cep telefonu ile elde edilen fotoğraflar kullanılarak Hareket Tabanlı Yapısal Algılama yöntemiyle modellenmiştir. Çalışma sonucunda kültürel miras yapıları belgelenmiştir. Ayrıca aslan-boğa kabartması üzerinden çizim yapılmıştır. Bu da fotogrametrik yöntemle elde edilen 3B modeller üzerinden rölöve çizim yapılabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Fotogrametri, 3B Model, Kültürel Miras, Belgeleme, Kamera Kalibrasyonu

Modeling of Cultural Heritage Artifacts with Images Obtained from Smartphone Cameras

Öz

It is important to protect and document the cultural heritage artifacts, which are an important source of communication between the civilizations that lived in the past and the present and future generations. Destructions caused by natural and artificial causes in cultural heritages increase the importance of documentation and metric information. Thanks to the rapid developments in camera and artificial intelligence technology, mobile phone cameras can provide almost professional camera quality. Therefore, today, there are many photographs taken by tourists, photographers or researchers belonging to cultural heritage artifacts. Thanks to the photogrammetry method, 3D models can be produced from the photographs obtained and precise metric information can be obtained from the model. In this study, Ulucamii inscriptions, lion-bull reliefs and niches in Diyarbakır were modeled by Structure from Motion method using photographs obtained with mobile phones. As a result of the study, cultural heritage artifacts were documented. In addition, a drawing was made on the relief of a lion-bull. This shows the possibility of drawing surveys on 3D models obtained by the photogrammetric method.

Kaynakça

• Yakar, M., Yıldız, F. & Yılmaz, H. M. (2005). Tarihi ve Kültürel Miraslarin Belgelenmesinde Jeodezi Fotogrametri Mühendislerinin Rolü. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara, Türkiye.
• Polat, N., Önal, M., Kaya, Y., Memduhoğlu, A., Kaya, N., Ulukavak, M., Mutlu, S. & Mutlu, S. (2021). Harran Ören Yeri Kazısında Bulunan kabartma Yazıların Üç Boyutlu Olarak Modellenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 10(2), 594-601.
• Castellini, P., Abaskin, V. & Achimova, E. (2007). Portable electronic speckle interferometry device for the damages measurements in veneered wood artworks. Journal of Cultural Heritage, 9, 225-233.
• López-Aparicio, S. & Grašiene, R. (2013) Screening indoor air quality evaluation in the Lithuanian theatre, music and cinema museum. Journal of Environmental Engineering and Landscape Management, 21, 52-58.
• Varas-Muriel, M. J., Fort, R., Martínez-Garrido, M. I., Zornoza-Indart, A. & López-Arce, P. (2014). Fluctuations in the indoor environment in Spanish rural churches and their effects on heritage conservation: Hygro- thermal and CO2 conditions monitoring. Building and Environment. 82, 97-109.
• Şenol, H. İ., Polat, N., Kaya, Y., Memduhoğlu, A. & Ulukavak, M. (2021). Digital documentation of ancient stone carving in Şuayip City. Mersin Photogrammetry Journal, 3(1), 10-14.
• Yakar, M., Yılmaz, H. M. & Mutluoǧlu, Ö. (2010). Comparative evaluation of excavation volume by TLS and total topographic station-based methods. Lasers in Eng, 19, 331-345.
• Şenol, H. İ., Memduhoglu, A. & Ulukavak, M. (2020). Multi instrumental documentation and 3D modelling of an archaeological site: a case study in Kizilkoyun Necropolis Area. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 11(3), 1241-1250.
• Kaya, Y., Polat, N., Şenol, H. İ., Memduhoğlu, A. & Ulukavak, M. (2021). Arkeolojik kalıntıların belgelenmesinde yersel ve İHA fotogrametrisinin birlikte kullanımı. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 3(1), 9-14.
• Sužiedelytė-Visockienė, J., Bagdžiūnaitė, R., Malys, N., & Maliene, V. (2015). Close-range photogrammetry enables documentation of environment-induced deformation of architectural heritage. Environmental Engineering and Management Journal, 14(6).
• Ozimek ,A., Ozimek, P., Skabek, K. & Labedz, P. (2021). Digital Modelling and Accuracy Verification of a Complex Architectural Object Based on Photogrammetric Reconstruction. Buildings 11(5).
• Yakar, M., Orhan, O., Ulvi, A., Yiğit, A. Y. & Yüzer, M. M. (2015). Sahip Ata Külliyesi Rölöve Örneği. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 15. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara, Türkiye.
• Böhler, W. and G. Heinz. (1999). Documentation, surveying, photogrammetry. XVII CIPA Symposium, Recife, Olinda.
• Scherer, M. (2002). About the synthesis of different methods in surveying. XVIII Int. Symposium of CIPA, Posdam, Germany.
• Di Angelo, L., Di Stefano, P., Guardiani, E. & Morabito, A. E. M. (2021). A 3D Informational Database for Automatic Archiving of Archaeological Pottery Finds. Sensors, 21(3).
• Apollonio, F. I., Fantini, F., Garagnani, S. & Gaiani, M. (2021). A Photogrammerty-Based Workflow for the Accurate 3D Construction and Visualization of Museums Assests. Remote Sensing, 13(3).
• Reinoso-Gordo, J. F., Gámiz-Gordo, A. & Barrero-Ortega, P. (2021). Digital Graphic Documentation and Architectural Heritage: Deformations in a 16th- Century Ceiling of the Pinelo Palace in Seville (Spain). ISPRS International Journal of Geo-Information, 10(2), 85.
• Donato, E. & Giuffrida, D. (2019). Combined Methodologies for the Survey and Documentation of Historical Buildings: The Castle of Scalea (CS, Italy). Heritage, 2(3), 2384-2397.
• Yastikli, N. (2007). Documentation of cultural heritage using digital photogrammetry and laser scanning. Journal of Cultural Heritage, 8, 423-427.
• Uslu, A. & Uysal, M. (2017). Arkeolojik Eserlerin Fotogrametri Yöntemi ile 3 Boyutlu Modellenmesi: Demeter Heykeli Örneği. Geomatik Dergisi, 2(2), 60- 65.
• Uslu, A., Polat, N., Toprak, A.S., & Uysal, M. (2016). Kültürel Mirasın Fotogrametrik Yöntemle 3B Modellenmesi Örneği. Electronic Journal of Map Technologies, 8(2), 165-176.
• Zeybek, M. & Kaya, A. (2020). Tarihi Yığma Kiliselerde Hasarların Fotogrametrik Ölçme Tekniğiyle İncelenmesi: Artvin Tbeti Kilisesi Örneği. Geomatik, 5(1), 47-57.
• Ulvı̇, A. & Toprak, A. S. (2016). Investigation of Three- Dimensional Modelling Availability Taken Photograph of the Unmanned Aerial Vehicle; Sample of Kanlıdivane Church. International Journal of Engineering and Geosciences, 1(1), 1–7.
• Varol, F., Ulvi, A. & Yakar, M. (2018). Kültürel Mirasın Dokümantasyonunda Yersel Fotogrametri Tekniğinin Kullanılması: Sazak Köprüsü Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 986-991.
• Yakar, M., Kabadayı, A., Yiğit, A. Y., Çıkıkcı, K., Kaya, Y. & Catin, S. S. (2016). Emir Saltuk Kümbeti Fotogrametrik Rölöve Çalışması ve 3 Boyutlu Modellenmesi, Geomatik Dergisi, 1(1), 14-18.
• Şası̇, A., & Yakar, M. (2017). Photogrammetric Modelling of Hasbey Dar'ülhuffaz (Masjid) Using an Unmanned Aerial Vehicle. International Journal of Engineering and Geosciences, 3(1), 6–11
• Kaya Y. & Yiğit, A. Y. (2020). Dijital El Kameraları Kullanılarak Kültürel Mirasın Belgelenmesi. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 2(2), 33-38.
• Döş, M. E., Yiğit, A. Y. & Uysal, M. (2021). Documenting historical monuments using smartphones: a case study of Fakih Dede Tomb, Konya. Mersin Photogrammetry Journal, 3(2), 53-60.
• Haspolat, Y. K. (2014). Diyarbakır Ulu Camii, e-kitap, ISBN: 978-605-9064-04-0.
• Asri, İ. & Çorumluoğlu, Ö. (2007). Büyük Objelerde Tarihi Dokümantasyon ve Tanıtım Amaçlı Gpssit Destekli Digital Fotogrametrik 3B Modelleme. TUFUAB IV. Teknik Sempozyumu, İstanbul, Türkiye.
• Skabek, K. & Tomaka, A. (2014). Comparison of photogrammetric techniques for surface reconstruction from images to reconstruction from laser scanning. Theor. Appl. Informat. 26, 161– 178.
• Varol, F., Ulvi, A., ve Yakar, M. (2018). Kültürel Mirasın Dokümantasyonunda Yersel Fotogrametri Tekniğinin Kullanılması: Sazak Köprüsü Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 986-991.