Quantitative Investigation of Departments, Academic Staff and Graduate Theses in the Field of History of Medicine and Ethics in Turkey

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 4, 147 - 156, 29.12.2023

Oya Ögenler , Ahmet Aksu

Öz

Introduction: Thesis studies in the field of History of Medicine and Ethics in Turkey contribute directly or
indirectly to the identification and solution of health-related problems as well as the education of graduate students.
Objective: This study aimed to provide a general overview of the Departments of History of Medicine and Ethics
in Turkey, the distribution of faculty members working in the field, and the topics of thesis studies, as well as contribute
to the evaluation of the current situation. Method: This cross-sectional descriptive study was conducted between
October 1 and 31, 2023, by identifying the Departments of History of Medicine and Ethics and current faculty
members on the YOK web page and the theses written in this field in the National Thesis Center according to the
different names of the department. The data were transferred to the Excel program and evaluated. Results:
According to the information on the YOK website, there are 28 professors, 20 associate professors, 38 doctoral faculty
members, three lecturers and 13 research assistants in 58 Departments of History of Medicine and Ethics in our
country. According to the information on the National Thesis Center website, 266 theses were published in the field. One
hundred twelve of the theses were on history and 154 on ethics; 112 of the theses were master's degrees, 142 were
doctoral degrees, and 12 were produced from studies conducted at the medical specialty degree. Discussion and
Conclusion: The distribution of the Departments of History of Medicine and Ethics in Turkey and the distribution
of faculty members is similar to the general distribution of universities in Turkey. The similar selection of topics on
ethics and history in postgraduate thesis studies in the field was evaluated as a positive perspective in accordance with
the unique characteristics of the field. Finally, it is important to digitize the studies in the field of History of Medicine
and Ethics, which are not available online, in a short time.

Anahtar Kelimeler

History of Medicine, Ethics, University, Academic Thesis, Instructor

Türkiye’de Tıp Tarihi ve Etik Alanına Ait Anabilim Dallarının, Akademik Kadroların ve Lisansüstü Tezlerin Nicel İncelenmesi

Öz

Giriş: Türkiye’de Tıp Tarihi ve Etik alanında yapılan tez çalışmalarının lisansüstü öğrencilerin eğitimi yanı sıra
doğrudan veya dolaylı olarak sağlıkla ilgili konularda sorunların tespit edilmesi ve çözümlenmesine katkı sağladığı
ileri sürülebilir. Amaç: bu çalışmada Türkiye’de Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dallarının, alanda çalışan öğretim
elemanlarının dağılımı ve tez çalışma konuları hakkında genel bir irdeleme yapmak, güncel durumun
değerlendirilmesine katkı sağlamak amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel tanımlayıcı türde olan bu çalışma 1-31
Ekim 2023 tarihleri arasında YÖK web sayfasındaki Tıp Tarihi ve Etik Anabilim dalları ve mevcut öğretim
elamanları ve Ulusal Tez Merkezinde bu alanda yazılan tezler Anabilim Dalı’nın farklı isimlerine göre belirlendi.
Excel programına veriler aktarılarak değerlendirildi. Bulgular: YÖK web sayfasında yer alan bilgilere göre
ülkemizde 58 Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalında 28 profesör, 20 doçent, 38 doktor öğretim üyesi, üç öğretim
görevlisi 13 araştırma görevlisi bulunduğu; Ulusal Tez Merkezi web sitesindeki bilgilere göre ise alana ait 266 tez
yayımlandığı, tezlerin 112’sinin tarih, 154’nün etik konuları üzerine olduğu; tezlerden 112’sinin yüksek lisans,
142’sinin doktora, 12’sinin ise tıpta uzmanlık derecesinde yapılan çalışmalardan üretildiği tespit edildi. Tartışma
ve Sonuç: Türkiye’de Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalları’nın ve görev yapan öğretim elemanı dağılımının
ülkemizdeki üniversitelerin genel dağılımına benzer olduğu düşünülmektedir. Alanda lisansüstü yapılan tez
çalışmalarında etik ve tarih üzerine konularla ilgili seçimin benzer oranda olmasının, alanın kendine has özelliğine
uygun olumlu bir bakış açısı olarak değerlendirildi. Son olarak çevrim içi ortamda bulunmayan Tıp Tarihi ve Etik
alanında yapılan çalışmaların kısa zamanda dijitalleştirilmesinin önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

tıp tarihi, etik, Üniversite, Akademik tez, öğretim elemanı

Etik Beyan

Sorumlu yazar olarak, telif hakkı ihlali nedeniyle üçüncü şahıslarca istenecek hak talebi veya açılacak davalarda derginizin hiçbir sorumluluğunun olmadığını, tüm sorumluluğun bana ait olduğunu taahhüt ederim. Ayrıca makalede hiçbir suç unsuru veya kanuna aykırı ifade bulunmadığını, araştırma yapılırken kanuna aykırı herhangi bir malzeme ve yöntem kullanmadığımı, çalışma ile ilgili tüm yasal izinleri aldığımı ve etik kurallara uygun hareket ettiğimi taahhüt ederim

Destekleyen Kurum

yok

Teşekkür

yok

Kaynakça

• 1)Günergun, F. “Türkiye’de Tıp Tarihi: Geçmiş Yıllardaki Çalışmalar İle Son Araştırmaların İncelenmesi”. Tarih Okulu Dergisi,2013;14:267-280.
• 2)Nuran Yıldırım ve Yeşim Işıl Ulman, “The past and present of medical history and ethics (deontology) teaching at IstanbulUniversity,” 37. Uluslararası Tıp Tarihi Kongresi Bildiri Kitabı (10-15 Eylül 2000, Texas (ABD) 2000, s. 238-243.
• 3)Dünya Hekimler Birliği, Tıp Etiği Elkıtabı, Çeviren Civaner M. Türk Tabipler Birliği Yayınları, 2005.
• 4)Schulz S, Woestmann B, Huenges B, Schweikardt C, Schäfer T. How important is medical ethics and history of medicineteaching in the medical curriculum? An empirical approach towards students' views. GMS Z Med Ausbild. 2012;29(1):Doc08.doi: 10.3205/zma000778. Epub 2012 Feb 15. PMID: 22403593; PMCID: PMC3296096.
• 5)Büken, N.Ö; Büken, E. Nedir şu tıp etiği dedikleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 2002; 11:1, 17-20.
• 6)Li Y. The function of philosophy of science in the teaching of medical history. Zhonghua Yi Shi Za Zhi. 2014; 44:3, 142-5.
• 7)AS. Bilgili Üniversitelerde Bilimsel/Akademik Özerklik ve Özgürlük Hakkında Bir Değerlendirme Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Nisan 2016; 20:1, 1-15.
• 8)Berna Arda, Esin Kahya, Tamay Başağaç, Bilim Etiği ve Bilim Tarihi, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara, 2004.
• 9)İlter İ. Akademik Başarı, Lisansüstü Eğitim Farkındalığı ve Lisansüstü Eğitim Niyeti Arasındaki İlişkiler Ankara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 2020; 53:1, 117-156.
• 10)Murray R. Çev: Şakir Çınkır. Tez Nasıl Yazılır Çalışma becerileri nasıl geliştirilir. Anı Yayınları, Ankara. 2014.
• 11)Eco U. Çev: Parlak B. Tez Nasıl Yazılır İstanbul, Can Yayınları, 2017.
• 12)Gürak H. Araştırmacılara Öneriler Tez Hazırlama, “Etkin” Sunuş ve Eleştiri teknikleri üzerine. Erişim Tarihi 03.07.2023Erişim Adresi: http://econwpa.repec.org/eps/othr/papers/0411/0411004.pdf
• 13)Bahçeci F. Uşengül L. Yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin tez konusu belirleme kriterlerinin incelenmesi. Turkish Journalof Educational Studies, 2018, 5.2: 85-96
• 14)Karaman S, Bakırcı F. Türkiye’de Lisansüstü Eğitim: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. II,2010: 94-114.
• 15)YÖK (https://istatistik.yok.gov.tr/)
• 16)Ulusal Tez Merkezi (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/)
• 17)Sargın, S. Türkiye’de Üniversitelerin Gelişim Süreci Ve Bölgesel Dağilimi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü Dergisi, 2007; 5: 133-150.
• 18)Haber https://www.ttb.org.tr/haber_goster.php?Guid=42ba715e-3ffe-11ee-889b-1b907fcd8532
• 19)Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi Ulusal Çekirdek Eğitim Programı 2020https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/mezuniyet-oncesi-tip-egitimi-cekirdek-egitimi-programi.pdf
• 20)Siirt Üniversitesi Genel Bilgiler https://tip.siirt.edu.tr/detay/genel-bilgiler/149092704.html Erişim Tarihi=18.11.2023.
• 21)Ağrı Üniversitesi Tarihçe https://www.agri.edu.tr/detail.aspx?id=5931&bid=500&tid=6&dil=tr-TR. ErişimTarihi=18.11.2023.
• 22)Antalyalı Ö. L.. Tarihsel Süreç İçerisinde Üniversite Misyonlarinin Oluşumu. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü Dergisi, 2008; 6: 25-40.
• 23)Bozan, Mahmut. Lisansüstü Eğitimde Nitelik Arayışları. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2012; 4:2,177-187.
• 24)Nalbantoğlu D. Sağlıkta dönüşüm politikalarının kadın sağlık çalışanlarının çalışma biçimlerine etkisi. Kadın Hekimlik veKadın Sağlığı Sempozyumu Sağlıkta Kadın Emeği” Sempozyum Kitabı, 2011, 19-21.
• 25)Kadıoğlu S. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik AD Doktora Programı Ders Notları 2006-2009.
• 26)Yıldırım, G. Kadıoğlu, S. Etik ve tıp etiği temel kavramları. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2007; 29:2, 7-12.
• 27)Tonta Y, Akbulut M Türkiye’de Lisansüstü Tezlere Açık Erişim, Türk Kütüphaneciliği, 2019;33:4, 219-248.
• 28)Acıduman, A."Prof. Dr. Feridun Nafiz Uzluk’un Tıp Tarihi Yöntem bilgisi Üzerine düşünceleri." Selçuk Üniversitesi SelçukluAraştırmaları Dergisi 2018; 9, 59-71
• 29)Biyoetik Derneği Anabilim Dalı Başkanları toplantısı Prof. Dr. Şefik Görkey’in tezlerin dijital ortama geçirilmesi önerisi.